InfoHub Logo

Baıaǵyda kempir men shal mal baǵypty. Toǵyz uly birinen soń biri es bile bastaǵanda shetineı beredi eken. Onynshy uly dúnıege kelgende, shildehananyń ústine qudaıy qonaq kelip qonypty. Qonaq keterinde:

— Sizdiń balalaryńyzdyń ıesi alyp qara qus. Sol ıesine jetpeı, til-kózden óledi eken. Bul aýyldan jyraqqa ketińder. Ulyńyz er jetken soń oralasyzdar, — deıdi.

Ketken soń «qonaq — qydyr, aıtqany jón bolar» dep kempir men shal bir túnde kóship, bir toǵaıdyń shetine baryp úılerin tigip, sonda ómir súre bastaıdy. Bala úsh-tórt jasqa keledi.

Kúnderdiń kúninde shal ańǵa shyǵyp, jebesine esh nárse ilinbeı aryp-ashyp qaıtyp kele jatsa, aspannan bir alyp qara qus kórinedi. Tyrnaǵyna qystyrǵan qyzarǵany bar. Muny kórip shal:

— Dáý de bolsa, sen eliktiń laǵyn áketip bara jatsyń ǵoı, — dep kózdep turyp úsh márte atady. Sonda qus qalyqtap baryp úlken darıanyń ar jaǵyna qulaıdy. Shal oljaǵa keneldim dep masattanyp, sal jasap darıanyń ar jaǵyna áreń ótip, qusqa jetip barsa, qasynda sulap óziniń balasy jatady. Tasqa urylǵan alyp qara qusta jan joq.

Shal jylap-eńirep, etegi jasqa tolyp otyrǵanda, qusqa jan da, til de bitipti:

— Eı, ańshy, seniń uldaryńnyń kóktegi ıesi men edim. Toǵyz ulyńdy eliń óltirdi. Sońǵy ulyńdy óziń óltirdiń. Men ony adasyp kele jatqan jerinen alyp kele jatyr em. Sen ony kóktegi ıesinen aıyrdyń, — dep óledi.

Sonda baryp shaldyń esine baıaǵy qudaıy qonaqtyń sózi túsedi de, barmaǵyn tisteıdi. Balasyn shekpenine orap úıine oralady. Úıinde báıbishesi joq eken. Balany kúndegi jatatyn ornyna jatqyzyp qoıyp, dombyrasyn qolyna alyp, teris burap otyrǵanda kempiri kirip keledi:

— Oı, qudaı-aı, aspannan alyp qara qus kórip, balama birdeńe boldy ma dep ókpemdi qolyma alyp júgirip kelmeımin be? Sen naǵyp qabaǵyńdy túıip otyrsyń? «Tańǵy násip táńirden», «ólmegenge óli balyq jolyǵar». Elden, jurttan aınalaıyn, sálemdeme berip jiberdi, — degende, shal «Balań óldi, báıbishe» dep estirtý kúıin tartqan eken.

Kúıdi tyńdap bola bere kempiri:

— Áı, shal, sen mundaı kúıdi tartpaýshy ediń. Mynaýyń sýyq habar aıtyp tur ǵoı, — dep, júgirip baryp shaldyń shekpenin kóterip qalǵanda, uzynnan túsken uly sulyq jatyr eken. Sonda qarǵap-silep, shaldyń dombyrasyn qolynan julyp alyp, «Qulynym!», «Qulynym!» dep zarlap, solqyldap, óksip kúı tarta jóneledi...

... Kempirdiń kúıi tym zarly, zárli, ashshy bolyp, shal da shydaı almaı dombyrany qolyna qaıyra alyp, «oıbaı, botam!» dep egile tartady da, sońynan «Jylama, qatyn, jylama» dep jubatý kúıin shertedi.

... Sóıtip, kempir men shal balanyń óligin kóterip elge oralypty.

(Eskertý: Taǵy bir nusqasynda kúı sońynda bala tirilip, kózin ashyp alypty, — delinedi.)

---