Amerıkada baǵdarlamalaýdy qalaı tegin oqýǵa bolady?

42 Silicon Valley

Ajar, grın karta alǵan soń osydan bir jyl buryn AQSH-qa kelip mamandyǵy boıynsha jumys izdegen. Alaıda Amerıka básekelestik óte joǵary el bolǵandyqtan jumys ta birden tabyla qoımaǵan. Arada biraz ýaqyt ótken soń ol sol jaqtaǵy qazaqtardan 42 mektebi jaıly estıdi.

«Osydan bir jyl buryn 24 qyrkúıekte Amerıkaǵa ushyp keldim. Ol kezde baǵdarlama jazamyn-aý dep múlde oılaǵan joqpyn. Kremnıı Alqabyndaǵy jergilikti qazaqtardan 42 Silicon Valley mektebi jaıly estidim. Mektepke ótinim bergen soń meni kishigirim týrǵa shaqyrdy. Sol kezde 42 mektebinde ózimdi synap kórgim keldi. Bastapqy ýaqytta turatyn jer tegin beriletindikten kishkene osynda tura turamyn, biraq programmıst bolmaımyn dep oılaǵanmyn. Alaıda kompúter aldyna otyrǵan eń alǵashqy kúnnen keıin baǵdarlamalaý maǵan unaıtyndyǵyn túsindim, sebebi kod jazǵanda sen mıyńdy barynsha istetýge tyrysasyń».

Keıipkerimiz suhbat barysynda 42 Silicon Valley mektebine keńinen toqtaldy. Onyń aıtýynsha atalmysh oqý ornynyń ereksheligi oqytýdyń ózgeshe júıesi ıaǵnı ózińe-óziń muǵalimsiń. Alaıda bilim ordasy stýdenttik vıza bermeıtindigin atap ótti.

«42 Silicon Valley — baǵdarlamalaýdy standartty emes ádispen oqytatyn mektep. Kalıfornıa shtaty Frımont qalasynda ornalasqan. Oqý — tegin. Negizi 42 mektebiniń basqa franshızasy da tegin bolýǵa tıis. Nege tegin? Sebebi baǵdarlamalaý mektebi fransýzdyq mýltımıllıarder Nels Ksavenyń basshylyǵymen 2016 jyly ashylǵan. Ol kisiniń mektepti ashýdaǵy basty maqsaty — bilikti maman bolý úshin mindetti túrde tórt jyl ýnıversıtte oqýdyń qajeti joq ekendigin dáleldegisi kelgen. Búginde 42 mektebinde 1000 jýyq stýdent bar. Sondaı-aq bul bilim ordasy stýdentterge tegin jataqhanada da beredi. Alaıda 42 mektebi akkredatasıalanbaǵan oqý orny, sondyqtan stýdenttik vızany bermeıdi. Vıza — mekteptiń emes, sizdiń jeke problemańyz. Kóp jaǵdaıda sheteldik stýdentter munda týrısik vıza boıynsha keledi. Eger týrısik vıza boıynsha kelseńiz, munda oqýǵa tek 6 aıǵa ǵana ruqsat etilgen. Siz vıza ýaqyty bitkende AQSH-tan ketip qaıtadan vıza alyp sol toqtaǵan jerden jalǵastyra alasyz. Sonymen qatar mektep Calcc til kolejimen seriktestik ornatqan. Bul kolej 42 mektebiniń stýdentterine vıza beredi. Alaıda vıza alý úshin sen kolej sabaqtaryna qatysyp, kýrs aqshasyn tóleýge tıissiń. Áıtpese vızadan aıyrylasyń. Joǵaryda aıtqanymdaı, munda grın kartamen keldim».

Ózińe-óziń muǵalimsiń

«42 mektebiniń ereksheligi — bul jerde muǵalim de, pán de jáne nusqaýlyq ta joq. Stýdentterge tek tapsyrmalar men onyń jaýaby ıaǵnı sońǵy nátıjesi beriledi. Ári qaraı óziń izdeısiń. Bul jerde biz qalaı durys oqý kerek ekenin úırenemiz. Munda bir nárseni úıretpegendigin, birdeńeni bilmeıtindigin nemese bizge jetkilikti bilim bermegendigi úshin aıyptaıtyn muǵalim joq. Bul jerde ózińe-óziń muǵalimsiń. Eger birdeńeni bilmeseń óziń kinálisiń. Mektepte bilim ala júrip ózgelermen til tabysýdy úırenesiń. Sebebi oryndaǵan árbir joba men tapsyrmań árdaıym basqa stýdentter tarapynan tekserilýi kerek. Al oqý uzaqtyǵy ár stýdenttiń sabaqqa qansha ýaqyt bóletindigine baılanysty. Mektep — halyqaralyq, munda sheteldiktermen qatar amerıkalyqtardyń ózderi de bilim alý úshin keledi»

Qalaı túsýge bolady?

Mektep ǵımaraty oqýǵa qajetti kompútermen jabdyqtalǵan. Sondyqtan ózińizben birge kompúter/noýtbýk bolýyn talap etpeıdi. Tipti baǵdarlamalaýdan esh habaryńyz joq bolsa da tapsyrýyńyzǵa bolady. Munda baǵdarlamalaýdy deńgeı-deńgeıimen ózińiz úırenesiz. Tapsyrý úshin 42.us.org saıtyna kirip formany toltyrý qajet. Mektepte túsý úshin árbir stýdent mindetti túrde uzaqtyǵy 28 kúnge sozylatyn ıntensıvten ótedi. Ol Piscine dep atalady, fransýz tilinen aýdarǵanda baseın degen maǵynany bildiredi. Piscine kezinde stýdentter baǵdarlamalardy ıntensıvti túrde oqıdy. Tipti basqa nársemen aınalysýǵa múmkinshilik bolmaıdy. Saǵan kúndelikti tapsyrmalar berilip otyrady. Ár tapsyrmany oryndaýǵa eki kún ýaqytyń bar. Dedlaın 23:42. Tapsyrmany oryndaý kerektigi ǵana aıtylady, ári qaraı qalaı oryndaıtynyńdy óziń izdeısiń. Google men aınalańdaǵy adamdar eń jaqyn dosyńa aınalady. Árbir tapsyrmada mynadaı sóz jazylǵan: «Qalaı oryndaýdy bilmeseń, oń jaǵyńdaǵy kórshińnen sura, ol bilmese sol jaǵyńdaǵy kórshińnen sura, ol da bilmese — Google-dan izde» Pısın kezinde ár juma saıyn emtıhan bolady. Árbir emtıhanda 0 deńgeıden 10 deńgeıge deıin tapsyrmalar beriledi. Ótken deńgeıińe qaraı bal jınaısyń. Seniń emtıhanyń Success dep belgilenýi úshin 100 baldan keminde 25 bal jınaýyń kerek. Piscine aıaqtaǵan soń sizdi qaldyrama álde joq pa «olar» sheshedi. Eger pısınnan sátti ótseń, onda seni negizgi baǵdarlamaǵa qabyldaıdy. Piscine kezinde de odan keıin de eshkimmen jaryspańyz, kerisinshe dos bolyńyz. «Jaryspańyz, dos bolyńyz» — mekteptiń negizgi urany. Men pısınnan qańtar aıynda óttim. Men úshin pısın óte qıyn boldy. Biraq áıteýir sátti tapsyryp negizgi oqýdy aqpan aıynan bastadym. Árıne, baǵdarlamalaýdy meńgerý ońaı emes. Ásirese jumys pen sabaqty qatar alyp júrgen kezde tipti qıyn bolady. Alaıda bul ýaqytty durys josparlap taım menejmentte qabiletińdi damytýǵa kómektesedi. Qazirgi ýaqytta men tek S, CSS jáne kishkene php tilderin bilemin. Bul mektepte biz negizinen S baǵdarlamalaý tilin oqımyz.

Este qalǵan oqıǵam 4 aptalyq pısın kezinde meniń tamaq iship, uıyqtaýǵa ǵana ýaqytym boldy. Tipti problemalardy oılaýǵa múmkindigim bolmady. Joǵaryda osy tórt aptalyqta ár juma saıyn emtıhan bolady dep aıttym ǵoı. Men sol úshinshi aptalyq jumadaǵy emtıhanǵa qatty daıyndaldym. Túnimen uıyqtamadym. Tipti ekzamennen ótpeıtinime senimdi bolyp, berilýge daıyn boldym. Júıkem juqaryp, mazam bolmady. Bireý tısse jylap jiberýge ázer turdym. Emtıhan endi bolaıyn dep jatyr, al men berileýge daıynmyn. Sonymen, erteńinde emtıhan bastaldy. Kompúter aldyna otyryp emtıhanǵa kiristim. 0 deńgeı maǵan op-ońaı boldy. 1-deńgeı tapsyrmany túbine deıin tolyqqandy túsinbedim. Uıqym qanbaǵandyqtan emtıhanda árbir usaq-túıek zattyń ózi úlken nárse sıaqty bolyp qabyldandy. Biraq oıymdy jınaqtaǵanda mıym jumys isteı bastady. Shok! Men kod jazdym. Jaýabym tekserilimge ketti. Árbir tapsyrmany oryndaǵan soń jaýaptary dál sol ýaqytta tekseriledi. Kod durys jaýapty kórsetti! Men tapsyrmany durys oryndadym!!! Meniń qolymnan keldi!» dep qýanyshymda shek bolmady. Sol kezde qalaı baqytty bolǵanymdy sózben aıtyp jetkize almaımyn. Success! Men ótý balyn jınadym ıaǵnı emtıhannan óttim. Túnde emtıhannan óte almaıtynyma senimdi bolsam, al endi óttim. Osy kezim jadymda erekshe saqtaldy.

Bárine belgili, Kremnıı Alqaby «İT astanasy» bolyp tabylady. Sondyqtan İT sferasynda Silicon Valley óte kóp múmkindikterge toly jer. Tehnologıadaǵy eń jańa ónertabystardy Kremnıı Alqabynan kórýge bolady. İT astanasynda úzdikterdiń úzdigin kezdestirip pikir almasyp olarmen aralasa alasyń. Munda İT sferasyndaǵy úlken-úlken kompanıalardyń jetistikke jetý qupıasy aıtylatyn tehnologıalyq konferensıalarǵa qatysýǵa múmkindigiń bar. Mundaǵy ómir qaınap jatyr ári eshqashan bir orynda turmaıdy. Básekelestik artqan saıyn onymen birge tehnologıa da damýda. Kremnıı Alqabynda kóp nárse trendte. Qazirgi ýaqytta suranysta — Machine learning, AI, VR. Al baǵdarlamalaýdan python, Java tilderine basymdyq beriledi. Qazirgi ýaqytta men 42 mektebinde oqyp júrmin. Áli stýdentpin. Bálkim, jarty jyldan keıin İT sferasynada jumys izdestiretin shyǵarmyn. Software Engineer pozısıasy boıynsha jumys isteımin dep oılaımyn.