InfoHub Logo

Nýrmagambetov Aıdos Elýbaevıch

Shet aýdany Álıhan negizgi orta mektebiniń tarıh pániniń muǵalimi

Tuǵysh prezıdent – elbasymyzdyń 2018 jyldyń qarashanyń 21 juldyzyndaǵy «Uly dalanyń jeti qyry» maqalasy eriksiz oı salady.  Keıingi jyldary tabylǵan tarıhı jádigerler bizdiń babalarymyzdyń óz zamanyndaǵy eń ozyq, eń úzdik, tehnologıalyq jańalyqtarǵa tikeleı qatysy bar ekenin aıǵaqtady. Kóptegen damyǵan elderdin jylnamasyna kóz júgirtsek, olardyń myńdaǵan jyldy qamtıtyn tól tarıhyndaǵy uly jetistikteriniń deni osy elder qazir meken etip jatqan aýmaqtarǵa qatystylyǵy jóninde suraq týyndaıtyny oryndy. Osy suraqtarynyń barlyǵyna, ózininiń kóshbasshylyq, zertteýshilik, shyǵarmashylyq, qasıetterimen tanymal tuńǵysh memleket basshymyz N.Á.Nazarbaev «Uly dalanyń jeti qyry» atty maqalasynda naqty ǵylymı derekterge súıene otyryp, jahandyq tarıhtaǵy óz rólimizdi baıyppen ári durys paıymdaý úshin, tolyq jaýap berdi.

Sonymen Uly dalanyń jeti qyryna toqtalaıyq.

«Atqa miný mádenıeti men jylqy sharýashylyǵy jer júzinde Uly daladan taraǵany tarıhtan belgili» dep  Nursultan Ábishuly aıtqandaı Uly dalanyń aıryqsha  qyry retinde «Atqa miný mádenıetin» qoıýdyn ózindik sebepteri bar. Osynaý,  ulan ǵaıyr aýmaqty jaýdan qorǵaý, saqtap qalýdyń birden – bir sebebi qasıetti janýar attyń da úlesi zor.

Bizdiń Álıhan aýylynyń negizgi turmys – tirshiligi mal sharýashylyǵymen tyǵyz baılanysty bolǵanymen, jylqy asyraý sharýashylyǵy keń etek alǵan. Sonymen qatar, qazaqtyn ulttyq sporty at baptaýda qalys qalmaýda. Sózimniń dáleli retinde aýlymyzdyń aqsaqaly, Ulttyq sport assosıasynyń prezıdenti B.Tleýhannyń «At sportyna úles qosqany úshin» dıplomymen marapattalǵan, atqa qanat bitirgen ataqty atbegi-Kenjeǵul Joldybaı. Kóptegen jyldar boıy at jaratyp, báıge alǵan, sonaý keńes dáýirinde «Tory atpen» talaı júlde alyp el aýzynda júrgen el aǵasy. Óziniń at baptaýdaǵy erekshe stıli men tehnologıasynyń arqasynda kóptegen dodalardy jarǵan. Atap aıtsaq, Baıǵozy batyrdyń 300 jyldyǵynda, Úsh júzdiń basyn qosqan Abylaı hannyń kıeli ólke Ulytaýdaǵy asynda, Qaraǵandynyń jer uıyǵy Qarqaralydaǵy Qarakesek rýynyń asynda, óziniń eńbekqorlyǵynyń arqasynda avtokólikterge ıe boldy.

«Ata kóregen oq jonar» dep atam qazaq aıtpaqshy, qazirgi tańda isin nemeresi Jalǵas jalǵastyrýda.

Sózimniń sońynda «Tól tarıhyn biletin, baǵalaıtyn jáne maqtan etetin halyqtyn bolashaǵy zor bolady dep senemin» – dep Ult kóshbasshysy aıtqandaı. Qazirgi bilim alýshylardyń búginin naqty baǵalaı bilý jáne bolashaqqa oń kózqaras tanytý – elimizdiń tabysty bolýynyń kepili.

---