InfoHub Logo

Aqmeshit áýlıe úńgiri – Ortalyq Azıadaǵy eń úlken úńgirlerdiń biri. Túrkistan oblysy (Shymkent qalasynan 80 shaqyrymdaǵy) Báıdibek aýdanynda ornalasqan. Qarataýdyń etegindegi, áktasty jynystar qabatynda paıda bolǵan oıyq jarqabaq úńgir. Uzyndyǵy 254, eni 65, bıiktigi 25 m. Jarqabaq sańylaýlarynan mezgil-mezgil sý tamyp turady. İshinen qaraǵanda erneýi kıiz úıdiń shańyraǵy sekildi kórinedi. El arasynda bir kezderi onda bir áýlıe áýletimen kıiz úı tigip, satymen shyǵyp-túsip júrgen degen ańyz aıtylady.

Taǵy bir ańyzda bylaı desedi:

Jaýgershilik zamanda Esirkep Qoıkeldi batyr qalmaqqa qarsy qol jınap, soǵysqa attanǵan eken. Jolda sarbazdar nóserlep quıǵan jaýynnan tań namazyn oqı almaı qınalady. Sonda osy úńgirge kez bolyp, bári osy jerdi panalap tań namazyn ońaı oqyp alady. Sarbazdardyń biri: «Myna úńgirdi “Esirkep” nemese “Qoıkeldi” dep ataıyq» dep usynys bildiredi. Buǵan qol bastaǵan batyr babamyz: «Joq, bul jer kıeli, berekeli meken, on myń áskerden turatyn bizdi de qoınaýyna sıdyryp, bárimizge birge namaz oqýǵa múmkindik berdi. İshi de appaq tústi erekshe meken eken. Bul jerdi “Aqmeshit” dep ataıyq» degen eken.

Aqsaqaldardyń aıtýynsha úńgir buryndary budan da úlken bolǵan. 1966 jylǵy Tashkentte bolǵan jer silkinisiniń áserinen úńgirdiń bir bóligi opyrylyp, shógip ketken desedi. Úńgir ishindegi temperatýra qysy-jazy birqalypty 15-20 gradýs jylylyqty kórsetedi eken.

Oqýǵa keńes beremiz:

Qazaqstannyń kóz toımas kórikti jerleri

Qazaqstannyń kóz jaýyn alar mekenderi

---