Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 6 kún buryn)
Ataqty matematıkter ómirinen qyzyqty saýaldar
«Ataqty matematıkter ómirinen qyzyqty saýaldar» jaıynda synyptan tys jumys.

Synyptan tys jumystardyń tanymdyq mańyzy zor ekeni belgili. Durys uıymdastyrylǵan synyptan tys jumystar birinshiden oqýshylardyń sabaq úlgerimin kórsetse, ekinshiden olardyń shyǵarmashylyq qabiletin damytyp, oı órisin keńeıtedi. Mektepte júrgiziletin úıirme jumystarynda, sabaqtyń ár kezeńderinde ataqty matematıkterdiń ómirimen tanystyryp, qyzyqty áńgimeler aıtyp berý arqyly pánge qyzyǵýshylyqtary artady. Sondaı - aq qazirgi zaman talabyna saı kúndelikti teledıdardan kórsetilip júrgen tanymdyq baǵdarlamalardy negizge ala otyryp 9 - 10 synyptar arasynda júrgizilgen «Ataqty matematıkter»jaıynda oıynynyń úlgi josparyn usynyp otyrmyz.
Oıyn erejesi: Oınalý tártibi kógildir ekrannan kórip júrgen «Tańǵajaıyp alań» negizinde.
Kórnekilik: Kompúterdi paıdalanyp tapsyrmalar ekrannan kórsetiledi.
Uıashyqtarǵa bólingen slaıdtar daıyndalady jáne ár uıashyqta upaılar sany jazylǵan, oıynshy uıashyqty tańdap suraqqa jaýap beredi.
Oıynǵa qatysýshylardy zalda otyrǵan kórermenderge suraqtar qoıý arqyly tańdalyp alynady
1 - suraq
Bul ataýdyń barlyq tilderde aýdarmasy bar. «Synǵan san»maǵynasynda.
Bul qaı ataý?( Bólshek)
2 - suraq. Le
«Absıssa», «Ordınata», «Koordınata» termınderin kim engizgen?( Leıbnıs)
3 - suraq.
Eń alǵashqy geometrıa oqýlyǵynyń avtory kim? Onyń famılıasymen grek medıginiń famılıasymen attas.( Gıppokrat)
4 - suraq,
Úsh qabyrǵasy boıynsha ushburyshtyń aýdanyn esepteıtin formýlany usynǵan ejelgi grek oqymystysy. (Geron)
5 - suraq.
«Geometrıany bilmeıtinder akademıaǵa kirmeı - aq qoısyn» degen kimniń sózi? (Platon)
6 - suraq.
Matematıkaǵa «Algebra» ataýyn kim engizdi? (Omar Haıam).
7 - suraq.
Qazaqtyń ejelgi ǵalymy 87 - 950 jyldar aralyǵynda ómir súrgen.( Ábý - Nasyr Ál Farabı)
8 - suraq.
7 - 11 synyp «Algebra» oqýlyqtarynyń avtory.(Abylqasymova).
9 - suraq.
Dıskrımınant» qandaı sózden shyqqan?( latynnyń «ajyratý, anyqtaý»)
İ - kezeń. Alǵashqy úsh oıynshy ortaǵa shyǵady.
Bul adamnyń eńbegi mekteptegi matematıka pániniń bir bóligi. Ol ǵylymdy súıip jáne eshqashan ádiletsizdikti jibermegen. Bir kúni patsha odan onyń eńbeginiń ońaı jolmen oqyp úırenýin surapty. Oǵan ol bylaı dep jaýap bergen eken «Matematıkada patsha joly joq». Bul matematıktiń kitaptary batys elinde Bıblıadan keıin kóp jarıalanyp oqytylǵan. Bul qaı matematık? (Evklıd)
İİ - kezeń. Kelesi úsh oıynshy shyǵady
Bul ǵalym oqyǵan kitaptarynyń joldarynda belgi qaldyryp otyrǵan. Bir kúni ol oqyǵan kitabynyń jolynda bylaı depti: «Teoremanyń ǵajaıyp dálelin taptym. Biraq joldyń azdyǵynan ony keltire almadym». Keıinnen ǵalymnyń jazǵan qaǵazdarynyń arasynan bul teoremanyń dáleldeýi tabylmaǵan. Atalǵan teorema tek 1994 jyly ǵana dáleldengen.
Matematıktiń aty jóni kim?( Ferma)
İİİ - kezeń Sońǵy úsh oıynshy shyǵady.
HİH ǵasyrda ómir súrgen ǵalymnyń matematıkalyq bilimi bala kezinen oıanǵan. Ol úsh jasynda óz ákesiniń sanaǵynyń qatesin tapqan. Jeti jasynda mektepke barǵan jáne muǵalimniń bergen esebin birneshe sekýnd ishinde sheshken. Bul matematıkti matematıkanyń «koroli» dep ataǵan.
Qaı matematık jaıynda? (Karl Gaýss)
Sońǵy kezeń. Úsh kezeńniń jeńimpazy shyǵady
Bul ertedegi matematık rım soldatynyń qylyshynan qaza bolarda bylaı depti: «Ket, meniń syzbalaryma tıispe». Ol gıdrostatıkanyń, úlken krandardyń, kúshti katapýltardyń negizin salýshy. Onyń atymen fızıka ǵylymynyń termınderi spırál, vınt, zańdary bar. (Arhımed)
Jınaǵan upaılary boıynsha syılyqtar usynylyp, tańdalady.
90 - 100 upaı Qalyń dápter.
110 - 130 upaı Kitap
140 - 150 upaı Dısketa
Úlken oıyn.
Birde fransýzdardyń qoldaryna ıspan áskerı qolbasshysynyń belgisiz jazýmen jazylǵan buıryǵy túsken. Bul shıfrdi sheshý úshin shaqyrylǵan matematık onyń oqıtyn jolyn tapqan. Sol kezden bastap fransýzdar ıspandyqtardyń josparyn aldyn ala bilip otyrǵan. Osy matematıkti shaıtannyń kómegimen oqıdy dep, ony tirideı órtensin dep úkim shyǵarǵan. Biraq bul úkimnen matematık qashyp qutylǵan.
Óz qalasynda ol aldyńǵy qatarly advokat, keıinen koróldiń oń qoly bolǵan. onyń ómirindegi eń basty nárse matematıka bolǵan. Ol birneshe kúnder uıyqtamaı matematıka lyq esepter shyǵarǵan eken.
Tirideı órtke jazalanǵan bul qaı matematık? (Vıet)

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama