InfoHub Logo

Sabaqtyń taqyryby: Aromatty kómirsýtekter. Benzol
Sabaqtyń maqsaty:
• Aromatty kómirsýtekter týraly maǵlumat alý, oqýshylardyń tanymdyq tapsyrmalar arqyly ınovasıalyq oı - órisin damytý, ushqyrlyqqa daǵdylandyrý;
• óz betinshe jumys isteýge, izdenýshilik qabiletin damytýǵa baýlý;
• pánge degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrý, jaýapkershilikti sezinýge úıretý, syılastyqqa, ádeptilikke, shynaıylyqqa, adaldyqqa tárbıeleý.
Sabaqtyń tıpi: jańa uǵymdy meńgertý
Sabaqtyń túri: aralas
Sabaqtyń ádisi: túsindirý, SKT, trenıń, jumbaqtar, suraqtar
Kórnekiligi: ınteraktıvti taqta, prezentasıa - slaıdtar

Sabaqtyń barysy: İ Uıymdastyrý bólimi
İİ. Shattyq sheńberin qurý
- Balalar, bárimiz shattyq sheńberine jınalaıyq. Endi bir - birimizge búgingi kúnimizdiń tamasha ótýine arnap jaqsy tilekter aıtaıyq. (Oqýshylar «Dosymmen birge» oıyny arqyly bir - birine búgingi kúnniń kóńildi ótýine arnaǵan tilekterin aıtady.)
İ bólim «Oı qozǵaý kezeńi» Syzyqtyq dıktant. Iá+ joq -
1. S2H2 - asetılen
2. Etan - asetılendi kómirsýtekter
3. Eki ızomeri bar
4, Tússiz, ıissiz gaz
5. Kóp kúıe bólmeıdi
6. Metaldy kesýge paıdalanady
7. Kálsı karbıdinen alady
8. Qos baılanysy bar
9. Sýmen árekettesedi
10. Asetılen alkınder tobyna jatady.
Sabaq «Bilim eske saqtaý arqyly emes, óz oıynyń kúsh salýymen alynǵanda ǵana bilim»degen L.Tolstoıdyń naqyl sózimen bastalady.

İİ. Maǵynany taný
İİ. bólim Jańa sabaq. Sabaqtyń taqyryby: Aromatty kómirsýtekter. Benzol
Jalpy formýlasy. Cn H2n - 6 Olardy arender dep ataıdy. Aromatty sózinen ar -, molekýlasyndaǵy qos baılanysta bolǵandyqtan - en jurnaǵy jalǵanady. Bul qatardyń alǵash tabylǵan ókilderi hosh ıisti bolǵandyqtan, gomologtyq qatar osylaı atalǵan. Aromattylyqtyń belgisi – molekýla quramynda benzol ıadrosynyń nemese benzol saqınasynyń bolýy.

Satylaı keshendi taldaý jospary
1. Alynýy. Asetılennen 3 S2N2 - S6N6
2. Jalpy formýlasy benzol
3. Fızıkalyq qasıeti
Ýly suıyqtyq
ózine tán ıisi bar
tússiz tez otalatyn
Benzol, S6N6 — aromatty kómirsýtek; tússiz, býlanǵysh suıyq zat, balqý t 5, 5°S, qaınaý t 80, 1°S, býy aýamen aralasyp, qoparylǵysh qospa túzedi.
Benzoldyń molekýlalyq formýlasy S6N6.
Bul formýladan benzoldyń óte qanyqpaǵan qosylys ekenin kóremiz: qanyqqan kómirsýtekterdiń formýlasyna sáıkes kelý úshin, benzol molekýlasyna 8 atom sýtegi jetispeıdi. Osyǵan qaramaı, eger benzoldy bromdy sýǵa nemese kalıı pemanganaty eritindisine qosyp, shaıqap aralastyrsa; qanyqpaǵan qosylystarǵa tán reaksıalardy kóre almaımyz. Sirá, buǵan túsinikti zattyń hımıalyq qurylysynan izdeý kerek bolar.