Aqyldy laq ertegisi
Aqyldy laq
Ertede bir buzaý, bir laq, bir toqty el kóshkende oınap júrip baıqaýsyzda jurtta qalypty. Úsheýi tirnektep júrip, qos turǵyzyp alypty. Qosy bir bulaqtyń basynda eken, onyń qasynda záýlim báıterek ósip turypty. Bulardyń aıdalada ıen qalǵanyn estip, bir toıyp alaıyn degen nıetpen aıý izdep kelipti. Laq qorbańdap kele jatqan aıýdy kóredi de, aldynan júgirip shyǵyp qarsy alypty. Laq aıýdy óziniń úıine kirgizip, tórge shyǵarady. Laq:
- Aıý aǵamyz kelip qalǵan eken, ne tamaq beremiz, - dep suraıdy toqtydan.
Sonda aq laq tórden daýysyn kóterińkirep:
- Basqa aıýdyń basyn as, sońǵy aıýdyń tósin as, dym bolmasa osy aıýdyń ózin soı, barlyq etin túgel as, - depti.
Muny estip otyrǵan aıý:
- Bular aıýdyń etin jeıdi eken ǵoı, - dep ornynan tura qashypty. Qashyp bara jatqan aıýdyń aldynan qasqyr kezdese ketedi eken.
Aıýdyń qylyǵyna tańdanǵan qasqyr:
- O, aıýjan, neden qashyp kelesiń, sonsha aptyǵyp? – dep suraıdy qasqyr.
Aıý:
- Myna beldiń arǵy jaǵasynda, bulaqtyń janynda buzaý, toqty, laq turady. Solardy baıqap kóreıin dep baryp edim, ózimdi jeımin degen soń zorǵa qashyp, qutyldym.
Qasqyr:
- Qoı ári. (Aıýdyń sózine kúledi).
Aıý:
- Bir aıýdyń basyn, bir aıýdyń tósin jeımiz dep daýlasyp jatqanda men qasha jóneldim.
Qasqyr:
- Endeshe júr, ekeýmiz birge baraıyq, úsheýinde qorshap alyp, teń bólip jeıik.
Aıý:
- Joq, men barmaımyn. Óziń - aq bara ber.
Sol arada qasqyr jip taýyp alady da, bir ushyn aıýdyń moınyna, bir ushyn óziniń moınyna baılaıdy. Sóıtip aıýdy zorlyqpen alyp júredi.
Aıýdy jetelegen qasqyr, tartysa - tartysa qosqa jaqyndaǵanda, laǵy júgirip syrtqa shyǵady.
Laq:
- O, qaseke biz úsheýmiz, ol aıýǵa toımaımyz dep, - aıǵaılaıdy.
Bul sózdi estigen aıý, burynǵydan beter shoshyp, keri qaraı qasha jóneledi.
Qasqyr jipke býynyp, qylqynyp qalady. Bir jerge kelgende aıý jipti úzip, tastap ketedi. Es túsinen aıyrylyp, álsirep jatqan qasqyrǵa, dala kezip júrgen taǵy bir qasqyr bylaı deıdi:
- O, dosym, neǵyp jatyrsyń, - deıdi.
Esin jıǵan qasqyr:
- Neǵyp jatýshy edim, aıýdyń aqmaqtyǵynan ólgeli jatyrmyn. Meni aıý súıretip, jyǵyp ketti, - dep basynan keshken oqıǵasyn aıtyp beredi.
- Onda ózimiz - aq baraıyq. Sonymen eki qasqyr qosqa qaıta barady. Bularǵa qoldanar sharasy taýsylǵan buzaý, toqty, laq úsheýi báıterekke shyǵyp alady. Laq bas jaǵynan, toqty ortasynan, buzaý olardan tómenirek ornalasady. Báıterektiń túbine kelgen soń, álgi joldan qosylǵan qasqyr, kel ekeýmiz, myna aǵashtardy yrǵaıyq. Analar alma qusap, jerge tógiledi, - dep aǵash astyna daıyndalyp turǵanda, buzaý otyrǵan butaq synyp ketedi de, jerge top ete túsedi. Sodan sestenip turǵan qasqyrdyń bel omyrtqasy úzilip ketipti. Budan keıin aıý qylqyndyryp ketken qasqyr qorqyp, óz betimen qasha jónelipti. Sóıtip buzaý, toqty, laq ajaldan aman qalypty. Kúzde eski jurtyna kóship kelgen ıesi, aman - esen jaıylyp júrgen malyn taýyp alypty.
Ertegiler eline saıahat, ertegiler jınaǵy
Ertede bir buzaý, bir laq, bir toqty el kóshkende oınap júrip baıqaýsyzda jurtta qalypty. Úsheýi tirnektep júrip, qos turǵyzyp alypty. Qosy bir bulaqtyń basynda eken, onyń qasynda záýlim báıterek ósip turypty. Bulardyń aıdalada ıen qalǵanyn estip, bir toıyp alaıyn degen nıetpen aıý izdep kelipti. Laq qorbańdap kele jatqan aıýdy kóredi de, aldynan júgirip shyǵyp qarsy alypty. Laq aıýdy óziniń úıine kirgizip, tórge shyǵarady. Laq:
- Aıý aǵamyz kelip qalǵan eken, ne tamaq beremiz, - dep suraıdy toqtydan.
Sonda aq laq tórden daýysyn kóterińkirep:
- Basqa aıýdyń basyn as, sońǵy aıýdyń tósin as, dym bolmasa osy aıýdyń ózin soı, barlyq etin túgel as, - depti.
Muny estip otyrǵan aıý:
- Bular aıýdyń etin jeıdi eken ǵoı, - dep ornynan tura qashypty. Qashyp bara jatqan aıýdyń aldynan qasqyr kezdese ketedi eken.
Aıýdyń qylyǵyna tańdanǵan qasqyr:
- O, aıýjan, neden qashyp kelesiń, sonsha aptyǵyp? – dep suraıdy qasqyr.
Aıý:
- Myna beldiń arǵy jaǵasynda, bulaqtyń janynda buzaý, toqty, laq turady. Solardy baıqap kóreıin dep baryp edim, ózimdi jeımin degen soń zorǵa qashyp, qutyldym.
Qasqyr:
- Qoı ári. (Aıýdyń sózine kúledi).
Aıý:
- Bir aıýdyń basyn, bir aıýdyń tósin jeımiz dep daýlasyp jatqanda men qasha jóneldim.
Qasqyr:
- Endeshe júr, ekeýmiz birge baraıyq, úsheýinde qorshap alyp, teń bólip jeıik.
Aıý:
- Joq, men barmaımyn. Óziń - aq bara ber.
Sol arada qasqyr jip taýyp alady da, bir ushyn aıýdyń moınyna, bir ushyn óziniń moınyna baılaıdy. Sóıtip aıýdy zorlyqpen alyp júredi.
Aıýdy jetelegen qasqyr, tartysa - tartysa qosqa jaqyndaǵanda, laǵy júgirip syrtqa shyǵady.
Laq:
- O, qaseke biz úsheýmiz, ol aıýǵa toımaımyz dep, - aıǵaılaıdy.
Bul sózdi estigen aıý, burynǵydan beter shoshyp, keri qaraı qasha jóneledi.
Qasqyr jipke býynyp, qylqynyp qalady. Bir jerge kelgende aıý jipti úzip, tastap ketedi. Es túsinen aıyrylyp, álsirep jatqan qasqyrǵa, dala kezip júrgen taǵy bir qasqyr bylaı deıdi:
- O, dosym, neǵyp jatyrsyń, - deıdi.
Esin jıǵan qasqyr:
- Neǵyp jatýshy edim, aıýdyń aqmaqtyǵynan ólgeli jatyrmyn. Meni aıý súıretip, jyǵyp ketti, - dep basynan keshken oqıǵasyn aıtyp beredi.
- Onda ózimiz - aq baraıyq. Sonymen eki qasqyr qosqa qaıta barady. Bularǵa qoldanar sharasy taýsylǵan buzaý, toqty, laq úsheýi báıterekke shyǵyp alady. Laq bas jaǵynan, toqty ortasynan, buzaý olardan tómenirek ornalasady. Báıterektiń túbine kelgen soń, álgi joldan qosylǵan qasqyr, kel ekeýmiz, myna aǵashtardy yrǵaıyq. Analar alma qusap, jerge tógiledi, - dep aǵash astyna daıyndalyp turǵanda, buzaý otyrǵan butaq synyp ketedi de, jerge top ete túsedi. Sodan sestenip turǵan qasqyrdyń bel omyrtqasy úzilip ketipti. Budan keıin aıý qylqyndyryp ketken qasqyr qorqyp, óz betimen qasha jónelipti. Sóıtip buzaý, toqty, laq ajaldan aman qalypty. Kúzde eski jurtyna kóship kelgen ıesi, aman - esen jaıylyp júrgen malyn taýyp alypty.
Ertegiler eline saıahat, ertegiler jınaǵy
You Might Also Like
