Aýanyń lastanýy. Aýany qorǵaý
Qyzylorda qalasy,
№7 orta mekteptiń bastaýysh synyp muǵalimi
Tólepbaeva Gúlmıra Ábdiǵapbarqyzy
Dúnıetaný 4-synyp
Taqyryby: Aýanyń lastanýy. Aýany qorǵaý.
Maqsaty:
1. Bilimdilik: aýanyń lastaný kózderi men lastanýdy boldyrmaý týraly bastapqy kózqaras qalyptastyrý, aýanyń tirshilik úshin mańyzdylyǵyn uǵyndyrý
2. Damytýshylyq: oqýshylardyń shyǵarmashylyq oılaý qabiletin arttyrý, sózdik qorlaryn molaıtý, oılaý, sóıleý qabiletterin damytý
3. Tárbıelik: tazalyqqa, janashyrlyqqa, adamgershilikke tárbıeleý
Tıpi: aralas sabaq
Ádisi: ertegi-sabaq, suraq-jaýap
Kórnekiligi: ınterbelsendi taqta, sýretter, taratpalar
Barysy:
İ. Uıymdastyrý. Oqýshylardyń oqý quralyn túgeldeý, nazarlaryn sabaqqa aýdarý
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý.
1. Aýa raıyn baqylaý ne úshin kerek?
2. Klımat degen ne?
3. Qazaqstannyń klımaty jaıly ne bilesiń?
4. Búgingi aýa raıyn qandaı?
İİİ. Jańa sabaq. Aýanyń lastanýy. Aýany qorǵaý
1) Qupıa shardy jaraıyq,
Tań - tamasha bolaıyq.
İshindegi jumbaqtyń,
Sheshýin tez tabaıyq.
Rebýs: Jaýaby: aýany qorǵaý
2) Búgin biz sendermen aýanyń lastaný jáne ony qorǵaý jóninde áńgimelep, óz oıymyzdy ortaǵa salamyz. /taqyrypty túsindirý/
3) Aýanyń lastanýy: tabıǵı jáne jasandy bolyp ekige bólinedi.
4) Sýret boıynsha túsindirý. Túsindirme sózdik: Janartaý.
Janartaýdan zıandy gaz jáne bý tarap, aýaǵa aralasyp, ony lastaıdy.
5) «Tizbek boıymen áńgimelesý» oıyny
Maqsaty: Oqý materıaly boıynsha bilim deńgeıin anyqtaý, oqýshylardyń pánge degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrý
Sharty: Oqýshylar tizbek boıymen otyrady. Mátin úsh topqa úsh bólimge bólinip beriledi.
1. Mátindi tizbekteı mánerlep oqý.
2. Bir oqýshy túgelimen oqıdy.
3. Muǵalim kez-kelgen oıynshyǵa nusqaıdy. Sol oqýshydan bastap saǵat tiliniń baǵytymen árqaısysy mátinniń bir sóılemin aıta beredi. Sońyna deıin solaı júredi.
Sergitý sáti
Muǵalim: Bir ataıdyń úsh balasy bolypty. Bir kúni ataı úsh balasynyń aldynda qulap qalypty. Balalary qorqyp ketip qasyna kelgende: «Taza aýa jetpeı jatyr» - depti. Sonda úlken uly: «Onda terezeni ashaıyq, aýa kirsin»- depti. Sonda ataı: «Dalanyń da aýasy taza bolmaı tur ǵoı»- depti. Sonda kishi balasy: «Sonda aýa qalaı lastanady?»- depti. Endi biz sol suraqqa aldymyzda turǵan qaǵazdarǵa bir aýyz sózben jazyp, árqaısysymyz óz tobymyzdyń tusyna japsyraıyq.
«Zeıindi bolsań, tez oılan!» aıdary boıynsha
İ top: Orman aǵashtarynyń attary
İİ top: Orman aǵashtary kesilgennen keıin tabıǵatta qandaı ózgerister bolady?
İİİ top: Orman aǵashtarynyń tıgizer paıdasy qandaı?
/Ár oqýshy jaýabyn jazyp, taqtadaǵy syzbanyń ishine óz tobynyń tusyna jaýaptaryn japsyrmalaıdy/
Ár toptan bir oqýshy shyǵyp, óz tobynyń oıyn daýystap oqyp, kelesi toptyń pikirin alady.
Muǵalim: Sonda ataı balalaryna: «Aýa lastanǵan eken. Al endi sol lastanǵan aýanyń zıany men ony tazartýdyń joly qandaı?»-dep suraıdy. Úsh balasy da oılanyp qalady. Endi biz olarǵa kómekteseıik.
Olar túrli sýret satatyn bazarǵa keledi. «Túrli sýret satatyn bazar» oıyny
Maqsaty: oqýshylardy izdene bilýge úıretý
Sharty: úsh topqa arnap muǵalim birneshe sýretterdi balalardyń óz qalaýlarymen taratady. Sýrettiń artynda tirek sózder bar. Ár oqýshy sol
tirek sózderdi qoldanyp, berilgen sýretke qatysty aýany tazalaýdyń jolyn tabýy tıis. Ne úshin alǵandyǵy túsindiriledi.
Muǵalim: Osylaısha balalary ákelerine aýa jaıly barlyǵyn aıtyp bolǵany sol eken, ataı: «Maǵan endi sol taza aýa jetpeı jatyrǵan joq pa? Sol taza aýa qaıda bolady eken?»-deıdi. Balalary taǵy oılanyp qalady.
Balalary da sender sıaqty taza aýanyń taýda, kógalda, ormanda, sý jaǵasynda bolatyny aıtty. Al sender nege olaı bolatyndyǵyn maǵan aıtyńdarshy. «Zeıindi bolsań, tez oılan!» aıdary boıynsha.
Muǵalim: Balalary taza aýanyń qaıda bar ekenin bilgen soń, ataıdy aýyl syrtyndaǵy taýdyń etegindegi qustary saıraǵan toǵaı ishindegi, sýy shıpaly muzdaı, móldir bulaq jaǵasyna dem alýǵa aparypty. Balalaryna rıza bolǵan ataı: «Esterińde bolsyn ...»-dep aqyl aıtqan eken. Sol aqylyn qazir biz ózimiz taýyp kóreıikshi.
«Ulaǵat bolsyn ulyma, ǵıbrat bolsyn qyzyma» aıdary boıynsha.
1. Adamzattyń tabıǵatsyz kúni joq,
Ony aıtýǵa tabıǵattyń úni joq.
2. Taza aýa – janǵa azyq.
3. Jasaı berer tabıǵat adamzatsyz,
Adam ómir súre almas tabıǵatsyz.
Úİ. Qorytyndy. Osyndaı lastanǵan aýasy bar jerlerdi ekologıalyq aımaqqa jatqyzamyz. Ol jerlerde ekologıalyq problemalar bolady.
«.... Ekologıalyq problemalar – eń mańyzdy ómirlik problemalardyń biri ǵoı, óıtkeni áńgime adamnyń ómir súrgen ortasy týraly, bolashaq urpaqtardyń ómiri týraly bolyp otyr»-degen Shyńǵys Aıtmatov
Biz jerimiz de sondaı ekologıalyq aımaqqa jatady. Onyń áserinen adamdar kóptegen aýrýlarǵa shaldyǵyp, jańa týǵan náresteler túrli aqaýlyqtarmen týylady.
Sonymen «Men ne bildim?» aıdary boıynsha: aýanyń lastanýy, aýany lastaýshy zattardyń paıda, bolý sebepteri, lastanǵan aýanyń zıany jáne aýany qalaı qorǵaý kerektigin aıttyq. Eń bastysy: aýany tazartýdyń eń tıimdi joly – kógaldandyrý ekendigin bildik. Sondyqtan mektep pen úıimizdiń aýlasyna aǵash pen gúlder, synyp pen úıimizge gúlderdi kóp etip egeıik.
«Sender kimsińder? Qandaı ýáde beresińder?» aıdary boıynsha:
«5» bolsyn alǵan baǵamyz,
Bilimnen baqyt tabamyz.
Óner, bilim kóp oqyp,
Óse bersin sanamyz.
«QÝANYSHTY HABARLAMA»
Qurmetti ata-ana! Búgin sizdiń balańyz ________________
Dúnıetaný sabaǵynda belsendilik kórsetti. Sabaq barysynda berilgen tapsyrmalardy joǵarǵy deńgeıde oryndap shyqty. Rahmet!
№7 orta mekteptiń bastaýysh synyp muǵalimi
Tólepbaeva Gúlmıra Ábdiǵapbarqyzy
Dúnıetaný 4-synyp
Taqyryby: Aýanyń lastanýy. Aýany qorǵaý.
Maqsaty:
1. Bilimdilik: aýanyń lastaný kózderi men lastanýdy boldyrmaý týraly bastapqy kózqaras qalyptastyrý, aýanyń tirshilik úshin mańyzdylyǵyn uǵyndyrý
2. Damytýshylyq: oqýshylardyń shyǵarmashylyq oılaý qabiletin arttyrý, sózdik qorlaryn molaıtý, oılaý, sóıleý qabiletterin damytý
3. Tárbıelik: tazalyqqa, janashyrlyqqa, adamgershilikke tárbıeleý
Tıpi: aralas sabaq
Ádisi: ertegi-sabaq, suraq-jaýap
Kórnekiligi: ınterbelsendi taqta, sýretter, taratpalar
Barysy:
İ. Uıymdastyrý. Oqýshylardyń oqý quralyn túgeldeý, nazarlaryn sabaqqa aýdarý
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý.
1. Aýa raıyn baqylaý ne úshin kerek?
2. Klımat degen ne?
3. Qazaqstannyń klımaty jaıly ne bilesiń?
4. Búgingi aýa raıyn qandaı?
İİİ. Jańa sabaq. Aýanyń lastanýy. Aýany qorǵaý
1) Qupıa shardy jaraıyq,
Tań - tamasha bolaıyq.
İshindegi jumbaqtyń,
Sheshýin tez tabaıyq.
Rebýs: Jaýaby: aýany qorǵaý
2) Búgin biz sendermen aýanyń lastaný jáne ony qorǵaý jóninde áńgimelep, óz oıymyzdy ortaǵa salamyz. /taqyrypty túsindirý/
3) Aýanyń lastanýy: tabıǵı jáne jasandy bolyp ekige bólinedi.
4) Sýret boıynsha túsindirý. Túsindirme sózdik: Janartaý.
Janartaýdan zıandy gaz jáne bý tarap, aýaǵa aralasyp, ony lastaıdy.
5) «Tizbek boıymen áńgimelesý» oıyny
Maqsaty: Oqý materıaly boıynsha bilim deńgeıin anyqtaý, oqýshylardyń pánge degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrý
Sharty: Oqýshylar tizbek boıymen otyrady. Mátin úsh topqa úsh bólimge bólinip beriledi.
1. Mátindi tizbekteı mánerlep oqý.
2. Bir oqýshy túgelimen oqıdy.
3. Muǵalim kez-kelgen oıynshyǵa nusqaıdy. Sol oqýshydan bastap saǵat tiliniń baǵytymen árqaısysy mátinniń bir sóılemin aıta beredi. Sońyna deıin solaı júredi.
Sergitý sáti
Muǵalim: Bir ataıdyń úsh balasy bolypty. Bir kúni ataı úsh balasynyń aldynda qulap qalypty. Balalary qorqyp ketip qasyna kelgende: «Taza aýa jetpeı jatyr» - depti. Sonda úlken uly: «Onda terezeni ashaıyq, aýa kirsin»- depti. Sonda ataı: «Dalanyń da aýasy taza bolmaı tur ǵoı»- depti. Sonda kishi balasy: «Sonda aýa qalaı lastanady?»- depti. Endi biz sol suraqqa aldymyzda turǵan qaǵazdarǵa bir aýyz sózben jazyp, árqaısysymyz óz tobymyzdyń tusyna japsyraıyq.
«Zeıindi bolsań, tez oılan!» aıdary boıynsha
İ top: Orman aǵashtarynyń attary
İİ top: Orman aǵashtary kesilgennen keıin tabıǵatta qandaı ózgerister bolady?
İİİ top: Orman aǵashtarynyń tıgizer paıdasy qandaı?
/Ár oqýshy jaýabyn jazyp, taqtadaǵy syzbanyń ishine óz tobynyń tusyna jaýaptaryn japsyrmalaıdy/
Ár toptan bir oqýshy shyǵyp, óz tobynyń oıyn daýystap oqyp, kelesi toptyń pikirin alady.
Muǵalim: Sonda ataı balalaryna: «Aýa lastanǵan eken. Al endi sol lastanǵan aýanyń zıany men ony tazartýdyń joly qandaı?»-dep suraıdy. Úsh balasy da oılanyp qalady. Endi biz olarǵa kómekteseıik.
Olar túrli sýret satatyn bazarǵa keledi. «Túrli sýret satatyn bazar» oıyny
Maqsaty: oqýshylardy izdene bilýge úıretý
Sharty: úsh topqa arnap muǵalim birneshe sýretterdi balalardyń óz qalaýlarymen taratady. Sýrettiń artynda tirek sózder bar. Ár oqýshy sol
tirek sózderdi qoldanyp, berilgen sýretke qatysty aýany tazalaýdyń jolyn tabýy tıis. Ne úshin alǵandyǵy túsindiriledi.
Muǵalim: Osylaısha balalary ákelerine aýa jaıly barlyǵyn aıtyp bolǵany sol eken, ataı: «Maǵan endi sol taza aýa jetpeı jatyrǵan joq pa? Sol taza aýa qaıda bolady eken?»-deıdi. Balalary taǵy oılanyp qalady.
Balalary da sender sıaqty taza aýanyń taýda, kógalda, ormanda, sý jaǵasynda bolatyny aıtty. Al sender nege olaı bolatyndyǵyn maǵan aıtyńdarshy. «Zeıindi bolsań, tez oılan!» aıdary boıynsha.
Muǵalim: Balalary taza aýanyń qaıda bar ekenin bilgen soń, ataıdy aýyl syrtyndaǵy taýdyń etegindegi qustary saıraǵan toǵaı ishindegi, sýy shıpaly muzdaı, móldir bulaq jaǵasyna dem alýǵa aparypty. Balalaryna rıza bolǵan ataı: «Esterińde bolsyn ...»-dep aqyl aıtqan eken. Sol aqylyn qazir biz ózimiz taýyp kóreıikshi.
«Ulaǵat bolsyn ulyma, ǵıbrat bolsyn qyzyma» aıdary boıynsha.
1. Adamzattyń tabıǵatsyz kúni joq,
Ony aıtýǵa tabıǵattyń úni joq.
2. Taza aýa – janǵa azyq.
3. Jasaı berer tabıǵat adamzatsyz,
Adam ómir súre almas tabıǵatsyz.
Úİ. Qorytyndy. Osyndaı lastanǵan aýasy bar jerlerdi ekologıalyq aımaqqa jatqyzamyz. Ol jerlerde ekologıalyq problemalar bolady.
«.... Ekologıalyq problemalar – eń mańyzdy ómirlik problemalardyń biri ǵoı, óıtkeni áńgime adamnyń ómir súrgen ortasy týraly, bolashaq urpaqtardyń ómiri týraly bolyp otyr»-degen Shyńǵys Aıtmatov
Biz jerimiz de sondaı ekologıalyq aımaqqa jatady. Onyń áserinen adamdar kóptegen aýrýlarǵa shaldyǵyp, jańa týǵan náresteler túrli aqaýlyqtarmen týylady.
Sonymen «Men ne bildim?» aıdary boıynsha: aýanyń lastanýy, aýany lastaýshy zattardyń paıda, bolý sebepteri, lastanǵan aýanyń zıany jáne aýany qalaı qorǵaý kerektigin aıttyq. Eń bastysy: aýany tazartýdyń eń tıimdi joly – kógaldandyrý ekendigin bildik. Sondyqtan mektep pen úıimizdiń aýlasyna aǵash pen gúlder, synyp pen úıimizge gúlderdi kóp etip egeıik.
«Sender kimsińder? Qandaı ýáde beresińder?» aıdary boıynsha:
«5» bolsyn alǵan baǵamyz,
Bilimnen baqyt tabamyz.
Óner, bilim kóp oqyp,
Óse bersin sanamyz.
«QÝANYSHTY HABARLAMA»
Qurmetti ata-ana! Búgin sizdiń balańyz ________________
Dúnıetaný sabaǵynda belsendilik kórsetti. Sabaq barysynda berilgen tapsyrmalardy joǵarǵy deńgeıde oryndap shyqty. Rahmet!
You Might Also Like
