Ana tilim - ardaqtym (erteńgilik)
Taqyryby: «Ana tilim - ardaqtym» erteńgiligi
Maqsaty: Oqýshylarǵa ana tilin bilýdiń mańyzyn túsindirý, ana tili týraly jazylǵan aqyndardyń óleńderin mánerlep oqı bilýge daǵdylandyrý, týǵan ana tilin súıip, ony qurmetteýge tárbıeleý.
Kórnekiligi: Qanatty sózder jónindegi kitaptar, Otan, ana, til týraly qanatty sózder jazylǵan býkletter, Bılerdiń portretteri, t. b.
Barysy:
İ. Muǵalimniń kirispe sózi:
Halyqtyń táýelsizdiginiń eń basty belgisi – onyń ana tili, ulttyq mádenıeti. Óziniń ana tili, ulttyq mádenıeti joq el – óz aldyna memleket bolyp ómir súre almaıdy. Dúnıedegi barlyq halyq táýelsizdikke ulttyq qadyr – qasıetin, mádenıetin, ana tilin saqtap qalý úshin umtylady. Sondyqtan, kez - kelgen memleket óziniń terıtorıalyq salt - dástúrin, ana tilin aıryqsha qorǵaıdy. Al bizdiń Qazaqstan Respýblıkasynda ana tili - qazaq tiline memlekettik statýs berilgen. Qazaqstan táýelsiz el bolyp qalsyn desek, onda eń aldymen ana tilin damytýǵa kúsh salǵanymyz jón. Ana tilin damyt, qorǵaý degenimiz – biz óz ana tilimizde taza sóıleýimiz jáne ony jaqsy bilip, týǵan anamyzdaı súıýimiz kerek degen sóz.
Halyqtyń tarıhta qalýy tiline baılanysty. Til halyqtyń jany, sáni. Adamdy muratqa jetkizetin ana tili men ata dástúri. Óıtkeni halqymyz dárejege emes, dástúrge baǵynǵan. Elimiz Qazaqstan Respýblıkasy Egemendi el atanyp, ana tilimizge memlekettik statýs berildi, «Til týraly» Zań qabyldandy.
Batyr: Qýan dalam!
Qýanatyn kún búgin,
Serpip tasta
Muńdy júrek túndigin.
Azıza: «Til týraly»
Zańym endi kúshine,
Pash etkendeı
Kesken jańa kindigin.
Jambýl: Qýan babam!
Qýanatyn jóniń bar.
Degen ediń
Til bar jerde ómir bar.
Rızat: Halyq jaýy atandyń - aý,
Sol úshin de ǵumyryńdy
Qurban etip jolynda ar.
Tahır: Tóle bı
Ýa, halqym!
Kósile shabar jeriń bar,
Taý kótergen eliń bar.
Qol bastaıtyn eriń bar,
Atadan qalǵan sara jolyń bar,
Sóz qadirin bilińder!
Nurhat: Qazybek bı
Biz qazaq degen sóz baqqan elmiz,
Biraq eshkimge soqtyqpaı,
Jaı jatqan elmiz.
Elimizden qut - bereke qashpasyn dep,
Jerimizdiń shetin jaý baspasyn dep,
Naızaǵa úki taqqan elmiz.
Eshbir dushpan basynbaǵan elmiz,
Basymyzdan sóz asyrmaǵan elmiz!
Aıman: Áıteke bı
Tamyry sýda tursa da,
Ýaqyty jetkende
Qýramaıtyn quraq joq.
Tek jaqsydan ólmeıtuǵyn sóz qalady,
Qazaq sózi qashan da dalanyń qońyr jelindeı
Ańqyldap esip turady.
Qazaq tiliniń bıazy úni
Dombyranyń kúmbir qaqqan sazyndaı
Asqaq áýendiligi shyrqap salar áýendeı.
Zınıra: Eldiń jyryn jyrlaǵan,
Qaıǵysyn da muńdaǵan.
Dombyrasyz eshqashan,
Júrekke em qonbaǵan.
Dombyrasyz án qaıda?
Dombyrasyz sán qaıda?
Án men kúı bar ómirde
Ot ta laýlap janbaı ma?
Batyrhan: Qurmanǵazy, Táttimbet,
Dombyramen saıraǵan.
Júrekke ot jansyn dep,
Elge kúıin arnaǵan.
Ádibaı Tabyldıev
Arý: Aqyl - oıyn dananyń
Ana tilden alamyn.
Ana tilim ardaqty
Aq sútindeı ananyń.
Aslan: Ósirgen oı – bilimdi
Súıem týǵan tilimdi,
Maqsat etem ár sózdiń
Mánin tereń bilýdi.
Qadyr Myrzalıev
Ilana: Ana tili bilip qoı,
Erkindigiń, teńdigiń.
Ana tiliń bilip qoı,
Maqtanyshyń, eldigiń.
Damıra: Ana tiliń aryń bul,
Uıatyń bop tur bette.
Ózge tildiń bárin bil,
Óz tilińdi qurmette.
Muzafar Álimbaev
Arýjan: Ana til - bizdiń týǵan anamyz
Anamyzdaı syılap baǵyp, qaǵamyz.
Ana tilin baǵalasaq qalaı biz?
Ózimizdiń sondaı bolmaq baǵamyz.
Ana tilin kim aıalaı bilmese,
«Anasynan bezgen ul» dep sanańyz.
Bekzat: Ana tilim – uranym,
Ana tilim – erligim.
Ana tilim – bolmasa
Bútindelmes kemdigim.
Taıyr: Ana tili – asyl kúni babamnyń,
Qýatymsyń aq sútindeı anamnyń.
Sábı shaqtan besigimde jyr tyńdap,
Týǵan tildi jattap ósken balańmyn.
Ǵımran: Týǵan tilim – tirligimniń aıǵaǵy,
Tilim barda aıtylar sóz oıdaǵy.
Ósse tilim men de birge ósemin,
Óshse tilim men de birge óshemin.
Sanjar: Qasıetiń ana tili, az ba seniń?
Óziń barda eskirmes tozbas elim.
Sen bolmasań uly aqyn Abaı bolyp,
Muqaǵalı otty óleń jazbas edi.
Dıhan Ábilov
Dılnaz: Týǵan tilim – baba tili, óz tilim,
Týǵan tilim – ana tili, óz tilim,
Týǵan tilim – zaman tili, óz tilim,
Týǵan tilim – adam tili, óz tilim,
Aıhan: Qasıetti bul tórt ana –
Taǵdyryńnyń tynyshy,
Tórt ana úshin bolǵan kúres,
Kúresterdiń ulysy.
Jumbaq shesheıik: Eń ashshy ne?
Eń tátti ne?
Sheshýi: Til.
Maqal jarystyraıyq:
Ananyń súti — bal,
Balanyń tili — bal.
Til — tas jarar,
Tas jarmasa, bas jarar.
Eń ashshy da – til,
Eń tátti de til.
Eń jumsaq ta til.
Eń qatty da til.
Olaı bolsa tilimizdi qurmetteıik, aıalaıyq, maqtan eteıik!
«Týǵan jeri — túp qazyǵy, aıbyndy,
Týǵan tili — satylmaıtyn baılyǵy.
Týǵan dástúr, salt – sanasy tiregi,
Qadamyńa shýaq shashar únemi.»-- dep búgingi Til týraly erteńgiligimizdi
aıaqtaımyn.
Mektep dırektorynyń oqý – isi jóninen orynbasary S. B. Sarbalıev balalardy ataýly merekemen quttyqtap, ıgi tilekterin bildirdi. Sabaqqa qatysqan mektep psıhologi Abılmanova G. A., Imasheva V.
G. Z. Nýrýmbaeva, t. b. óz tilekterin bildirdi.
Maqsaty: Oqýshylarǵa ana tilin bilýdiń mańyzyn túsindirý, ana tili týraly jazylǵan aqyndardyń óleńderin mánerlep oqı bilýge daǵdylandyrý, týǵan ana tilin súıip, ony qurmetteýge tárbıeleý.
Kórnekiligi: Qanatty sózder jónindegi kitaptar, Otan, ana, til týraly qanatty sózder jazylǵan býkletter, Bılerdiń portretteri, t. b.
Barysy:
İ. Muǵalimniń kirispe sózi:
Halyqtyń táýelsizdiginiń eń basty belgisi – onyń ana tili, ulttyq mádenıeti. Óziniń ana tili, ulttyq mádenıeti joq el – óz aldyna memleket bolyp ómir súre almaıdy. Dúnıedegi barlyq halyq táýelsizdikke ulttyq qadyr – qasıetin, mádenıetin, ana tilin saqtap qalý úshin umtylady. Sondyqtan, kez - kelgen memleket óziniń terıtorıalyq salt - dástúrin, ana tilin aıryqsha qorǵaıdy. Al bizdiń Qazaqstan Respýblıkasynda ana tili - qazaq tiline memlekettik statýs berilgen. Qazaqstan táýelsiz el bolyp qalsyn desek, onda eń aldymen ana tilin damytýǵa kúsh salǵanymyz jón. Ana tilin damyt, qorǵaý degenimiz – biz óz ana tilimizde taza sóıleýimiz jáne ony jaqsy bilip, týǵan anamyzdaı súıýimiz kerek degen sóz.
Halyqtyń tarıhta qalýy tiline baılanysty. Til halyqtyń jany, sáni. Adamdy muratqa jetkizetin ana tili men ata dástúri. Óıtkeni halqymyz dárejege emes, dástúrge baǵynǵan. Elimiz Qazaqstan Respýblıkasy Egemendi el atanyp, ana tilimizge memlekettik statýs berildi, «Til týraly» Zań qabyldandy.
Batyr: Qýan dalam!
Qýanatyn kún búgin,
Serpip tasta
Muńdy júrek túndigin.
Azıza: «Til týraly»
Zańym endi kúshine,
Pash etkendeı
Kesken jańa kindigin.
Jambýl: Qýan babam!
Qýanatyn jóniń bar.
Degen ediń
Til bar jerde ómir bar.
Rızat: Halyq jaýy atandyń - aý,
Sol úshin de ǵumyryńdy
Qurban etip jolynda ar.
Tahır: Tóle bı
Ýa, halqym!
Kósile shabar jeriń bar,
Taý kótergen eliń bar.
Qol bastaıtyn eriń bar,
Atadan qalǵan sara jolyń bar,
Sóz qadirin bilińder!
Nurhat: Qazybek bı
Biz qazaq degen sóz baqqan elmiz,
Biraq eshkimge soqtyqpaı,
Jaı jatqan elmiz.
Elimizden qut - bereke qashpasyn dep,
Jerimizdiń shetin jaý baspasyn dep,
Naızaǵa úki taqqan elmiz.
Eshbir dushpan basynbaǵan elmiz,
Basymyzdan sóz asyrmaǵan elmiz!
Aıman: Áıteke bı
Tamyry sýda tursa da,
Ýaqyty jetkende
Qýramaıtyn quraq joq.
Tek jaqsydan ólmeıtuǵyn sóz qalady,
Qazaq sózi qashan da dalanyń qońyr jelindeı
Ańqyldap esip turady.
Qazaq tiliniń bıazy úni
Dombyranyń kúmbir qaqqan sazyndaı
Asqaq áýendiligi shyrqap salar áýendeı.
Zınıra: Eldiń jyryn jyrlaǵan,
Qaıǵysyn da muńdaǵan.
Dombyrasyz eshqashan,
Júrekke em qonbaǵan.
Dombyrasyz án qaıda?
Dombyrasyz sán qaıda?
Án men kúı bar ómirde
Ot ta laýlap janbaı ma?
Batyrhan: Qurmanǵazy, Táttimbet,
Dombyramen saıraǵan.
Júrekke ot jansyn dep,
Elge kúıin arnaǵan.
Ádibaı Tabyldıev
Arý: Aqyl - oıyn dananyń
Ana tilden alamyn.
Ana tilim ardaqty
Aq sútindeı ananyń.
Aslan: Ósirgen oı – bilimdi
Súıem týǵan tilimdi,
Maqsat etem ár sózdiń
Mánin tereń bilýdi.
Qadyr Myrzalıev
Ilana: Ana tili bilip qoı,
Erkindigiń, teńdigiń.
Ana tiliń bilip qoı,
Maqtanyshyń, eldigiń.
Damıra: Ana tiliń aryń bul,
Uıatyń bop tur bette.
Ózge tildiń bárin bil,
Óz tilińdi qurmette.
Muzafar Álimbaev
Arýjan: Ana til - bizdiń týǵan anamyz
Anamyzdaı syılap baǵyp, qaǵamyz.
Ana tilin baǵalasaq qalaı biz?
Ózimizdiń sondaı bolmaq baǵamyz.
Ana tilin kim aıalaı bilmese,
«Anasynan bezgen ul» dep sanańyz.
Bekzat: Ana tilim – uranym,
Ana tilim – erligim.
Ana tilim – bolmasa
Bútindelmes kemdigim.
Taıyr: Ana tili – asyl kúni babamnyń,
Qýatymsyń aq sútindeı anamnyń.
Sábı shaqtan besigimde jyr tyńdap,
Týǵan tildi jattap ósken balańmyn.
Ǵımran: Týǵan tilim – tirligimniń aıǵaǵy,
Tilim barda aıtylar sóz oıdaǵy.
Ósse tilim men de birge ósemin,
Óshse tilim men de birge óshemin.
Sanjar: Qasıetiń ana tili, az ba seniń?
Óziń barda eskirmes tozbas elim.
Sen bolmasań uly aqyn Abaı bolyp,
Muqaǵalı otty óleń jazbas edi.
Dıhan Ábilov
Dılnaz: Týǵan tilim – baba tili, óz tilim,
Týǵan tilim – ana tili, óz tilim,
Týǵan tilim – zaman tili, óz tilim,
Týǵan tilim – adam tili, óz tilim,
Aıhan: Qasıetti bul tórt ana –
Taǵdyryńnyń tynyshy,
Tórt ana úshin bolǵan kúres,
Kúresterdiń ulysy.
Jumbaq shesheıik: Eń ashshy ne?
Eń tátti ne?
Sheshýi: Til.
Maqal jarystyraıyq:
Ananyń súti — bal,
Balanyń tili — bal.
Til — tas jarar,
Tas jarmasa, bas jarar.
Eń ashshy da – til,
Eń tátti de til.
Eń jumsaq ta til.
Eń qatty da til.
Olaı bolsa tilimizdi qurmetteıik, aıalaıyq, maqtan eteıik!
«Týǵan jeri — túp qazyǵy, aıbyndy,
Týǵan tili — satylmaıtyn baılyǵy.
Týǵan dástúr, salt – sanasy tiregi,
Qadamyńa shýaq shashar únemi.»-- dep búgingi Til týraly erteńgiligimizdi
aıaqtaımyn.
Mektep dırektorynyń oqý – isi jóninen orynbasary S. B. Sarbalıev balalardy ataýly merekemen quttyqtap, ıgi tilekterin bildirdi. Sabaqqa qatysqan mektep psıhologi Abılmanova G. A., Imasheva V.
G. Z. Nýrýmbaeva, t. b. óz tilekterin bildirdi.
You Might Also Like
-
Múmkindigi shekteýli balalardy tárbıeleýdiń joldary
