InfoHub Logo

Sabaqtyń taqyryby: Án bolyp qalyqtaǵan...
Shámshi Qaldaıaqov – «Ana týraly jyr»

Maqsaty: Kompozıtor týraly maǵlumat berip, shyǵarmalarymen tanystyrý.
Adamgershilikke, sulýlyqqa, ásemdikke, patrıottyqqa, ultqa, Otanǵa, týǵan jerge degen qurmet sezimderin oıatý. Sh. Qaldaıaqovtyń ánderiniń mazmuny, shyǵý tarıhy óziniń ómirlik jolymen tyǵyz baılanysty ekenin túsinýge, uǵýǵa úıretý arqyly oılaý, túsiný, este saqtaý qabiletin damytý.

Kórnekiligi: úntaspa, QR rámizderi, sýretter.
Sabaqtyń túri: Aralas sabaq.
Sabaqtyń ádisi: Suraq - jaýap, áńgime, túsindirý, kórsetý, tyńdatý.

Sabaqtyń barysy:
1. Uıymdastyrý kezeńi.
Amandasý
Oqýshylardy túgeldeý.
Psıhologıalyq trenıń
2. Úı tapsyrmasyn suraý.
Test

1. (slaıd) Án bolyp qalyqtaǵan... Shámshi Qaldaıaqovtyń sýreti

Jańa sabaq. Kartamen jumys
Arys ózeniniń Syrdarıaǵa quıatyn jerdegi qoınaýynda «Sarykól» degen shaǵyn kól bar. Osy kóldiń jaǵasyn 1927 jyly bir jaǵy qystamshylyq qýǵan Qaldaıaq degen kedeı kelip, qamystan kúrke salyp, osynda mekendep qalady.
Qaldaıaqtyń shyn aty - Ánapıa. Oń aıaq baltyryndaǵy úlken qaldy kórip júrgen jeńgeleri ony Qaldaıaq atap ketken. Tatarlardyń garmonyn, qazaqtyń dombyrasy men qobyzyn sh eber oryndaıtyn seri Qaldaıaqtyń sol qamys kúrkesinde 1930 jyly bir bala dúnıege keledi.
Basqa baladaı shyńǵyryp jylamaı, bir túrli áýezdi yrǵaqqa uqsaıtyn ún shyǵarǵan ulyna qarap Qaldaıaq:
- Men seni qıssadaǵy Jamshıd patshanyń atymen ataǵaly júr edim. Myna daýsyń patsha emes ánshige kóbirek uqsaıdy eken,- deıdi. Baladan basqa baılyǵy joq kedeı ári ónerpaz áke balanyń atyn Jamshıd qoıady.
Jámshıt degen at alǵan sol bala otyz jyl ótken soń Shámshi Qaldaıaqov bolyp «Qazaq válsiniń koroli» atandy.

Slaıd Shámshiniń sýreti

- Sh. Qaldaıaqov shyǵarmashylyq jumyspen 1950 jyldan bastap aınalysqan.
- 1956 jyly Almaty konservatorıasyna oqýǵa túsken. 40 jyldan astam shyǵarmashylyq qyzmetinde 300 - ge jýyq týyndy jazdy. Onyń shyǵarmashylyǵynda mahabbat taqyrybyndaǵy ánder erekshe oryn alady.
«Ánim sen ediń»
«Qaıyqta»
«Syr sulýy»
«Arys jaǵasynda»
«Aqmańdaılym»
«Baqyt qushaǵynda»
«Qýanysh válsi» taǵy basqa ánderi shyrqalyp júr.

2. (slaıd) Mýzyka tyńdaý erejeleri
Papýrı tyńdaý.

Shámshi óziniń qaıtalanbas boıaýy qanyq talantymen qazaq halqynyń qazirgi án ónerin bıik beleske kóterdi. Tanymal ánder jazýdaǵy tamasha tabysy úshin kompozıtor 1965 jyly Qazaqstan Jastar odaǵy syılyǵyn aldy. Shámshi óziniń janyndaı jaqsy kórgen ákesi qaıtys bolǵanda úlken kesene saldyrdy. Al, óziń aq sútimen asyraǵan anasyna arnap ánniń eń asylyn jazdy. Ol -«Ana týraly jyr».
Kórinis:
Jámshıt - Shámshi atanyp onyń kompozıtorlyq ataǵy shartarapqa sharlap ketkende, anasy aıyqpaıtyn dertke ushyraıdy. Óziniń o dúnıelik ekenin sezgen anasy Almatydaǵy Shámshini shaqyrtady. «Balam,- bul ómirden jas kettim demeımin. Maǵan kelinniń qyzyǵyn kórýdi, nemere súıýdi buıyrtpapty. Taǵdyr solaı da, qaıteıin. Jalǵyz tileýim - sen aman bol. Bul ómirde ániń uzaqqa ketsin

3.(slaıd) Án aıtý erejeleri
Ana týraly jyr
Sóıtip, 1957 jyly ýádesinoryndap Ana týraly jyr ánin dúnıege ákeldi.

4.(slaıd) jary Jámılá qaryndasy Raýshan

5.(slaıd) Q. R. memlekettik rámizderi
Meniń Qazaqstanym oryndaý
6. (slaıd) Muqaǵalı Maqataev
Qazaq kásibı mýzykasynyń negizin salýshylardyń biri – Latıf Hamıdı.
Bulbul, Qazaq válsi, Otan, Aqqý, Romans, Laýla, kastór t. b án - romanstary bar.

7 (slaıd) Murajaıdyń sýreti
Qorytyndy;
1. Qaldaıaq turǵan jer?
2. Qaldaıaqtyń shyn aty?
3. Jamshıt qandaı maǵynany bildiredi?
4. Shámshi qaı jyly, qaı jerde dúnıege kelgen?
5. Shámshiniń murajaıy qaı qalada?
6. Shámshiniń qaryndasy kim?
7. Shámshiniń jary?
Venn dıagramsy

Úıge tapsyrma
Shámshige arnap aqyndar qandaı óleńder jazǵan
Shámshiniń ánderin oryndap júrgen ánshilerdi anyqtaý.
Baǵalaý