InfoHub Logo

Taqyryby: «Aıaly alaqan»
Maqsaty:
- otbasy qundylyqtaryn, dástúrlerin jańartý;
- ata - ana men bala arasyndaǵy jáne otbasy músheleriniń biri - birine jaqsy
qarym - qatynastaryn ornatý;
- qamqorshylarǵa qurmet ári qoldaý kórsetý.
Kútiletin nátıje:
- óz ultynyń ádep - ǵuryptaryn, salt - dástúrlerin qasterleıtin,
- óz oıyn ashyq jetkizetin, ózindik pikirin bildire alatyn,
- ata - anany, otbasyn, ómir qundylyqtaryn qurmetteıtin tulǵa qalyptastyrý.

Kórnekiligi: slaıd, trenıńter, oqýshy shyǵarmalary, naqyl sózder.
Barysy:
İ. Kirispe bólim.
- Qurmetti ustazdar, ata - analar, oqýshylar! Búgin 29 – qazan – Qamqorshylar kúni. Qamqorshy - túrli sebeptermen ata - ana qamqorlyǵynsyz qalǵan balalardy otbasyna tárbıeleýge alyp, ózderine úlken jaýapkershilikti artyp júrgen adamdar. Bul mereke solarǵa arnalǵan mereke, olarǵa rızashylyq bildirý, olardy qoldaý maqsatynda atalyp ótedi. Bizdiń mektebimizde qamqorshy bolyp otyrǵan anamyz – Bısengalıeva Baıan apaıdy bárimiz bilemiz. Jyl saıyn mereke kúni apaıymyzdy quttyqtap, onymen kezdesý ótkizip júrmiz. Bıyl da sol dástúr boıynsha merekeni atap ótpekpiz. Bul merekege kóp balaly otbasylardy da shaqyryp otyrmyz. Bala tárbıeleýde qajymas eńbek etip, oǵan jaýapkershilikpen qarap, júrek jylýyn berip, aıalap, qamqorlyq kórsetip júrgen ata - analardy búgingi merekemen quttyqtaımyz.
«Bala tárbıesi – bir óner, óner bolǵanda da aýyr óner, jeke bir ǵylym ıesi bolýdy tileıtin óner. Balany durys tárbıeleý úshin árkimniń óz tájirıbesi jetpeıdi. Basqa adamdardyń tájirıbesimen tanysýy kerek dep qazaqtyń uly aqyny, aǵartýshysy Maǵjan Jumabaev aıtqandaı bala tárbıesindegi tájirıbeni bólisý maqsatynda ata - analarmen júzdesip otyrmyz.
Otbasy – adam úshin eń jaqyn áleýmettik orta. Otbasy belgili dástúrlerdiń, jaǵymdy ónegelerdiń muralar men salt - dástúrlerdiń saqtaýshysy. Úlkendi qurmetteý otbasy músheleriniń bir - biriniń tárbıesine jaýapkershilik, boryshtylyq, adamgershilik sezimderin týǵyzǵan. Qazaq otbasyndaǵy arnaıy jazylyp bekitilmegen «zańdary» áke men uldyń, sheshe men qyz balanyń, áke men qyzdyń, qyz ben jeńgeniń, kelin men eneniń, kelin men atanyń, naǵashy men jıenniń, baja, jezde, bólelerdiń arasyndaǵy ózara qarym - qatynastary árqaısysyn ádeptilikke tárbıeleýdiń erekshe qymbat úlgisi ispetti. Boıyna adamgershilik asyl qasıetterdi jınap ósken jasty «kórgendi» dep, júreginen nur, óńinen jylý ketpeıtin, árdaıym jaqsylyq jolyn oılaıtyn, ár iste ádildik kórsetetin adamdardy «ımandy» dep ataǵan.

İİ. Negizgi bólim
- Qazaq otbasy negizinen úsh urpaqtan turady. Ol – ata, áke, bala. Atalar men apalar aýyl - aımaq, aǵaıyn arasynyń berekesi, aqylshysy bolyp keledi. Olardyń árqashanda mártebesi bıik bolyp, syı - qurmetke bólengen. Óıtkeni, úlkendi syılaýdy qadir tutqan qazaq salty boıynsha kórgeni men turmysta túıgeni kóp, tájirıbesi mol adamnyń syıǵa bólenýi zańdy qubylys dep tanylǵan. Úlkendi syılaý, aqylyn tyńdaý kórgendilik dep esepteledi. Otyrysymyzdy ári jalǵaý úshin top bolyp jumystanamyz.
Ata - analar ár túrli beınelerdi sýyrý arqyly eki topqa bólinedi (balalary ata - analary men birge bolady).
1. Trenıń: «Bul kim?»
Barlyǵy aq paraqqa sýret salady, ata - ana balasyn nege teńeıdi, bala ata - anasyn nege teńeıdi, sonyń sýretin salý, túsindirip aıtý.
2.«Aıaqtalmaǵan sóılem» (Oqýshylarǵa tapsyrma)
1. Otbasy bul...( jaılylyq, jylylyq, qýanysh, súıikti adamdar t. b.)
2. Meniń ata - anam bul... (meniń dostarym, senimdi serigim, meni súıetin adamdar, ózara túsinistik t. b.)
3. Meniń januıamdaǵy qýanysh – bul (kóterińki kóńil - kúı, bolashaqqa jospar, baqyt t. b.)
4. Úıimnen jyraqqa ketsem,... (úıimdi saǵynamyn, ata - anamdy, baýyrlarymdy saǵynamyn, t. b)
5. Ata - anamnyń basty tilegi – bul... (balalardyń densaýlyǵy, meniń bolashaǵym, balalarymnyń baqyty t. b)
3. «Meniń balaǵa qatysty mindetterim» (ata - analarǵa)
«Meniń ata - anaǵa qatysty mindetterim» (balalarǵa)
Qaǵazǵa jazyp, oqıdy. Qaısysy kóp jazsa, sol jeńimpaz bolady.

Ár halyqtyń bala tárbıesindegi ózindik erekshelikteri arqyly sol halyq otbasy tárbıesiniń de ózine ǵana tán mádenı qundylyqtary qalyptasady. Qazaq otbasy tárbıesiniń ózine tán erekshelikteri onyń halyqtyq pedagogıka muralarynyń mazmuny men túrlerinde beınelengen. Kóne zamannan - aq qazaq halqynda jazbasha pedagogıkalyq eńbek jazyp qaldyrmasa da bilgir pedagogtar, tárbıeshiler, ustazdar bolǵan. Olar óz kózqarastary men áreketterinde belgili bir dástúrli dúnıetanymdy ustanyp, halyqtyń murattary men arman tilekterine súıenip otyrǵan.

3. Yrymdar men tyıymdar aıtylady, sebebin jalǵastyryp aıtý kerek.
(Ata - analarǵa)
● Úıge kirgen jylandy óltirmeıdi. Basyna aq tamyzyp shyǵaryp jiberedi. Sebebi, keıbir kezderde perishteler jylan beınesine kirip, jer betin sharlaıdy eken. Jylandy sol perishte bolar dep oılaıdy.
● Jaıshylyqta minis atynyń jal - quıryǵy kúzelmeıdi. Sebebi at ıesi ólse - onyń minis aty tuldanyp, jal - quıryǵy kúzeledi, qaraly kúıge keltiriledi. Sondyqtan jaıshylyqtaǵy minis at sondaı kúıde kórinbesin degeni.