Aqparattardyń alýan túrliligi jáne olardy óńdeýdiń tásilderi
Páni: Informatıka
Sabaqtyń taqyryby: Aqparattardyń alýan túrliligi jáne olardy óńdeýdiń tásilderi. Aqparat sany, aqparat ólshem birligi.
Sabaqtyń maqsaty: Aqparatty qabyldaýdy, jetkizýdi óńdeýdi, jáne saqtaýdyń tásilderin úıretý. Kodtaýdy túsindirý.
Bilimdilik: Oqýshylardyń aqparatty tehnıkalyq quraldar men derbes kompúterdiń kómegimen berý, saqtaý jáne usyný tásilderimen, qabyldanǵan ekilik sanaý júıesimen, ASII kodtarymen tanystyrý:
Tárbıelilik: Oqýshylardy tárbıelikke, uqyptylyqqa, tıanaqtylyqqa úıretý.
Damytýshylyq: Oqýshylardyń oılaý qabiletin, logıkalyq - abstraksıasyn damytý.
Sabaqtyń túri: Aralas sabaq.
Sabaqta qoldanylatyn kórnekti quraldar:kompúter, slaıd, oqýlyq, jumys dápteri
Sabaqtyń ótý barysy:1. Oqýshylardy uıymdastyrý
2. Úıge bergen tapsyrmany tekserý
3. Jańa taqyrypty túsindirý
4. Tapsyrmalardy oryndaý
5. Sabaqty bekitý
6. Úıge tapsyrma
Ótken materıaldardy qaıtalaý suraqtary:
Aqparat degen sózge qandaı maǵyna beresińder?
Adam aqparattyqtyń qandaı túrlerin qabyldaı alady?
Baılanys tili dep neni aıtady?
Qandaı tilderdi bilesiń?
Adam aqparatty qalaı jáne qaıda saqtaıdy?
Adamnyń aqparatty óńdeýine mysal keltir
Jańa túsinikter:
Aqparat qasıetterin úsh aspektide qarastyrýǵa bolady:
- tehnıkalyq turǵydan – dáldik, senimdilik sıgnal berý jyldamdyǵy;
- semantıkalyq – mátinniń maǵynasyn kodtar kómegimen berý;
- pragmatıkalyq – obektiniń minez-qulqyna qanshalyqty tıimdi áser etýi.
Aqparatty berý saqtaý jáne óńdeý prosesteri aqparattyq prosester dep ataldy.
Aqparat qasıetterine mynalardy jatqyzýǵa bolady: tolyqtyq, senimdilik (anyqtyq), baǵalylyq, mańyzdylyq (aktýaldyq), aıqyndylyq, qysqalyq, nanymdylyq.
Tiri tabıǵatta aqparat berý men óńdeý mysaldary:
Janýarlar ózderiniń jerlerin qorǵap, ıisti belgiler qaldyryp ketedi.
Adam aqparatty sezý, kórý arqyly qabyldaıdy. Adam radıodan, teledıdardan, gazet - jýrnaldan aqparattardy sezim músheleri arqyly qabyldaıdy. Adam qabyldaıtyn aqparat tańbaly, beıneli bolyp bólinedi.
Beınelik aqparat dep - tabıǵat kórinisterin, keskinderdi, dám, ıis, sezý músheleri arqyly qabyldanǵan aqparattardy aıtady.
Tańbaly aqparatqa sóıleý, jazý túrinde alynǵan aqparattar jatady. Aýyzeki til de tańbaly aqparatqa jatady. Sebebi, ár túrli tańbalardan turady, biraq olar dybystyq tańbalar - fenomender dep atalady. Tańba túrinde qatynasýdy qatynas tili dep ataıdy. Tabıǵı qatynas tiline: qazaq, orys, aǵylshyn tilderi jatady. Jasandy tilderge matematıka, fızıka, kompútermen qatynasý tilderi jatady. Ár tildiń óz alfavıti bar. Sandardy kórsetetin alfavıtter: ekilik, segizdik, ondyq, on altylyq bolady.
Aqparatty belgili - bir alfavıt arqyly usynýdy kodtaý dep ataıdy. Bir belgi tobynan ekinshi belgi tobyna kóshirý erejesin kod dep ataıdy. Aqparatty saqtaý, qabyldaý, usyný, jáne óńdeý ádisteri is júzinde aqparattyń usynylý túrine baılanysty bolady. Aqparattyń kodtalýy keıde shıfraý dep te aıtylady, onyń keri kodtalýy dekodırovanıe prosesimen tikeleı baılanysty. Ekilik alfavıty 0 jáne 1 tańbalarymen usynylady. Aqparatty ekilik kod pen kórsetý úshin, qurylǵy eki kúıdi aıyra bilýi kerek, mysaly; 1 - qurylǵyda toq bar, al 0 joǵyn, nemese 1 - joǵary kerneý,
0 tómen kerneý. Tek eki túrli máni nemese nemese oǵan sáıkes kod razrády bar, 0 nemese
1 mánderin ǵana qabyldaı alatyn sıgnaldy bıt dep ataıdy. Sımvoldardy kodtaý úshin
8 bıtten turatyn kotty baıt dep ataıdy. 8 nól men birlerdiń kómegimen ıaǵnı bir baıttyń kómegimen 256 sımvol kodtalady. Sımvoldardy kodttaý kobınasıalarynyń jıyntyǵyn kodtaý kestesi dep atalady.
Aqparat adam úshin jańa, belgisiz bolý kerek. Habar bizge aqparat alý degen bizge jańa túsinikti bolýy kerek. Sol salada bilimimiz jetkilikti bolýy kerek. Eger aqparat biz úshin tolyq, obektıvti, jańa, paıdaly, ári naqty bolsa ol biz úshin baǵaly bolady. Habardyń aqparattyń kólemi dep - habardyń uzyndyǵyn, ıaǵnı sımvoldar sanyn bildiredi. Endeshe tehnıkada kez - kelgen saqtalatyn beriletin aqparat kólemi ondaǵy beriletin aqparat kólemi ondaǵy eń kishi ólshem bir ekilik razrádqa nemese 1 bıtke teń bolady. Aqparatty ólsheý birligi bir bıtke teń. Odan keıin 1 baıt. Habardyń aqparattyń kólemi - bıt nemese baıtta ólshenetin onyń uzyndyǵy.
1 baı=8bıt;
1 kbaıt(kılobaıt)=1024 baıt;
1 mbaıt(megabaıt)=1024kbaıt;
1gbaıt(gıgabaıt)=1024mbaıt;
Sabaqty bekitý suraqtary:
• Kodtaý men keri kodtaý degen ne?
• Bıt, baıt degen ne?
• Tehnıkalyq júıelerde nege ekilik alfavıtti paıdalanýdy tańdaıdy.
Úıge tapsyrma:
Aqparattardyń alýan túrliligi jáne olardy óńdeýdiń tásilderi. Aqparat sany, aqparat ólshem birligi.
Sabaqtyń taqyryby: Aqparattardyń alýan túrliligi jáne olardy óńdeýdiń tásilderi. Aqparat sany, aqparat ólshem birligi.
Sabaqtyń maqsaty: Aqparatty qabyldaýdy, jetkizýdi óńdeýdi, jáne saqtaýdyń tásilderin úıretý. Kodtaýdy túsindirý.
Bilimdilik: Oqýshylardyń aqparatty tehnıkalyq quraldar men derbes kompúterdiń kómegimen berý, saqtaý jáne usyný tásilderimen, qabyldanǵan ekilik sanaý júıesimen, ASII kodtarymen tanystyrý:
Tárbıelilik: Oqýshylardy tárbıelikke, uqyptylyqqa, tıanaqtylyqqa úıretý.
Damytýshylyq: Oqýshylardyń oılaý qabiletin, logıkalyq - abstraksıasyn damytý.
Sabaqtyń túri: Aralas sabaq.
Sabaqta qoldanylatyn kórnekti quraldar:kompúter, slaıd, oqýlyq, jumys dápteri
Sabaqtyń ótý barysy:1. Oqýshylardy uıymdastyrý
2. Úıge bergen tapsyrmany tekserý
3. Jańa taqyrypty túsindirý
4. Tapsyrmalardy oryndaý
5. Sabaqty bekitý
6. Úıge tapsyrma
Ótken materıaldardy qaıtalaý suraqtary:
Aqparat degen sózge qandaı maǵyna beresińder?
Adam aqparattyqtyń qandaı túrlerin qabyldaı alady?
Baılanys tili dep neni aıtady?
Qandaı tilderdi bilesiń?
Adam aqparatty qalaı jáne qaıda saqtaıdy?
Adamnyń aqparatty óńdeýine mysal keltir
Jańa túsinikter:
Aqparat qasıetterin úsh aspektide qarastyrýǵa bolady:
- tehnıkalyq turǵydan – dáldik, senimdilik sıgnal berý jyldamdyǵy;
- semantıkalyq – mátinniń maǵynasyn kodtar kómegimen berý;
- pragmatıkalyq – obektiniń minez-qulqyna qanshalyqty tıimdi áser etýi.
Aqparatty berý saqtaý jáne óńdeý prosesteri aqparattyq prosester dep ataldy.
Aqparat qasıetterine mynalardy jatqyzýǵa bolady: tolyqtyq, senimdilik (anyqtyq), baǵalylyq, mańyzdylyq (aktýaldyq), aıqyndylyq, qysqalyq, nanymdylyq.
Tiri tabıǵatta aqparat berý men óńdeý mysaldary:
Janýarlar ózderiniń jerlerin qorǵap, ıisti belgiler qaldyryp ketedi.
Adam aqparatty sezý, kórý arqyly qabyldaıdy. Adam radıodan, teledıdardan, gazet - jýrnaldan aqparattardy sezim músheleri arqyly qabyldaıdy. Adam qabyldaıtyn aqparat tańbaly, beıneli bolyp bólinedi.
Beınelik aqparat dep - tabıǵat kórinisterin, keskinderdi, dám, ıis, sezý músheleri arqyly qabyldanǵan aqparattardy aıtady.
Tańbaly aqparatqa sóıleý, jazý túrinde alynǵan aqparattar jatady. Aýyzeki til de tańbaly aqparatqa jatady. Sebebi, ár túrli tańbalardan turady, biraq olar dybystyq tańbalar - fenomender dep atalady. Tańba túrinde qatynasýdy qatynas tili dep ataıdy. Tabıǵı qatynas tiline: qazaq, orys, aǵylshyn tilderi jatady. Jasandy tilderge matematıka, fızıka, kompútermen qatynasý tilderi jatady. Ár tildiń óz alfavıti bar. Sandardy kórsetetin alfavıtter: ekilik, segizdik, ondyq, on altylyq bolady.
Aqparatty belgili - bir alfavıt arqyly usynýdy kodtaý dep ataıdy. Bir belgi tobynan ekinshi belgi tobyna kóshirý erejesin kod dep ataıdy. Aqparatty saqtaý, qabyldaý, usyný, jáne óńdeý ádisteri is júzinde aqparattyń usynylý túrine baılanysty bolady. Aqparattyń kodtalýy keıde shıfraý dep te aıtylady, onyń keri kodtalýy dekodırovanıe prosesimen tikeleı baılanysty. Ekilik alfavıty 0 jáne 1 tańbalarymen usynylady. Aqparatty ekilik kod pen kórsetý úshin, qurylǵy eki kúıdi aıyra bilýi kerek, mysaly; 1 - qurylǵyda toq bar, al 0 joǵyn, nemese 1 - joǵary kerneý,
0 tómen kerneý. Tek eki túrli máni nemese nemese oǵan sáıkes kod razrády bar, 0 nemese
1 mánderin ǵana qabyldaı alatyn sıgnaldy bıt dep ataıdy. Sımvoldardy kodtaý úshin
8 bıtten turatyn kotty baıt dep ataıdy. 8 nól men birlerdiń kómegimen ıaǵnı bir baıttyń kómegimen 256 sımvol kodtalady. Sımvoldardy kodttaý kobınasıalarynyń jıyntyǵyn kodtaý kestesi dep atalady.
Aqparat adam úshin jańa, belgisiz bolý kerek. Habar bizge aqparat alý degen bizge jańa túsinikti bolýy kerek. Sol salada bilimimiz jetkilikti bolýy kerek. Eger aqparat biz úshin tolyq, obektıvti, jańa, paıdaly, ári naqty bolsa ol biz úshin baǵaly bolady. Habardyń aqparattyń kólemi dep - habardyń uzyndyǵyn, ıaǵnı sımvoldar sanyn bildiredi. Endeshe tehnıkada kez - kelgen saqtalatyn beriletin aqparat kólemi ondaǵy beriletin aqparat kólemi ondaǵy eń kishi ólshem bir ekilik razrádqa nemese 1 bıtke teń bolady. Aqparatty ólsheý birligi bir bıtke teń. Odan keıin 1 baıt. Habardyń aqparattyń kólemi - bıt nemese baıtta ólshenetin onyń uzyndyǵy.
1 baı=8bıt;
1 kbaıt(kılobaıt)=1024 baıt;
1 mbaıt(megabaıt)=1024kbaıt;
1gbaıt(gıgabaıt)=1024mbaıt;
Sabaqty bekitý suraqtary:
• Kodtaý men keri kodtaý degen ne?
• Bıt, baıt degen ne?
• Tehnıkalyq júıelerde nege ekilik alfavıtti paıdalanýdy tańdaıdy.
Úıge tapsyrma:
Aqparattardyń alýan túrliligi jáne olardy óńdeýdiń tásilderi. Aqparat sany, aqparat ólshem birligi.
You Might Also Like
