InfoHub Logo

Informatıka 8 cynyp
Sabaqtyń taqyryby: Algorıtm qurylymy.
Syzyqtyq nemese tizbekti algorıtm, tarmaqtalý algorıtmi, sıkldik algorıtm
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdiligi: Oqýshylardy algorıtmniń komandalary jáne onyń qurylymyn túsindire otyryp, kompúterde esep shyǵarý kezeńderimen tanystyrý, praktıka júzinde qoldanýǵa úıretý. Oqýshynyń árbir sabaqqa yntasy men qabiletin biriktirip, pánge degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrý
Damytýshylyǵy: Oqýshylardy algorıtmniń komandalarymen jáne qurylymmen tanystyra otyryp, algorıtm qurý daǵdylaryn qalyptastyrý, logıkalyq oı - óristerin damytý;
Tárbıelik: Oqýshylardy uqyptylyqqa, jınaqtylyqqa adamgershilikke tárbıeleý.
ár oqýshyny iskerlikke, naqtylyqqa, yntymaqtylyqqa tárbıeleý
Bilimdiligi: Bala boıyna búgingi taqyrypty ótý barysynda bilimderin arttyrý.

Sabaqtyń túri: jańa sabaqty meńgertý sabaǵy
Sabaqtyń ótý ádisi: sózdik, kórneki, praktıkalyq
Sabaqtyń kórnekiligi: kompúterler, ınteraktıvti taqta, prezentasıa.
Sabaqtyń barysy:
a) uıymdastyrý kezeńi
b) úı tapsyrmasyn suraý
v) jańa sabaq
g) damytý
d) bekitý
e) úıge tapsyrma
j) qorytyndy
Qońyraý soǵylyp sabaq bastalǵan soń balalardy uıymdastyra otyryp sabaqty bastaımyn.
Ótken materıaldy qaıtalaý suraqtary
Slaıd boıynsha kompúterdiń daıyndap ákelgen suraqtaryna jaýap berý.
Qurylǵylardyń attaryn, qyzmetin qaıtalaı otyryp derbes kompúter týraly bilimderin pysyqtap ótý.

• Algorıtmdi órnekteý, jazý tásilderi degenimiz ne?
• Algorıtmderi grafıktik túrde keskindeý erekshelikteri qandaı?
• Blok - shema degenimiz ne?
• Negizgi bloktarǵa jáne kómekshi bloktarǵa neler jatady?
• Algorıtmdik til, programmalaý tili degenimiz ne?
• Atqarýshy uǵymy
I. Jańa sabaq
Oqýshylardy úsh topqa bólý arqyly toppen jumys túrinde ótkizemiz.
Sary, jasyl, qyzyl toptar. Ár topqa bir algorıtmniń tıpin erejesimen, kórnekiligimen, blok shemasymen beremiz.

5 - 6 mınýt ýaqyt oqyp tanysyp, taldap toppen shyǵyp qorǵaıdy. Birin – biri tolyqtyryp otyrady.

Algorıtmder bloktardyń ózara baılanysýyna qaraı úsh qurylymǵa – syzyqtyq tarmaqtyq jáne sıkldik túrlerge bólinedi.
1. Syzyqtyq nemese tizbekti algorıtm. Syzyqtyq algorıtm tizbektele ornalasqan komandalardan, al blok - shemalar bir syzyq boıyna ornalasqan tizbekti bloktardan turady.
Áreketterdiń tizbekteı oryndalýy – syzyqtyq algorıtm dep atalady.
Mysaly:
alg úı tapsyrmasyn oryndaý
basy
kúndelikti alý, tıisti betin ashý,
úı tapsyrmasyn anyqtaý
úı tapsyrmasyn oryndaý
kúndelikti ornyna qoıý
sońy
Syzyqtyq algorıtm komandalary osynda kórsetilgen ret boıynsha oryndalatyn tizbektele ornalasqan komandalardan (bloktardan) turady.
Amaldardyń bulaı birinen soń biri rettelip oryndalý tártibin tabıǵı atqarylý deıdi

Tarmaqtalý algorıtmderi. Tarmaqtalý algorıtminde kóbinese arıfmetıkalyq teńsizdik túrinde berilgen logıkalyq shart tekseriledi. Eger oryndalsa, onda algorıtm bir tarmaqpen júzege asyrylady da, sońynda eki tarmaq qaıta birigedi. Mundaı algorıtmde shartty tekserý tarmaqtalý komandasy dep atalady. Ony algorıtmdik algorıtmdik tilde órnektelgende eger, onda, áıtpese, bitti túıindi sózderi paıdalanylady. Oryndaý tásiline baılanysty tarmaqtalý komandasy «tańdaý»(tolymdy) jáne «attap ótý» (tolymsyz) bolyp eki túrge bólinedi.
Sıkldik algorıtmder. Kóptegen algorıtmderde belgili bir áreketter tizbegi birneshe ret qaıtalanyp oryndalyp otyrady. Matematıkada esep shyǵarý kezinde bir teńdeýdi paıdalanyp, ondaǵy aınymaly mániniń ózgerýine baılanysty ony birneshe ret qaıtalap esepteýge týra keledi. Osyndaı esepteý prosesi bólikteriniń qaıtalap oryndalýy sıkl dep ataıdy, al qaıtalanatyn bóligi bar algorıtder toby sıkldik algorıtmder jatady. Qaıtalaný komandasyn algorıtmdik jazý úshin ázirshe (ázir), sıkl bar (sb), jáne sıkl sońy (ss) túıindi sózder qoldanylady.

II. Sýret boıynsha blok qurý, algorıtmdi tabıǵı tilde jazamyz.
III. Kózge jattyǵý. Slaıd arqyly

IV. A4 - ge berilgen tapsyrma boıynsha aldaryndaǵy flıpchartqa blok shemasy men algorıtmdi túıindi sózdermen jazý.
1. Tik tórtburyshtyń aýdanyn esepteý.
2. Kvadrat teńdeýdiń túbirin tabý
3. 1den 10 - ǵa deıingi sandardyń qosyndysyn tap

V. Sabaqty qorytyndylaý. Úsh túrli tústi tańdaý sebebimiz algorıtmniń úsh tıpine de algorıtm qurýǵa bolady. Baǵdarsham erejesin taldaý.

Sabaqty bekitý suraqtary
• Algorıtm komandalary esep shartyna baılanysty qalaı bólinedi?
• Jaı jáne qurama komandalardyń aıyrmashylyqtary qandaı?
• Syzyqtyq algorıtm degenimiz ne?
• Tarmaqtalý algorıtmi men sıkldik algorıtmniń aıyrmashylyǵy qandaı?
• Kompúterde esep shyǵarý qandaı kezeńderden turady?
Sabaqtalǵan alǵan áserlerin smaılıkter arqyly bildiredi.

Úıge tapsyrma: Algorıtm tıpterine mysaldar keltirip blok shemasyn quryp, tabıǵı tilde, arnaıy tilde jazyp kelý.