InfoHub Logo

Arab shólinde qıyn da uzaq sapar shekken bir sheıh ulyna basynan keshken oqıǵalardy bylaı áńgimeledi:
– Bir alys saparǵa shyqqan edim. Kún uıasyna batyp, tóńirek qarańǵylana bastaǵan kez. Alystan kózime kóringen úıge qaraı tura júrdim. Úıge jaqyndaǵanymda aldymnan bir áıel shyqty. Jalǵyz ekenimdi kórgende qaıran qalyp:

– Siz kimsiz? Bul jerden ne izdep júrsiz? — dedi. Men:
– Qudaıy qonaqpyn, — dedim. Áıeldiń qabaǵy túıilip, úndemedi. Menimen eshqandaı jumysy bolmaı, tamaq daıyndaýǵa kiristi. Dastarqandy ázirlep, as ishýge kiristi. Bárin jalap-juqtap jep aldy. Bir kezde qolynda sút quıylǵan baqyry bar kúıeýi keldi. Meni kórip:
– Bul adam kim? — dep surady. Áıel esh mán bermesten:
– Qudaıy qonaqpyn deıdi ǵoı, — dep jaýap berdi. Álgi kisi maǵan kúlimsireı jaqyndap:
– Amansyz ba? Qosh keldińiz. Kelgenińizge qýanyshtymyn, — dep bir tostaǵan sút usyndy.
– Qarnyńyz ash shyǵar. Bir nárse jedińiz be?, — dep surady. Men: «Iá, ashpyn» degenimshe áıeline ursa jóneldi, ekeýiniń arasynda urys bastaldy.
– Uıat emes pe?!.. Qarnyńdy nyǵyzdap toıdyrasyń da, qonaqqa bir tilim nan berý oıyńa da kelmeıdi, — dedi. Áıeli:
– Oǵan ne úshin tamaq beremin. Ózimnen bir tilim de nan aýyspady, — dedi. Kúıeýi ashýlanyp dalaǵa shyǵyp ketti. Men de mynaý ne istemekshi eken dep artynan aqyryn basyp syrtqa shyqtym. Sol kezde meniń ne kórgenimdi bilseń ǵoı… Álgi kisi meniń túıemdi jerge jyǵyp, soıyp jatyr edi. İshim qatty ashydy. Biraq eshnárse demedim. Tań-tamasha qaldym. Úı ıesi ózimniń túıemniń etin ózime syılamaqshy. Óz-ózime:
– Muny da kórdik. Endi myna shólde jaıaý qaldym, — dep oıladym. Álgi kisi ot jaǵyp, etti pisirip, tabaqqa salyp, aldyma ákeldi. İshim qan jylaýda edi. Eshqandaı zaýqym joq, sonda da tamaqqa otyrdym. Tamaqtan keıin úı ıesi:
– Allahtyń atymen ant etemin. Meniń shatyryma kelgen adam eshqashan ash qalmas, — dedi.
Bul jaǵdaıǵa ne jylaıtynymdy, ne kúlerimdi bilmedim.
«Qonaqtyń óz túıesin ózine soıyp berseń, árıne, ash qalmas», — dedim ishimnen. Biraq sabyr saqtadym.
Sodan keıin ol kisi shatyrdan shyǵyp ketti. Bul qyzyq adamnyń isine tań qalyp otyrdym. Biraz ýaqyttan keıin meni daýystap shaqyrǵanyn estip, syrtqa shyqtym. Dalada ol bir túıeniń buıdasynan ustap tur edi. Maǵan jaqyndap:
– Muny al… Bul túıeni saǵan soıǵan túıeniń ornyna berip turmyn, — dedi. Túıesi meniń túıeme karaǵanda qońdylaý, jasyraq túıe edi.
Erteńine kúni tańerteń jol júrdim. Úı ıesi maǵan nan, ystyq sút, bir bólek pisken et usyndy, jyly-jyly sóılep shyǵaryp saldy.
Ystyq shólde kúni boıy sapar shektim. Keshke jaqyn aldymnan kezdesken úıge keldim. Munda meni bir áıel qarsy aldy. Kúlimsiregen, jyly júzdi áıel edi.
– Siz kimsiz? — dedi. Men:
– Qudaıy qonaqpyn — dedim. Áıel:
– Qosh keldińiz! Qýanysh ákeldińiz. Qudaıy qonaqqa ár ýaqytta esigimiz ashyq. Joǵary, tórge shyǵyńyz, — dep meni ishke kirgizdi. Ózi tezdetip tamaq daıyndaýǵa kiristi. Birazdan keıin dastarqanǵa palaý, qýyrǵan taýyq, qurma, bal ákelip qoıdy.
– Tamaqqa kelińiz. Sizge úlken dastarqan jaıa almaǵanym úshin ǵafý etińiz, — dedi.
Qarnym shuryldap, ash otyr edim. Tamaq jeýge kiristim. Bir-eki túıir aýzyma salǵanym sol edi, álgi áıeldiń kúıeýi kirip kelip, sýyq, zildi daýyspen:
– Bul adam kim? — dedi. Áıel:
– Qudaıy qonaq, — dedi.
– Qudaıy qonaq bizdiń ǵana úıimizdi taýyp pa? Meniń tamaqtarym qaıda? Ákel tezirek, — dedi otaǵasy.
Áıel:
– Úıdegi bar tamaqty qonaqqa berdim, — dedi.
– Saǵan tamaqty qonaqqa ber, dep kim ruqsat etti, — dep, ol zaıybyna dúrse qoıa berdi. Ekeýiniń arasynda urys bastaldy. Men shydaı almaı kúlip jiberdim. Úı ıesi maǵan susty qarap:
– Nege kúlesiń? — dep surady.
– Men basymnan ótken oqıǵany aıtyp berdim.
Otaǵasy:
– Ol aıtqan áıelińiz meniń qaryndasym, al onyń kúıeýi áıelimniń aǵasy edi, — dedi. Bul kezdeısoq jaǵdaıǵa tań-tamasha qaldym. «Ár nárse tegine tartady eken ǵoı», — dep oıladym.

---