Asyl ájem
Sabaqtyń taqyryby: Asyl ájem
Sabaqtyń maqsaty:
1. Bilimdilik: Án úıretý arqyly ánniń mazmunyn túsine bilýge, sózderin anyq aıtyp, yrǵaǵyna ere bilýge úıretý;
2. Damytýshylyq: Ertegi - oıyn arqyly este saqtaý, mýzykany zeıin qoıa tyńdaı bilý qabiletin, tanymyn, estetıkalyq talǵamyn damytý;
3. Tárbıelik: Balalardyń mýzykaǵa degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrý. Úlkendi syılaýǵa, dostyqqa, baýyrmaldyqqa tárbıeleý.
Sabaqtyń kórnekiligi: Sıntezator, úntaspa, mını dısk, kompúter, qýyrshaq. t. b.
Sabaqtyń ádisi: Qýyrshaq teatry, ertegi - sabaq, suraq – jaýap, túsindirý, úıretý, t. b.
Sabaqtyń tıpi: Jańa sabaqty túsindirý.
Sabaqtyń ótý barysy:
1. Uıymdastyrý kezeńi. Balalar zalǵa marsh mýzykasymen kiredi. Amandasý, mýzyka yrǵaǵymen adymdap júrý, júgirý, qaptaldap sekirý, qos aıaqtap sekirý t. b. bir qatarǵa turý.
- Balalar, búgingi sabaǵymyzǵa apaılar qatysyp otyr. Bizge shýaǵyn tókken «Kúnmen», qaıyrymdy «Jer anamen», meıirimdi «Aspan atamen» jáne qonaqtarmen amandasaıyq.
Armysyz qaıyrly - Kún!
Armysyz meıirimdi – Jer ana!
Armysyz qaıyrymdy - Aspan ata!
Sálemetsizder me, apaılar!
- Otyra qoıyńdar, endi balalar daýys jattyǵýyn jasaımyz. A - a - a - a, lá - lá - lá - lá - Bul qandaı án «Quttyqtaımyn mama týǵan kúnińmen» (ándi hormen qaıtalatý)
- Balalar, bilesińder me, qazir qaı mezgil, qaı aı? Durys aıtasyńdar. Qazir qystyń sońǵy aıy aqpan. Kún jylyp keledi. Aldymyzda kóktem mezgili, analar merekesi kele jatyr. Sol kezde osy ándi analarymyzǵa aıtyp beremiz. (Bireýdiń jylaǵan daýsy estiledi)
- Balalar, tyńdańdarshy, bireýdiń jylaǵan daýsy estiledi, estip otyrsyńdar ma? - Bul qýyrshaq eken. Qýyrshaq qyz, saǵan ne boldy?
- Men ájemnen adasyp qaldym. Meniń atym Mereı. Men ájemdi tabýym kerek.
- Ájeń qaıda edi? Qalaı adasyp qaldyń?
- Mende sender sıaqty qyz edim. Biraq tentekteý boldym. Ájemniń aıtqanyn qylmadym, túste uıyqtamaıtynmyn. Endi mine, ájem qatty renjip joq bolyp ketti. Al, men qýyrshaqqa aınalyp kettim. Men tártipti, aqyldy bolyp ájemdi tapsam burynǵy qalpyma keler edim.
– Balalar, qandaı aıanyshty. Qýyrshaq qyzǵa qalaı kómektessek eken?
– Balalar, senderdiń ájeleriń bar ma?
- Ájelerińdi jaqsy kóresińder me?
- Ájelerińe kómektesesińder me? Árıne, ájemizge kómektespesek bolmaıdy. Olar qaıyrymdy, senderdi óte jaqsy kóredi. Qýyrshaq qyz, sen endi muńaıma. Biz saǵan kómektesemiz.
– Balalar, biz áje týraly «Asyl ájem» ánin úırenip aıtyp bersek, ájesi renishin umytyp, oralatyn shyǵar.
Án úırený: «Asyl ájem» kompozıtor: N. Tilendıev
(Ózim oryndap kórsetemin. Ánniń sózin qaıtalatý. Úıretý)
- Balalar án unady ma? Qýyrshaq saǵan she? Jáı aıtyla ma, tez aıtyla ma? Ánniń ánin jazǵan N. Tilendıev atalaryń. Nurǵısa Tilendıev - daryndy kúıshi, talantty kompozıtor, dombyrashy.(Sýretin kórsetý)
- Balalar, myna sýretterge qarańdarshy? Múmkin qýyrshaqtyń ájesi kezdesip qalar. (Kompúterden sýretter kórsetý) Bul kimniń sýreti? Ájeniń, qyzdyń, ananyń... Balalar, men senderge bir án aıtyp beremin. Jaqsylap tyńdap kimge arnalǵanyn ajyratamyz, kelistik pe?
Án tyńdaý: «Anamyzǵa myń alǵys»
Balalar, án senderge unady ma? Sózine mán berińdershi, kim týraly aıtylǵan?
- Kóńildi me? Yrǵaǵy qandaı, tez be, jaı ma?
- Al, myna án tanys pa? Apataıym – anashym. Kompozıtory kim?
Qane kim aıtady? Er balalar kele qoıyńdar. Jaraısyńdar balalar.
- Qýyrshaq qyz, sen áli renjip otyrsyń ba? Saǵan qalaı kómektessek eken?
- Balalar, qýyrshaqtyń ájesin anaý ushyp bara jatqan qustar kórgen bolar? Bular qandaı qus, atyn bilesińder me? Qarlyǵash? Ol qandaı qus ózi? Qaıda uıa salady?
- Oı, endi esime tústi. Olar meırimdi aqyldy qustar. Adamǵa dos.
- Qarlyǵashtar, sender qýyrshaq qyzdyń ájesin kórseńder sálem aıtyńdar. Ol endi tentek bolmaıdy, ájesin saǵynyp otyr.
Balalar ornymyzdan turyp, qanatymyzdy jaıyp ushaıyqshy. (Sergitý mınýty).
Ata - babamyz qyzdy qarlyǵashqa teńegen. Bizdiń ádemi de ásem bıshi qyzdarymyz qanattaryn samǵap, halyq áni «Qarlyǵash» ánine bı bılep bersin. Solaı ma qýyrshaq.
- Jaraıdy, múmkin qarlyǵashtar ájemdi kórip sálem aıtatyn bolar.
Yrǵaqty qımyl: «Qarlyǵash» bıi;
- Qýyrshaq qyz, saǵan bıimiz unady ma?
- Unady, mende bıleı alamyn. Biraq ájem kórgende ǵoı.
- Balalar, olaı bolsa biz «İzde» oıynyn oınaıyqshy. Múmkin qýyrshaqtyń ájesi tabylyp qalar.
«İzde» oıynyn oınatý.
(Sol kezde esikti qaǵyp Maral áje kiredi).
Áje: salamatsyńdar ma balalar! Meniń qyzymdy kórdińder me?
- Salamatsyz ba Maral áje! Kórdik, minekeı (Qýyrshaq «áje - áje» dep aıqaılaıdy).
- Qoı meniń qyzym qýyrshaq emes. Mereıim aqyldy tentek edi, qaıda júr eken? (Osy ýaqytta oqys dybys estilip, Qýyrshaq Mereı atty qyzǵa aınalyp ketedi de, júgirip kelip ájesin qushaqtaı alady).
- Qyzym - aý, qaıda júrsiń? Meniń seni izdemegen jerim joq.
- Rahmet qaraqtarym. Senderdiń án salǵan daýystaryńdy estip kelip edim. Qyzymdy taptym. Senderge baýyrsaq pisirip ákeldim. (Qorytyndylaý).
- Rahmet áje. Topqa barǵan soń jeımiz ǵoı. Biz sizge arnap án saldyq, bı bıledik, oıyndar oınadyq.
- Jaraısyńdar balalar, qandaı án aıttyńdar? Qandaı bı bıledińder? Qandaı oıyn oınadyńdar?... Bárekeldi, rahmet! Óte jaqsy, ónerli balalar ekensińder. Órkenderiń óssin!
- Saý bolyńyz áje!
- Al, balalar, sender analaryńnyń, ájelerińniń, apaılaryńnyń aıtqanyn qylasyńdar ma? Jaqsy kóresińder me?
- Olaı bolsa, meniń qolymda úlpildegen jeńil maqta bar. Úp etseń, ushyp ketkeli tur. Ol kózge kórinbeıdi. Sender mamalaryńa jaqsy tilekterińdi aıtyp, bir - birlerińe berińder. Sońynan ony aspanǵa ushyryp jiberemiz. Sonda bizdiń tilegimiz qabyl bolady.
Balalar tilekterin aıtady.
- Ata - anamyz aman bolsyn!
- Eshqashan aýyrmasyn!
- Nanymyz kóp bolsyn!
- Denimiz saý bolsyn!
- Aspanymyz ashyq bolsyn!
- Bárimiz aman bolaıyq!
- Jaraısyńdar balalar, búgingi sabaqqa báriń de jaqsy qatystyńdar. Saý bolyńdar.
«Adaı» kúıimen balalar zaldan shyǵady.
Sabaqtyń maqsaty:
1. Bilimdilik: Án úıretý arqyly ánniń mazmunyn túsine bilýge, sózderin anyq aıtyp, yrǵaǵyna ere bilýge úıretý;
2. Damytýshylyq: Ertegi - oıyn arqyly este saqtaý, mýzykany zeıin qoıa tyńdaı bilý qabiletin, tanymyn, estetıkalyq talǵamyn damytý;
3. Tárbıelik: Balalardyń mýzykaǵa degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrý. Úlkendi syılaýǵa, dostyqqa, baýyrmaldyqqa tárbıeleý.
Sabaqtyń kórnekiligi: Sıntezator, úntaspa, mını dısk, kompúter, qýyrshaq. t. b.
Sabaqtyń ádisi: Qýyrshaq teatry, ertegi - sabaq, suraq – jaýap, túsindirý, úıretý, t. b.
Sabaqtyń tıpi: Jańa sabaqty túsindirý.
Sabaqtyń ótý barysy:
1. Uıymdastyrý kezeńi. Balalar zalǵa marsh mýzykasymen kiredi. Amandasý, mýzyka yrǵaǵymen adymdap júrý, júgirý, qaptaldap sekirý, qos aıaqtap sekirý t. b. bir qatarǵa turý.
- Balalar, búgingi sabaǵymyzǵa apaılar qatysyp otyr. Bizge shýaǵyn tókken «Kúnmen», qaıyrymdy «Jer anamen», meıirimdi «Aspan atamen» jáne qonaqtarmen amandasaıyq.
Armysyz qaıyrly - Kún!
Armysyz meıirimdi – Jer ana!
Armysyz qaıyrymdy - Aspan ata!
Sálemetsizder me, apaılar!
- Otyra qoıyńdar, endi balalar daýys jattyǵýyn jasaımyz. A - a - a - a, lá - lá - lá - lá - Bul qandaı án «Quttyqtaımyn mama týǵan kúnińmen» (ándi hormen qaıtalatý)
- Balalar, bilesińder me, qazir qaı mezgil, qaı aı? Durys aıtasyńdar. Qazir qystyń sońǵy aıy aqpan. Kún jylyp keledi. Aldymyzda kóktem mezgili, analar merekesi kele jatyr. Sol kezde osy ándi analarymyzǵa aıtyp beremiz. (Bireýdiń jylaǵan daýsy estiledi)
- Balalar, tyńdańdarshy, bireýdiń jylaǵan daýsy estiledi, estip otyrsyńdar ma? - Bul qýyrshaq eken. Qýyrshaq qyz, saǵan ne boldy?
- Men ájemnen adasyp qaldym. Meniń atym Mereı. Men ájemdi tabýym kerek.
- Ájeń qaıda edi? Qalaı adasyp qaldyń?
- Mende sender sıaqty qyz edim. Biraq tentekteý boldym. Ájemniń aıtqanyn qylmadym, túste uıyqtamaıtynmyn. Endi mine, ájem qatty renjip joq bolyp ketti. Al, men qýyrshaqqa aınalyp kettim. Men tártipti, aqyldy bolyp ájemdi tapsam burynǵy qalpyma keler edim.
– Balalar, qandaı aıanyshty. Qýyrshaq qyzǵa qalaı kómektessek eken?
– Balalar, senderdiń ájeleriń bar ma?
- Ájelerińdi jaqsy kóresińder me?
- Ájelerińe kómektesesińder me? Árıne, ájemizge kómektespesek bolmaıdy. Olar qaıyrymdy, senderdi óte jaqsy kóredi. Qýyrshaq qyz, sen endi muńaıma. Biz saǵan kómektesemiz.
– Balalar, biz áje týraly «Asyl ájem» ánin úırenip aıtyp bersek, ájesi renishin umytyp, oralatyn shyǵar.
Án úırený: «Asyl ájem» kompozıtor: N. Tilendıev
(Ózim oryndap kórsetemin. Ánniń sózin qaıtalatý. Úıretý)
- Balalar án unady ma? Qýyrshaq saǵan she? Jáı aıtyla ma, tez aıtyla ma? Ánniń ánin jazǵan N. Tilendıev atalaryń. Nurǵısa Tilendıev - daryndy kúıshi, talantty kompozıtor, dombyrashy.(Sýretin kórsetý)
- Balalar, myna sýretterge qarańdarshy? Múmkin qýyrshaqtyń ájesi kezdesip qalar. (Kompúterden sýretter kórsetý) Bul kimniń sýreti? Ájeniń, qyzdyń, ananyń... Balalar, men senderge bir án aıtyp beremin. Jaqsylap tyńdap kimge arnalǵanyn ajyratamyz, kelistik pe?
Án tyńdaý: «Anamyzǵa myń alǵys»
Balalar, án senderge unady ma? Sózine mán berińdershi, kim týraly aıtylǵan?
- Kóńildi me? Yrǵaǵy qandaı, tez be, jaı ma?
- Al, myna án tanys pa? Apataıym – anashym. Kompozıtory kim?
Qane kim aıtady? Er balalar kele qoıyńdar. Jaraısyńdar balalar.
- Qýyrshaq qyz, sen áli renjip otyrsyń ba? Saǵan qalaı kómektessek eken?
- Balalar, qýyrshaqtyń ájesin anaý ushyp bara jatqan qustar kórgen bolar? Bular qandaı qus, atyn bilesińder me? Qarlyǵash? Ol qandaı qus ózi? Qaıda uıa salady?
- Oı, endi esime tústi. Olar meırimdi aqyldy qustar. Adamǵa dos.
- Qarlyǵashtar, sender qýyrshaq qyzdyń ájesin kórseńder sálem aıtyńdar. Ol endi tentek bolmaıdy, ájesin saǵynyp otyr.
Balalar ornymyzdan turyp, qanatymyzdy jaıyp ushaıyqshy. (Sergitý mınýty).
Ata - babamyz qyzdy qarlyǵashqa teńegen. Bizdiń ádemi de ásem bıshi qyzdarymyz qanattaryn samǵap, halyq áni «Qarlyǵash» ánine bı bılep bersin. Solaı ma qýyrshaq.
- Jaraıdy, múmkin qarlyǵashtar ájemdi kórip sálem aıtatyn bolar.
Yrǵaqty qımyl: «Qarlyǵash» bıi;
- Qýyrshaq qyz, saǵan bıimiz unady ma?
- Unady, mende bıleı alamyn. Biraq ájem kórgende ǵoı.
- Balalar, olaı bolsa biz «İzde» oıynyn oınaıyqshy. Múmkin qýyrshaqtyń ájesi tabylyp qalar.
«İzde» oıynyn oınatý.
(Sol kezde esikti qaǵyp Maral áje kiredi).
Áje: salamatsyńdar ma balalar! Meniń qyzymdy kórdińder me?
- Salamatsyz ba Maral áje! Kórdik, minekeı (Qýyrshaq «áje - áje» dep aıqaılaıdy).
- Qoı meniń qyzym qýyrshaq emes. Mereıim aqyldy tentek edi, qaıda júr eken? (Osy ýaqytta oqys dybys estilip, Qýyrshaq Mereı atty qyzǵa aınalyp ketedi de, júgirip kelip ájesin qushaqtaı alady).
- Qyzym - aý, qaıda júrsiń? Meniń seni izdemegen jerim joq.
- Rahmet qaraqtarym. Senderdiń án salǵan daýystaryńdy estip kelip edim. Qyzymdy taptym. Senderge baýyrsaq pisirip ákeldim. (Qorytyndylaý).
- Rahmet áje. Topqa barǵan soń jeımiz ǵoı. Biz sizge arnap án saldyq, bı bıledik, oıyndar oınadyq.
- Jaraısyńdar balalar, qandaı án aıttyńdar? Qandaı bı bıledińder? Qandaı oıyn oınadyńdar?... Bárekeldi, rahmet! Óte jaqsy, ónerli balalar ekensińder. Órkenderiń óssin!
- Saý bolyńyz áje!
- Al, balalar, sender analaryńnyń, ájelerińniń, apaılaryńnyń aıtqanyn qylasyńdar ma? Jaqsy kóresińder me?
- Olaı bolsa, meniń qolymda úlpildegen jeńil maqta bar. Úp etseń, ushyp ketkeli tur. Ol kózge kórinbeıdi. Sender mamalaryńa jaqsy tilekterińdi aıtyp, bir - birlerińe berińder. Sońynan ony aspanǵa ushyryp jiberemiz. Sonda bizdiń tilegimiz qabyl bolady.
Balalar tilekterin aıtady.
- Ata - anamyz aman bolsyn!
- Eshqashan aýyrmasyn!
- Nanymyz kóp bolsyn!
- Denimiz saý bolsyn!
- Aspanymyz ashyq bolsyn!
- Bárimiz aman bolaıyq!
- Jaraısyńdar balalar, búgingi sabaqqa báriń de jaqsy qatystyńdar. Saý bolyńdar.
«Adaı» kúıimen balalar zaldan shyǵady.
You Might Also Like
