Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 6 kún buryn)
Astana qalasynyń kórikti jerleri
1. Bilimdilik: Oqýshylarǵa Astana qalasynyń kórikti jerleri týraly maǵlumat berip, kómekshi esimderdi sóılemderde, aýyzeki sóılegende durys qoldanýǵa úıretý.
2. Damytýshylyq: Sózdik qorlaryn paıdalana otyryp, óz oılaryn erkin jáne júıeli jetkizýge úıretý.
3. Tárbıelik: Oqýshylardy Qazaqstandyq patrıotızmge tárbıeleý.
Sabaqtyń ádisi: toptyq jumys, saıahat, deńgeılik tapsyrmalar, testik jumys.
Kórnekilikter: slaıd, elektrondyq oqýlyqtar, oqýlyq.
Sabaqtyń barysy: Uıymdastyrý kezeńi

Muǵalimniń sózi: Búgingi Astana men keleshek Astana bul bizdiń strategıalyq oılarymyz ben umtylystarymyzdyń eń basty jemisi. Astana óz boıyna halyqtyń kúshi men qaıratyn jınap, táýelsiz Qazaqstannyń maqtanyshyna aınalǵan Elordasy. Astana el aýmaǵy ortasynda ornalasqan, Eýropa men Azıaǵa kópir bolyp tur. Búgingi Astana - jedel qarqynmen damyp jatqan qala. Az ýaqytta qala aıtarlyqtaı ózgerdi. Búgingi kúni Astana elimizdiń eń basty jemisi deýge bolady.
Birinshi toptyń jumysy: Astana týraly málimet. (s 3 - 19).
Saryarqa samalymen terbelgen erke Esildiń boıyndaǵy ǵajap qala - ol bizdiń astanamyz. Astana1997 jyldan bastap Qazaqstan Respýblıkasynyń elordasy.. Astana - qazaqtyń dostyqqa adal, sertke berik. Qazaqstandyqtardyń ortaq mentalıtetine aınalǵan. 2002 jyly BUU sheshimi boıynsha «Dostyq» ordeni berildi. Astana san - túrli armandardy júzege asyrǵan kórkem qala. 1999 jyly shildede IýNESKO - nyń «Beıbitshilik qalasy» ataǵy berildi. Astana árqashan damylsyz damý ústindegi ásem qala. Astana – kórikti qala, keleshektiń kalasy.
Daıyndaǵandar: Vladık pen Natasha

Muǵalimniń sózi: Tunǵysh Prezıdent murajaıynyń qory 300 myńǵa jýyq materıaldy jáne rýhanı mádenıet qundylyqtarynan turady. Qazir murajaıda kóne dáýirlerden qazirgi zamanǵa deıingi Qazaqstannyń tarıhy men mádenıetine arnalǵan alty stasıonarlyq zal jumys isteıdi.
Ekinshi toptyń jumysy: Tunǵysh Prezıdent murajaıy týraly aqparat. (s 21 - 30)
Qazaqstan Respýblıkasynyń birinshi Prezıdentiniń murajaıy Qazaqstannyń qazirgi zaman tarıhy murajaıy bolyp tabylady. Bul murajaı 2004 jyly 28 tamyzda ashyldy.
Plas. Ádeıi saparmen kelgen shetel qonaqtaryn qarsy alatyn hol. (s 21)
Atrıým.(s 22) Kúshti, ádemi ań - barys, qazaq rámizderinde úlken maǵynaǵa ıe.
Atameken.(s23) Nursultan Nazarbaevtyń týǵan jeri Úshqońyr jaılaýy. Nursultan Nazarbaevtyń eńbegin qoǵamnyń moıyndaýy.(s 24)
Qarýlar men saýyttardyń syı - toptamasy. (s 25)
Qaýipsizdik keńesiniń májilis zaly. Nursultan Nazarbaevtyń kıimderi, syılyqtary.(s 26 - 29)
Búgingi kúni – Birinshi Prezıdent murajaıy – belgili ǵylymı zertteý ortalyǵy.
(s 30) Daıyndaǵandar: Dará men Vladıslav

Muǵalimniń sózi: Eskertkishter halyqtyń basynan keshken tarıhı kezeńin eske túsiretin qundylyqtary, qasterli muralary. Olar bizge elimizdiń tarıhy, mádenıeti arman, qıaldary týraly málimet beredi.
Úshinshi toptyń jumysy: Eskertkishter týraly málimetter(elektrondyq oqýlyqtan)
“Otan Qorǵaýshylar”monýmenti Ananyń qaıǵyly keıpi jáne máńgilik ot - halyqtyń erligi týraly estelik.
Avtorlary: B. Beksultanov, S. Konopolsev 9 mamyrda 2001 jyly ashyldy.
Ádilet eskertkishi. Qazaq halqynyń - ádildi, aqyldy, halqynyń birligin oılaǵan úsh bıdiń músini.
Avtorlary: T. Mansurov, A. Maratov 1998 jyly ashyldy.
Abaı eskertkish. Abaı músini - tereń oıdaǵy adam beınesi.
Avtory: J. Aıjanov 2006 jyly 10 mamyrda ashyldy.
Qurbandardy eske alý eskertkishi. Bıik beıit qorǵany.
Avtorlary: S. Boıarın, M. Kenjetaev.
Fontany men músinder kompozısıasy. Memlekettiń aıbyny men qýatyn beıneleıtin músin.
Bata. Bata berý - qazaqtyń adamgershilik týraly iliminiń asa mańyzdy bóligi.
Barystar. El qorǵaýǵa daıyn ekenin beıneleıdi.
Avtory: A. Dosmaǵanbekov 1998 jyly ashty.

«Tirshilik aǵash» fontany. Bul kompozısıasy adamdy qorshaǵan tabıǵat kúshteri týraly. Avtorlar: B. Qonysbaev, A. Boıarın.
Muǵalimniń sózi. Astananyń rámizderine kóz salsaq, ondaǵan beınelengen sýretter – táýelsizdik alǵan ári álemdik saıası, qoǵamdyq, áleýmettik jáne ekonomıkalyq danalyq qazynasy. Qazaqstannyń, bizdiń memleketimizdiń búkil rýhy men dinin nyshanda kórsetkenin ańǵaramyz.
Tórtinshi toptyń jumysy: Astana qalasynyń rámizderi týraly aqparat. (s 31)
Astana qalasynyń rámizderi 1999 jyly maýsymda bekitilgen. Astana qalasynyń rámizderiniń avtorlary: D. Salaýatý, A. Ushqanaev.
Eltańbanyń negizine shyǵystyń dóńgelek qalqany alynǵan. Rámizderdiń tústeri: kógildir tús – ashyq aspan, táýelsizdiktiń belgisi, qyzyl tús - jeńimpazdyqtyń belgisi, altyn tús – bıdaıdyń baılyqtyń belgisi.
Shańyraq - otbasynyń álem birliginiń belgisi.
Báıterek – tórtqúl dúnıeni qushaǵyna syıǵyzǵan aǵash. Tómengi jaǵynda Astana degen jazý bar.
Daıyndaǵandar: Iýlıa men Dmıtrıı

Muǵalimniń sózi. Báıterek – jańa astananyń bizdiń bolashaǵymyzdyń rámizi. Báıterek qala turǵyndarynyń súıikti demalys orny, jańa astananyń betashar kartochkasyna aınaldy..(s 39 - 36)
Besinshi toptyń jumysy: Báıterek týraly aqparat.
Báıterek – Astana qalasynyń rámizderiniń biri. Báıterek 2002 jyly ashyldy. Báıterektiń avtorlar tobynyń jetekshisi Rústembaev N. Qazaq ańyzdary boıynsha Báıterek ómir men órkendeýdiń rámizi bolyp keledi. Báıterektiń bıiktigi 97 metr, ol astananyń kóship kelgen jyly 1997 jyl. Ǵımarat úsh bólikten turady. Birinshi bóligi – jer asty bóligi ulttyń tamyr jaıýy. Ekinshi – úshinshi bólikteri órkendeý kezeńderi. Zaldyń ortasynda 17 japyraqtan turatyn, 17 ár túrli álem dinderiniń qol qoıylǵan globýsy ornalasqan. «Aıaly alaqan» kompozısıasy. Ushar basynda altyn shar bar.
Daıyndaǵandar: Oleg pen Dmıtrıı
Qazir bizge “Astana ” óleńin Klıng Artóm jatqa aıtyp beredi.

Gramatıkalyq taqyryp: Kómekshi esimder.
1. Kómekshi esim degenimiz ne?
Zattyń, nárseniń atyn bildirip, tolyq maǵynaly sózben tirkese jumsalatyn esimderdi kómekshi esimder deıdi.
2. Biz qandaı kómekshi esimderdi bilemiz?
Ústinde, aldynda, janynda, ishinde, astynda, artynda, qasynda, syrtynda.
3. Kómekshi esimdermen sóz tirkesin qurastyramyz.

İıýs + kómekshi esimder
úı + diń ----------- qasynda
ústel + diń ------- astynda
taqta + nyń------ janynda
synyp + tyń -----aldynda
1 - Tapsyrma. Kóp núkteniń ornyna tıisti kómekshi esimderdi qoıyńdar.

Báıterektiń... gúlder jaınap tur. Murjaıdyń... Prezıdent syılyqtary bar. Aq Ordanyń... bıik úıler ornalasqan. Báıterektiń... altyn shar bar. Esildiń... Astana qalasynda ornalasqan. Qalanyń.... úlken meshit bar.
Kerekti sózder: qasynda, janynda, boıynda, jaǵasynda, ortasynda

Deńgeılik tapsyrmalar:
1 -deńgeı
3 – tapsyrma
2- deńgeı
4 – tapsyrma
3 -deńgeı
Jeke jumys

2 - tapsyrma. Berilgen sózderdi tirkestirip, sóılemder qurańdar.
Esil ózeniniń -------------- úlken qala ------- 1. Astana - Esil ózeniniń boıynda ornalasqan
Parlament ----------------- ókilderi
Jastar --------------------- ortasynda
turǵyn ---------------------- aldynda
Parlament úıiniń ------- boıynda
qalanyń -------------------- úıi
ult -------------------------- saraıy
bolashaǵy ------------------- úıler

3 - tapsyrma. Kóp núkteniń oryna tıisti septik jalǵaýlaryn qoıyp jazyńdar.
Parlament úıi qalanyń ortasynda tur. Kósheniń boı... aǵashtar otyrǵyzylǵan. Áýejaı qalanyń syrty... ornalasqan. Mekteptiń qasy... úlken saıabaq bar. Saıabaqtyń ishi... qyzyl, jasyl, kók gúlder ósip tur. Saıabaqtyń qasy... jańa turǵyn úıler salynǵan. Eskertkishtiń arty... úlken ǵımarat tur. Ǵımarattyń aldy... ádemi gúlder egilgen.

Qorytyndy: Ne bildim? Ne aldym?
Mektep taqyrybyna kómekshi esimderdi qoldanyp qurastyrylǵan dıalogty tyńdaımyz.
Úı tapsyrmasy. 72 - 73 bet 5 - tapsyrma. « Astana» Óleńdi jattap kelý.

Qoldanylǵan ádebıetter:
6 – synyp Qazaq tili – T. M. Artyqova.
Shyń kitaby – Q. Ibragımov.
«Qazaqstan qalalary» ensıklopedıasy.
Astana tarıhy. Z. Qabuldınov

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama