Armysyń, Áz-Naýryz
Aqtóbe oblysy,
Aqtóbe qalasy, «Symbat» jeke mektebi
İsanatty muǵalim Makýova Nýrshat Amankosovna
Taqyryby: Armysyń, Áz-Naýryz!
Túri: toı
Maqsaty: Ulttyq dástúrimiz boıynsha ótetin Naýryz merekesiniń ereksheligin, tabıǵat pen adamnyń baılanysyn, salt-dástúrin, óz ultyna degen súıispenshiligin arttyrý. Qazaqtyń ádet-ǵurpyn, tilimiz ben dinimizdi qurmetteýge, ımandylyqqa tárbıeleý.
Kórnekiligi: Kıiz úı jabdyǵy, ulttyq naqyshta bezendirilgen sahna, naqyl sózder, t. b.
Júrisi: İ. Uıymdastyrý kezeńi
Júrgizýshilerdi tanystyrý.
1-júrgizýshi: Ó. Meıramgúl
2-júrgizýshi: N. Dolgopolova
İİ. Negizgi bólim
1-júrgizýshi: Qurmetti ustazdar, ata-analar, oqýshylar!Kúlimdegen shýaqty kóktemmen birge qazaq dalasyna Jańa jyl keldi. Jańa jyl baqyt jyly, beıbit jyl bolsyn!
2-júrgizýshi: Ulystyń Uly kúni atalǵan Naýryzda tilekterińiz qabyl bolsyn! Naýryz toılaryńyz qutty bolsyn!
Kirispe sóz:
Naýryz toıy - Ulystyń Uly kúni. Naýryz parsy tilinde Jańa kún degen sóz, ıaǵnı jyl basy. Ulystyń uly kúni el eljireı qýanyp, esik ashyp, dastarqan jaıyp, birin-biri qushaqtasa quttyqtaıdy. Naýryz kúniniń bir ereksheligi bul kún kórisýden bastalady. Ulys kúni jeti túrli taǵamnan Naýryz kóje pisiriledi. Naýryz kúni tańerteń ertemen erler qoldaryna kúrek, ketpen, al qyz-kelinshekter qurt, irimshik, sút, pisken et alyp dalaǵa shyǵady.
«Bulaq kórseń kózin ash»dep qaýlasqan jigitter aınala tóńirektegi bastaýlardyń kózin ashsa, «Atańnan mal qalǵansha, tal qalsyn!» degen qarıalar bulaq basyna tal egedi. Áıelder atyp kele jatqan kúnge táý etip, «Armysyń, qaıyrymdy Kún-Ana!» dep ıilip sálem beredi. Halyq ańyzy boıynsha bul kúni Qyzyr baba barlyq bosaǵany attap, tórge shyǵyp, baqyt, mereı, qýanysh ákeledi, jaqsylyq nuryn shashady.
Olaı bolsa, Ulys oń bolsyn! Aq jol bolsyn!
- Endeshe balalar bizdiń búgingi qarsy alǵaly otyrǵan jylymyz qalaı atalady?
Hormen: Barys
- Jańa jylymyzdy ortaǵa shaqyryp jyly lebizin tyńdaıyq.
- Toıymyzǵa kishkentaı búldirshinderimiz shashý shashqaly otyr.
Bı: Shashý (qyzdar toby).
1-júrgizýshi: Tyńdańyzdar, tyńdańyzdar!
Bosqa qarap turmańyzdar.
Naýryz toıy bastaldy,
Qyzyqtan tys qalmańdar!
2-júrgizýshi: Naýryz kelse, qut kelgeni, halaıyq!
Esik ashyp, el bop qarsy alaıyq - deı kele kelesi sóz kezegin oqýshylarǵa bereıik.
(Taqpaqtar aıtý)
Berik: «Naýryz-jyl basy»
Túıe senip boıyna,
Jatpa qarap, moıyma,
Qalǵan umyt jyldardan.
Talma, ımenip dilmardan.
Aıjamal: «Ulystyń uly kúninde»
«Oń bolsyn, - dep, - ulysyń!»
Tós túıisip kóriser.
Kójedegi yrysyn
Kópshilikpen bóliser.
Serik: Tós túıisý degeni -
Tatý bolsyn el ishi.
Bólip ishý kójeni -
Toqshylyqtyń belgisi.
Aızat: Naýryz toıy saltymyz,
Aman bosyn halqymyz.
Ulys oń bolsyn,
Aq mol bolsyn!
Ómirjan: «Naýryz kóje»
Ashyq bolsyn qos qabaq,
Taspen atqandy aspen at.
Beıtanys ta, tanys ta,
Búgin tórde bas qonaq.
Nurgúl: Arpa, bıdaı, tary bar,
Qatyq, malta - aǵy bar.
İshiletin, jeıtiniń
Bul kójede bári bar.
Medeý: Oshaqta kóp shoq áli,
Astyń aýyr obaly.
Astan úlken eshkim joq,
Qazan aýzy joǵary.
Albına: «Naýryz toıy»
Kún men tún teńeldi,
Jer shýaqqa keneldi,
Qýanyshta el endi.
Naýryz keldi-saltymyz:
«Kógersin!» dep halqymyz
Kóshege tal egedi.
1-júrgizýshi: Naýryz toıynyń ózine tán úlken yrym asy - Naýryz kóje. Onyń máni - Jańa jylda molshylyq, mándi de, dámdi, tatymdy ómir bolsyn degen yrymdy, tilekti pash etý.
- Qane, Naýryz kójeden dám tataıyq!
(Naýryz kójeniń jasalý jolyn, oǵan qajetti taǵam túrlerin tanystyrý).
Án: Qazaqtyń dastarqany
2-júrgizýshi: Naýryz kúni toı samalyq aıtýdan bastalǵan.
Qýandyq:
Samalyq, samalyq
Qan taýynyń kók qusy
Uıqydan kózin ashty ma?
Qaısar:
Samalyq, samalyq
Samarqannyń kók tasy
Jibidi me, kórdiń be?
Ashat:
Samalyq, samalyq
Jańa jyl jarylqa,
Eski jyl esirke.
1-júrgizýshi: Bul kúni Samarqannyń kók tasy jibıdi, ıaǵnı bul kúni ár adam qateligi bolsa, keshirim suraýǵa jáne ol keshirim berýge tıis. Keshirimese «Bul kúni Samarqannyń da kók tasy jibıdi, sen tastan qattysyń ba?» - dep toqtatady eken. Sol sıaqty bul kúnniń álemge jylýlyq ákeletin sátin de beınelep aıtqan.
2-júrgizýshi: Aqyl - bilim jastarda,
Sóz beremin jastarǵa.
Bıshilerde óner kóp,
Bıleıdi bıdi mánerlep.
Bı: «Qarajorǵa»
1-júrgizýshi: Keter órlep dańqymyz,
Biz Qazaqstan halqymyz.
Ózge ulttaı bizdiń de,
Bar dástúr men saltymyz.
Kórinis kórsetý: «Ashamaıǵa mingizý»
Salt-dástúrimiz týraly nasıhattaý.
2-júrgizýshi: Al, qánekeı aǵaıyn,
Asqaq ánge salaıyq,
Basy bolsyn bul toıdyń,
Shyrqap ánge salaıyq.
Án: Naýryz
1-júrgizýshi: Sheberlerim óner tamyp qolynan,
Jańylmaǵan ata-baba jolynan.
Sheber qoldar óz ónerin kórsetsin,
Biz aıtaıyq tóreligin sońynan.
Ájeler saıysy
- Ájelerimiz ózderiniń sheberlikterin kórsetý maqsatynda urshyq ıiredi.
Urshyqty jaqsy , sapaly ıire bilgen ájelerimizdi madaqtaý.
2-júrgizýshi: Kel, balalar, kelińder
Tamashany kórińder
Bizde qyzyq oıyn bar,
Barlyǵyń den qoıyńdar
Naýryzdy toılaıyq,
Qyzyq oıyn oınaıyq.
«Qyz qýý» oıyny oınalady.
- Ár synyptan bir-bir oqýshydan shyǵaryp kúrestirý,
Kúreste jeńgen oqýshyny madaqtaý.
İİİ. Qortyndylaý
Ulystyń uly kúninde óziniń ıgilikti isterin kórsetip jastar qarıalardan bata alady. Úlkenderden bata berýin suraıdy.
Bata berý:
Naýryz qutty bolsyn!
Denderimiz saý, myqty bolsyn.
Naýryz toıy kele bersin!
Barlyq halyq baqytty bolsyn,
Elimizdiń nesibesi kóp bolsyn.
Qosh, saý bolyńyzdar, halaıyq!
Kóriskenshe kún jaryq bolsyn!
1-júrgizýshi: Kóńil qoıyp tyńdaǵandaryńyzǵa rahmet. Naýryz qutty bolsyn!
Merekelik toıymyz aıaqtaldy. Ádil qazylarǵa sóz beremiz.
Aqtóbe qalasy, «Symbat» jeke mektebi
İsanatty muǵalim Makýova Nýrshat Amankosovna
Taqyryby: Armysyń, Áz-Naýryz!
Túri: toı
Maqsaty: Ulttyq dástúrimiz boıynsha ótetin Naýryz merekesiniń ereksheligin, tabıǵat pen adamnyń baılanysyn, salt-dástúrin, óz ultyna degen súıispenshiligin arttyrý. Qazaqtyń ádet-ǵurpyn, tilimiz ben dinimizdi qurmetteýge, ımandylyqqa tárbıeleý.
Kórnekiligi: Kıiz úı jabdyǵy, ulttyq naqyshta bezendirilgen sahna, naqyl sózder, t. b.
Júrisi: İ. Uıymdastyrý kezeńi
Júrgizýshilerdi tanystyrý.
1-júrgizýshi: Ó. Meıramgúl
2-júrgizýshi: N. Dolgopolova
İİ. Negizgi bólim
1-júrgizýshi: Qurmetti ustazdar, ata-analar, oqýshylar!Kúlimdegen shýaqty kóktemmen birge qazaq dalasyna Jańa jyl keldi. Jańa jyl baqyt jyly, beıbit jyl bolsyn!
2-júrgizýshi: Ulystyń Uly kúni atalǵan Naýryzda tilekterińiz qabyl bolsyn! Naýryz toılaryńyz qutty bolsyn!
Kirispe sóz:
Naýryz toıy - Ulystyń Uly kúni. Naýryz parsy tilinde Jańa kún degen sóz, ıaǵnı jyl basy. Ulystyń uly kúni el eljireı qýanyp, esik ashyp, dastarqan jaıyp, birin-biri qushaqtasa quttyqtaıdy. Naýryz kúniniń bir ereksheligi bul kún kórisýden bastalady. Ulys kúni jeti túrli taǵamnan Naýryz kóje pisiriledi. Naýryz kúni tańerteń ertemen erler qoldaryna kúrek, ketpen, al qyz-kelinshekter qurt, irimshik, sút, pisken et alyp dalaǵa shyǵady.
«Bulaq kórseń kózin ash»dep qaýlasqan jigitter aınala tóńirektegi bastaýlardyń kózin ashsa, «Atańnan mal qalǵansha, tal qalsyn!» degen qarıalar bulaq basyna tal egedi. Áıelder atyp kele jatqan kúnge táý etip, «Armysyń, qaıyrymdy Kún-Ana!» dep ıilip sálem beredi. Halyq ańyzy boıynsha bul kúni Qyzyr baba barlyq bosaǵany attap, tórge shyǵyp, baqyt, mereı, qýanysh ákeledi, jaqsylyq nuryn shashady.
Olaı bolsa, Ulys oń bolsyn! Aq jol bolsyn!
- Endeshe balalar bizdiń búgingi qarsy alǵaly otyrǵan jylymyz qalaı atalady?
Hormen: Barys
- Jańa jylymyzdy ortaǵa shaqyryp jyly lebizin tyńdaıyq.
- Toıymyzǵa kishkentaı búldirshinderimiz shashý shashqaly otyr.
Bı: Shashý (qyzdar toby).
1-júrgizýshi: Tyńdańyzdar, tyńdańyzdar!
Bosqa qarap turmańyzdar.
Naýryz toıy bastaldy,
Qyzyqtan tys qalmańdar!
2-júrgizýshi: Naýryz kelse, qut kelgeni, halaıyq!
Esik ashyp, el bop qarsy alaıyq - deı kele kelesi sóz kezegin oqýshylarǵa bereıik.
(Taqpaqtar aıtý)
Berik: «Naýryz-jyl basy»
Túıe senip boıyna,
Jatpa qarap, moıyma,
Qalǵan umyt jyldardan.
Talma, ımenip dilmardan.
Aıjamal: «Ulystyń uly kúninde»
«Oń bolsyn, - dep, - ulysyń!»
Tós túıisip kóriser.
Kójedegi yrysyn
Kópshilikpen bóliser.
Serik: Tós túıisý degeni -
Tatý bolsyn el ishi.
Bólip ishý kójeni -
Toqshylyqtyń belgisi.
Aızat: Naýryz toıy saltymyz,
Aman bosyn halqymyz.
Ulys oń bolsyn,
Aq mol bolsyn!
Ómirjan: «Naýryz kóje»
Ashyq bolsyn qos qabaq,
Taspen atqandy aspen at.
Beıtanys ta, tanys ta,
Búgin tórde bas qonaq.
Nurgúl: Arpa, bıdaı, tary bar,
Qatyq, malta - aǵy bar.
İshiletin, jeıtiniń
Bul kójede bári bar.
Medeý: Oshaqta kóp shoq áli,
Astyń aýyr obaly.
Astan úlken eshkim joq,
Qazan aýzy joǵary.
Albına: «Naýryz toıy»
Kún men tún teńeldi,
Jer shýaqqa keneldi,
Qýanyshta el endi.
Naýryz keldi-saltymyz:
«Kógersin!» dep halqymyz
Kóshege tal egedi.
1-júrgizýshi: Naýryz toıynyń ózine tán úlken yrym asy - Naýryz kóje. Onyń máni - Jańa jylda molshylyq, mándi de, dámdi, tatymdy ómir bolsyn degen yrymdy, tilekti pash etý.
- Qane, Naýryz kójeden dám tataıyq!
(Naýryz kójeniń jasalý jolyn, oǵan qajetti taǵam túrlerin tanystyrý).
Án: Qazaqtyń dastarqany
2-júrgizýshi: Naýryz kúni toı samalyq aıtýdan bastalǵan.
Qýandyq:
Samalyq, samalyq
Qan taýynyń kók qusy
Uıqydan kózin ashty ma?
Qaısar:
Samalyq, samalyq
Samarqannyń kók tasy
Jibidi me, kórdiń be?
Ashat:
Samalyq, samalyq
Jańa jyl jarylqa,
Eski jyl esirke.
1-júrgizýshi: Bul kúni Samarqannyń kók tasy jibıdi, ıaǵnı bul kúni ár adam qateligi bolsa, keshirim suraýǵa jáne ol keshirim berýge tıis. Keshirimese «Bul kúni Samarqannyń da kók tasy jibıdi, sen tastan qattysyń ba?» - dep toqtatady eken. Sol sıaqty bul kúnniń álemge jylýlyq ákeletin sátin de beınelep aıtqan.
2-júrgizýshi: Aqyl - bilim jastarda,
Sóz beremin jastarǵa.
Bıshilerde óner kóp,
Bıleıdi bıdi mánerlep.
Bı: «Qarajorǵa»
1-júrgizýshi: Keter órlep dańqymyz,
Biz Qazaqstan halqymyz.
Ózge ulttaı bizdiń de,
Bar dástúr men saltymyz.
Kórinis kórsetý: «Ashamaıǵa mingizý»
Salt-dástúrimiz týraly nasıhattaý.
2-júrgizýshi: Al, qánekeı aǵaıyn,
Asqaq ánge salaıyq,
Basy bolsyn bul toıdyń,
Shyrqap ánge salaıyq.
Án: Naýryz
1-júrgizýshi: Sheberlerim óner tamyp qolynan,
Jańylmaǵan ata-baba jolynan.
Sheber qoldar óz ónerin kórsetsin,
Biz aıtaıyq tóreligin sońynan.
Ájeler saıysy
- Ájelerimiz ózderiniń sheberlikterin kórsetý maqsatynda urshyq ıiredi.
Urshyqty jaqsy , sapaly ıire bilgen ájelerimizdi madaqtaý.
2-júrgizýshi: Kel, balalar, kelińder
Tamashany kórińder
Bizde qyzyq oıyn bar,
Barlyǵyń den qoıyńdar
Naýryzdy toılaıyq,
Qyzyq oıyn oınaıyq.
«Qyz qýý» oıyny oınalady.
- Ár synyptan bir-bir oqýshydan shyǵaryp kúrestirý,
Kúreste jeńgen oqýshyny madaqtaý.
İİİ. Qortyndylaý
Ulystyń uly kúninde óziniń ıgilikti isterin kórsetip jastar qarıalardan bata alady. Úlkenderden bata berýin suraıdy.
Bata berý:
Naýryz qutty bolsyn!
Denderimiz saý, myqty bolsyn.
Naýryz toıy kele bersin!
Barlyq halyq baqytty bolsyn,
Elimizdiń nesibesi kóp bolsyn.
Qosh, saý bolyńyzdar, halaıyq!
Kóriskenshe kún jaryq bolsyn!
1-júrgizýshi: Kóńil qoıyp tyńdaǵandaryńyzǵa rahmet. Naýryz qutty bolsyn!
Merekelik toıymyz aıaqtaldy. Ádil qazylarǵa sóz beremiz.
You Might Also Like
