InfoHub Logo

Sabaqtyń taqyryby: Ahmet Baıtursynov «Qara bult»
Sabaqtyń maqsaty: 1) Bilimdilik: Ahmet Baıtursynulynyń ómiri men shyǵarmashylyǵy jaıly málimet bere otyryp, «Qara bult» óleńiniń mazmunyn meńgertý, aqyn óleńiniń ıdeıalyq mazmunyn ashý.
2) Damytýshylyq: Oqýshylardyń shyǵarmashylyqpen jumys isteýine yqpal etý, oılaý sheberligin, sóıleý tilin jetildirý, kórkem ádebıetke degen qyzyǵýshylyǵyn oıatý.
3) Tárbıelik: Jas urpaqty izgilikke, meıirimdilikke, parasattylyqqa tárbıeleý, jaman ádetten jırendirý.

Sabaqtyń túri: bilim, iskerlik daǵdyny jetildirý sabaǵy
Sabaqtyń ádisi: ózdik jumys, suraq - jaýap, izdendirý, damyta oqytý
Sabaqtyń kórnekiligi: A. Baıtursynov sýreti, shyǵarmalar jınaǵy, slaıd - syzba
Pánaralyq baılanys: Tarıh, tabıǵattaný

Sabaq barysy
a) Uıymdastyrý kezeńi:
Oqýshylarmen amandasý, túgeldeý, oqý quraldaryn tekserý. Synyptyń tazalyǵyna kóńil bólý. Oqýshylardyń zeıinin sabaqqa aýdarý.

á) Úı tapsyrmasyn suraý:
Toppen júmys. Oqýshylar topta berilgen shýmaqty taldaıdy.
1 - top. Aqyn neni jaqsy, neni jaman dep esepteıdi?
2 - top. Aqyn aýyrmaǵan kezderin qandaı kúnge teńeıdi? Aqynnyń jas kezindegi armanyn, maqsatyn meńzegen joldy oqý, mazmunyn túsindirý.
3 - top. Óleńniń negizgi ıdeıasy qandaı? Óleńdi nege "Shyǵamyn tiri bolsam adam bolyp" dep ataǵan?

b ) Jańa sabaq
Qyzyǵýshylyqty oıatý.
Oı qozǵaý maqsatynda oqýshylar A. Baıtursynov jóninde óz biletinderin qaǵazǵa túsiredi.
Oqýshylar topta birlese otyra oılaryn jınaqtap jazyp, ózge toptarmen salystyryp shyǵady. Ol mynadaı tizbek bolyp shyǵady.

Maǵynany taný.
1. Mysal degen ne?
2. Qandaı aqyn – jazýshylardyń mysaldarymen tanyssyńdar?
3. Mysaldyń negizgi keıipkerleri týraly baıanda.

Sáıkestendir.
Qoıan - momyn
Túlki - eńbekqor
Qasqyr - qorqaq
Qoı - nadan
Esek - qý
Arystan - ónerli
Bulbul - azýly

Mátinmen jumys
1.« Qara bult» óleńin mánerlep oqytý, mazmunyn qara sózben baıandata otyryp, ár shýmaqtaǵy negizgi oıdy anyqtaý.
2. Rólge bólip oqytý. Bir oqýshy taý, bir oqýshy avtor rólinde óleńdi oqıdy.
3. Sóz marjan. Shyǵarmadaǵy maǵynasy túsiniksiz sózderdi taýyp, mazmunyn uǵyndyrý:
Aptap – óte ystyq
Kók – aspan
Pármeninshe – bar kúshimen, t. b.
4. Óleń mazmuny boıynsha suraqtar qoıý.
- Aqyn mysal óleńde ne jaıynda aıtady?
- Qara bult arqyly ómirde qandaı adamdar beınelenedi?
- Taý sózimen adamdar boıyndaǵy qandaı minez - qulyq sýretteledi?
- Mysaldaǵy qara bulttyń meıirimsizdigi, maqtanshaqtyǵy qalaı sýretteledi?
- Sońǵy shýmaqtan qandaı oı túıýge bolady?

Toptyq tapsyrmalar:
1 - top. Bes joldy óleń
1. Bult
2. Shýda bult, aqsha bult
3. Qalqıdy, ushady, túneredi
4. Aspanda aqsha bulttar qalyqtaıdy
5. Qaıyrymsyz

2 - top. RAFT ádisi
1. Ról - taý
2. Aýdıtorıa - bult
3. Forma - ótinish
4. Taqyryp - janashyrlyq
Qara bulttaı jerge jaýmaı, sýǵa jaýǵan sekildi ás etetin adamdar búgingi qoǵamda da bar. Ár adamdar óz boıyndaǵy bar ónerin tıisti ornyna jumsap, qolynan kelgen - she týǵan halqyna, eline kómegin tıgizýi qajet.
3 - top. Óleńge satylaı taldaý jasaý

1. Avtory - A. Baıtursynov
2. Taqyryby - qaıyrymsyzdyq, asyl qasıetter
3. Janr túri - poezıa, mysal
4. Ideıasy - meıirimdi, raqymshyl bolý
5. Shýmaq - 4
6. Tarmaq - 16
7. Býnaq - 3
8. Uıqas – AABA - qara óleń uıqasy
9. Ádebı - teorıalyq uǵymdar - mysal, dıalog

Oı tolǵanys
Úsh topqa suraqtar beriledi, sol suraqtardy topta taldap, ortaq oılaryn ortada baıandaıdy.
1 - top. Qaıyrymdylyq degen ne? Ony kimderge jasaý kerek?
2 - top. Qaıyrymdylyqty kimder jasaı alady? Qaı kezde jasaý qajet?
3 - top. Búgingi qoǵamdaǵy qaıyrymdylyq is sharalar týraly aıt.
Sabaqty qorytý.
1. Baǵalaý. Ár top ózderine berilgen baǵalaý paraqshalaryna tıisti baǵalaryn qoıady.
2. Úıge: a) Óleńdi túsinip oqý, jospar qurý
á) Mysal mazmuny boıynsha sýret salý.