Áıel shalbaryn pishý. İ ólshemge ázirleý. İ ólshem ótkizý
Óndiristik oqytý sabaǵy
Taqyryp: «Áıel shalbaryn pishý. İ ólshemge ázirleý. İ ólshem ótkizý»
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik Oqýshylarǵa áıel shalbaryn pishý, İ ólshemge daıyndaý jáne ótkizý maqsatynda kásibı daǵdylaryn qalyptastyrý.
Damytýshylyq Oqýshylardyń logıkalyq oılaý qabiletterin, kóz – dáldikterin damytý.
Tárbıelik Tazalyqqa, uqyptylyqqa, tigin óndirisine tán jaqsy qasıetterge tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: Aralas
Sabaqtyń tehnıkalyq jabdyqtalýy: AQT
Kórnekilikter: Nusqaý kartalar, úlgiler, oqýshylardyń jeke quraldary, sheberhana jabdyqtary.
Pánaralyq baılanys: Qurastyrý, Matataný, Jabdyq, Tehnologıa.
Sabaqtyń barysy.
İ. Uıymdastyrý bólimi 3 – 5mın.
1. Oqýshylarmen sálemdesý.
2. Sabaqta joq oqýshylardy belgileý.
3. Oqýshylardyń sabaqqa daıyndyǵyn tekserý.
İİ. Kirispe bólim.
Ótken sabaqty qaıtalaý.
Suraqqa - jaýap (slaıd)
1. Shalbar pishýge qandaı ólshemder kerek?
2. St men Ot ólshemderi nemen erekshelenedi?
3. Shalbardyń syzbasyn qurastyrý úshin, qandaı qosymshalar alynady
4. Vs ólshemi qalaı alynady?
5. Shalbardyń uzyndyǵy qalaı ólshenedi jáne qalaı belgilenedi?
6. Shalbardyń syzbasynyń toryn qalaı turǵyzamyz?
7. IaÁ2 núktesi qalaı anyqtalady?
8. IaÁ 3 núktesin qalaı tabamyz?
9. T1 T11qansha bolady jáne nege baılanysty?
10. Bant syzyǵyn qalaı syzamyz?
11. Artqy boıdaǵy T4 núktesin shalbardyń balansyn qansha alamyz?
12. B2B4 núktesin qalaı tabamyz?
Sabaqtyń taqyryby men maqsatyn habarlaý:
Áıel shalbaryn pishý. İ ólshemge ázirleý. İ ólshem ótkizý
Jańa taqyrypty ıgerý maqsatynda pishýge qoıylatyn talaptardy qaıtalaý.
Pishim sapasyn jaqsartý úshin buıymdardy pishý kezinde qoıylatyn talaptardy saqtaý qajet.
• Úlgilerdi mataǵa ornalastyrǵanda úlgiler arasyndaǵy ara qashyqtary úlken bolmaýy kerek.
• Eń birinshi mataǵa úlken negizgi úlgilerdi ornalastyrady, keıin aralaryna usaq bólshekterdi jaıǵastyrady.
• Pishetin matany jıegin pishýshige qaratyp jaıý kerek.
• Úlgilerdi mataǵa ornalastyrǵanda barqyt, velvet, túkti matalardy mindetti túrde túkteri tómennen joǵaryǵa qaraı qaraý kerek. Al úlbir
jáne túkti shuǵa matalarynyń túkteri joǵarydan tómen qaratyp salý kerek.
• Úlken sýretti matalardy pisher aldynda matadaǵy sýretterdi óńdeý barysynda bir birimen qıýlastyrýyn eskerý.
• Eger matada aqaýlary bolsa (tesik, daqtar, talshyqtyń úzindileri, jiptiń ushtary) baıqalsa onda olardy bormen aınaldyryp belgilep alady jáne úlgilerdi ornalastyrǵanda aqaýlardyń ústerine salmaýyn qadaǵalaý.
• Úlgilerdi bastyrý barysynda baqylaý belgilerin salý (bel syzyǵy, tize syzyǵy, jeń túbin, jaǵanyń ortasyn, moıyn oıyndysynyń ortasyn, búkpe enderi).
• Bordyń syzý jińishkeligi 0, 1 sm bolý qajet.
Áıel shalbaryn pishý tásilin kórsetý (vıdıotaspa)
Matanyń óń betin anyqtaý. Matanyń óń beti, sol jaq betine qaraǵanda sýretteri anyq, tústeri ashyq bolady, al qazirgi óńdeıin dep jatqan matamyzdyń oń jaǵy men teris jaǵyn aıyrý qıyn sondyqtanda matanyń óń betin jıek arqyly anyqtalady, jıek tesikteri teris betinen oń jaq betine qaraı baǵyttalǵan.
Dekaterleý. Matany pisher aldynda otyrǵyzyp, dekaterleıdi. Matalardy dekaterleý kezinde uzynnan jáne sál eninen otyrady, soǵan baılanysty buıymnyń ólshemi jáne pishimi ózgeredi. Sondyqtanda pishpesten buryn. Dekaterleýdi útik arqyly býlaý, ylǵaldandyrý jáne keptirý jolymen jasalady. Keıin dekaterlengen matany tabıǵı jolmen keptiriledi. Dekaterleý nemese býlaý matanyń bir qalypty bolýyna jáne boıaýdyń ózgermeýi úshin biregeı bolýyna qajet.
Shalbardy pishý. Pishýdiń aldynda matany uzyna boıyna, óń betin ishine qaratyp, arqaý jibin negizgi jipke perpendıkýlár bolyp túsýin qadaǵalap, jáne eki jaǵynyń jıekterin teńestirip, uzynnan ekige búktep, jıegin pishýshige qaratyp ústel ústine jaıylady. Eń áýeli mataǵa sımetrıalyq bolyp keletin negizgi bólshekterdiń úlgilerin (shalbardyń aldyńǵy jáne artqy bólikteri ornalastyrylady, sonan soń ólshemnen keıin bel qıyǵy anyqtalǵan soń beldigi pishiledi) Úlgidegi negizgi jip baǵytyn matanyń jıegine paraleldi bolý qajet, úlgilerdi mataǵa muqıat túıreıdi. Úlgilerdi úshkir bormen (eni 0, 1 sm) aınaldyryp, syzyp bastyrylady. Bastyrylyp bolǵan soń tigis enine qaldyryp ekinshi ret aınaldyryp syzylady.
Búıir qıyǵyna – 1, 5 – 2 sm
Adym qıyǵyna – 1, 5 – 2 sm
Balaqtyń qaıyrý syzyǵyna – 3 – 4 sm
Aldyńǵy bóliktiń orta qıyǵyna – 1 – 1, 5 sm
Artqy bóliktiń orta qıyǵyna – joǵarǵy qıyǵyna – 2, 5 sm,
al tómengi qıyǵyna – 1 - 1, 5 sm
Úlgilerdi bastyryp bolǵannan keıin, baqylaý belgilerin salý. Bastyrylǵan bólshekterdi tekserý qajet.
Matany qımastan buryn túıreýishpen túıreıdi. Tigis enine qaldyrylǵan (ekinshi) syzyq boıynsha qıyp pishiledi, pishý barysynda qaıshyny matamen birge ústelden kótermeı qıady jáne bólshekterdi piship bolǵansha matany ornynan qozǵaýǵa bolmaıdy. Pishim bólshekterin tekseriledi.
İ ólshemge ázirleý tásilderin kórsetý (slaıd)
Shalbar bólshekterin jınaý.
• Búkpelerdi bir bólshekten ekinshi bólshekke kóshirý.
• Búkpelerdi kókteý.
• Búıir jáne adym qıyqtaryn kókteý.
• Orta qıyqtaryn kókteý.
• Balaǵyn búgip kókteý.
• Bel qıyǵyna jıekti qosyp kókteý.
İ ólshem ótkizý tásilderin kórsetý (slaıd)
• Kóktelgen buıymdy tulǵaǵa kıgizip túımeligin túıreý.
• Ólshemdi buıym balansynyń tekserýden bastaıdy, buıymnyń tulǵaǵa qonymdy bolýyna, bel jáne myqyn syzyqtary boıynsha tulǵaǵa qalaı qynalatynyna nazar aýdarý.
• Búkpelerdiń uzyndyǵyn jáne ózara sımmetrıalyǵyn tekserý.
• Shalbar balaǵynyń keń – tarlyǵyn jáne uzyndyǵyn anyqtaý (eger shalbar balaǵy keń bolsa, búıir jáne adym qıyqtarynan taryltyp túıreıdi, al eger tar bolsa jiberetin jerlerin bormen syzyp belgilenedi).
İ ólshemdi tapsyrys berýshiniń oń jaǵynan ótkizedi.
Jańa sabaqty bekitý
1. Dekaterleýdi ne úshin jasaıdy?
2. İ ólshemdi qalaı ótkizesiń?
3. Shalbardy İ ólshemge qalaı daıyndaısyń?
4. Búıir jáne adym qıyqtaryn neshe sm kókteımiz?
5. Buıymnyń bólshekterin kótergende buıym qıyǵy qaı jaqqa qarap jatady?
6. İ ólshemdi tapsyrys berýshiniń qaı jaǵynan ótkiziledi?
7. Matany pisherde jıegin qaı jaqqa qaratyp jaıady?
8. Shalbardyń bel qıyǵyna mata jıegin ne úshin kókteıdi?
Qaýipsizdik erejesin qaıtalaý.
1. Tigin mashınasynyń qaýipti jerlerin ata.
2. Pishýshiniń jumys kıimin sıpattap ber.
3. Útik temperatýrasyn ózgertedi, qandaı jaǵdaıda?
4. Dıelektrıkalyq kilemsheni ne úshin jáne qaı jerge tóseıdi?
5. Mehanık pen elektrıktiń atqaratyn jumystary.
6. Pishýshiniń qajetti quraldaryn ata?
7. Mashınanyń ınesi synǵan kezde ne isteý kerek?
8. Útiktiń qaýipti jerlerin ata
9. Inemen jumys jasaǵan kezde ne isteýge bolmaıdy?
Inemen kózdiń araqashyqtyǵy.
10. Zardap shekkenderge qandaı alǵashqy kómek kórsetesiń?
11. Útiktiń qyzǵanyn qalaı tekseresiń?
İİİ. Aǵymdy nusqaý.
Oqýshylar óz betterimen jumystaryn oryndaıdy.
Sheberdiń kórsetkeni boıynsha ózderiniń dekaterlengen matalaryn jaıyp shalbardyń úlgilerin ornalastyryp, piship qıady. Qıylǵan bólshekterdi jınap, İ ólshemge ázirleıdi jáne bir birine İ ólshem ótkizedi.
Jumys ornyn qarap ótkende:
- Eńbek tásilderi men operasıalardyń durys oryndalýyn baqylaý.
- Tehnologıalyq prosesin oryndalýyn baqylaý.
- Jumys barysynda qaýipsizdik erejesin saqtalýyn baqylaý.
- Oqýshylardyń ózara baqylaýlaryn qadaǵalaý.
İV. Qorytyndy nusqaý.
1. Oqýshylardyń jaqsy jumystaryn aıtyp kórsetý. 2. Qatelerdi sıpattap, olardyń oryn alý sebebine toqtalyp ótý.
3. Baǵalaryn jarıalaý.
4. Sheberhanany jınastyrý.
Taqyryp: «Áıel shalbaryn pishý. İ ólshemge ázirleý. İ ólshem ótkizý»
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik Oqýshylarǵa áıel shalbaryn pishý, İ ólshemge daıyndaý jáne ótkizý maqsatynda kásibı daǵdylaryn qalyptastyrý.
Damytýshylyq Oqýshylardyń logıkalyq oılaý qabiletterin, kóz – dáldikterin damytý.
Tárbıelik Tazalyqqa, uqyptylyqqa, tigin óndirisine tán jaqsy qasıetterge tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: Aralas
Sabaqtyń tehnıkalyq jabdyqtalýy: AQT
Kórnekilikter: Nusqaý kartalar, úlgiler, oqýshylardyń jeke quraldary, sheberhana jabdyqtary.
Pánaralyq baılanys: Qurastyrý, Matataný, Jabdyq, Tehnologıa.
Sabaqtyń barysy.
İ. Uıymdastyrý bólimi 3 – 5mın.
1. Oqýshylarmen sálemdesý.
2. Sabaqta joq oqýshylardy belgileý.
3. Oqýshylardyń sabaqqa daıyndyǵyn tekserý.
İİ. Kirispe bólim.
Ótken sabaqty qaıtalaý.
Suraqqa - jaýap (slaıd)
1. Shalbar pishýge qandaı ólshemder kerek?
2. St men Ot ólshemderi nemen erekshelenedi?
3. Shalbardyń syzbasyn qurastyrý úshin, qandaı qosymshalar alynady
4. Vs ólshemi qalaı alynady?
5. Shalbardyń uzyndyǵy qalaı ólshenedi jáne qalaı belgilenedi?
6. Shalbardyń syzbasynyń toryn qalaı turǵyzamyz?
7. IaÁ2 núktesi qalaı anyqtalady?
8. IaÁ 3 núktesin qalaı tabamyz?
9. T1 T11qansha bolady jáne nege baılanysty?
10. Bant syzyǵyn qalaı syzamyz?
11. Artqy boıdaǵy T4 núktesin shalbardyń balansyn qansha alamyz?
12. B2B4 núktesin qalaı tabamyz?
Sabaqtyń taqyryby men maqsatyn habarlaý:
Áıel shalbaryn pishý. İ ólshemge ázirleý. İ ólshem ótkizý
Jańa taqyrypty ıgerý maqsatynda pishýge qoıylatyn talaptardy qaıtalaý.
Pishim sapasyn jaqsartý úshin buıymdardy pishý kezinde qoıylatyn talaptardy saqtaý qajet.
• Úlgilerdi mataǵa ornalastyrǵanda úlgiler arasyndaǵy ara qashyqtary úlken bolmaýy kerek.
• Eń birinshi mataǵa úlken negizgi úlgilerdi ornalastyrady, keıin aralaryna usaq bólshekterdi jaıǵastyrady.
• Pishetin matany jıegin pishýshige qaratyp jaıý kerek.
• Úlgilerdi mataǵa ornalastyrǵanda barqyt, velvet, túkti matalardy mindetti túrde túkteri tómennen joǵaryǵa qaraı qaraý kerek. Al úlbir
jáne túkti shuǵa matalarynyń túkteri joǵarydan tómen qaratyp salý kerek.
• Úlken sýretti matalardy pisher aldynda matadaǵy sýretterdi óńdeý barysynda bir birimen qıýlastyrýyn eskerý.
• Eger matada aqaýlary bolsa (tesik, daqtar, talshyqtyń úzindileri, jiptiń ushtary) baıqalsa onda olardy bormen aınaldyryp belgilep alady jáne úlgilerdi ornalastyrǵanda aqaýlardyń ústerine salmaýyn qadaǵalaý.
• Úlgilerdi bastyrý barysynda baqylaý belgilerin salý (bel syzyǵy, tize syzyǵy, jeń túbin, jaǵanyń ortasyn, moıyn oıyndysynyń ortasyn, búkpe enderi).
• Bordyń syzý jińishkeligi 0, 1 sm bolý qajet.
Áıel shalbaryn pishý tásilin kórsetý (vıdıotaspa)
Matanyń óń betin anyqtaý. Matanyń óń beti, sol jaq betine qaraǵanda sýretteri anyq, tústeri ashyq bolady, al qazirgi óńdeıin dep jatqan matamyzdyń oń jaǵy men teris jaǵyn aıyrý qıyn sondyqtanda matanyń óń betin jıek arqyly anyqtalady, jıek tesikteri teris betinen oń jaq betine qaraı baǵyttalǵan.
Dekaterleý. Matany pisher aldynda otyrǵyzyp, dekaterleıdi. Matalardy dekaterleý kezinde uzynnan jáne sál eninen otyrady, soǵan baılanysty buıymnyń ólshemi jáne pishimi ózgeredi. Sondyqtanda pishpesten buryn. Dekaterleýdi útik arqyly býlaý, ylǵaldandyrý jáne keptirý jolymen jasalady. Keıin dekaterlengen matany tabıǵı jolmen keptiriledi. Dekaterleý nemese býlaý matanyń bir qalypty bolýyna jáne boıaýdyń ózgermeýi úshin biregeı bolýyna qajet.
Shalbardy pishý. Pishýdiń aldynda matany uzyna boıyna, óń betin ishine qaratyp, arqaý jibin negizgi jipke perpendıkýlár bolyp túsýin qadaǵalap, jáne eki jaǵynyń jıekterin teńestirip, uzynnan ekige búktep, jıegin pishýshige qaratyp ústel ústine jaıylady. Eń áýeli mataǵa sımetrıalyq bolyp keletin negizgi bólshekterdiń úlgilerin (shalbardyń aldyńǵy jáne artqy bólikteri ornalastyrylady, sonan soń ólshemnen keıin bel qıyǵy anyqtalǵan soń beldigi pishiledi) Úlgidegi negizgi jip baǵytyn matanyń jıegine paraleldi bolý qajet, úlgilerdi mataǵa muqıat túıreıdi. Úlgilerdi úshkir bormen (eni 0, 1 sm) aınaldyryp, syzyp bastyrylady. Bastyrylyp bolǵan soń tigis enine qaldyryp ekinshi ret aınaldyryp syzylady.
Búıir qıyǵyna – 1, 5 – 2 sm
Adym qıyǵyna – 1, 5 – 2 sm
Balaqtyń qaıyrý syzyǵyna – 3 – 4 sm
Aldyńǵy bóliktiń orta qıyǵyna – 1 – 1, 5 sm
Artqy bóliktiń orta qıyǵyna – joǵarǵy qıyǵyna – 2, 5 sm,
al tómengi qıyǵyna – 1 - 1, 5 sm
Úlgilerdi bastyryp bolǵannan keıin, baqylaý belgilerin salý. Bastyrylǵan bólshekterdi tekserý qajet.
Matany qımastan buryn túıreýishpen túıreıdi. Tigis enine qaldyrylǵan (ekinshi) syzyq boıynsha qıyp pishiledi, pishý barysynda qaıshyny matamen birge ústelden kótermeı qıady jáne bólshekterdi piship bolǵansha matany ornynan qozǵaýǵa bolmaıdy. Pishim bólshekterin tekseriledi.
İ ólshemge ázirleý tásilderin kórsetý (slaıd)
Shalbar bólshekterin jınaý.
• Búkpelerdi bir bólshekten ekinshi bólshekke kóshirý.
• Búkpelerdi kókteý.
• Búıir jáne adym qıyqtaryn kókteý.
• Orta qıyqtaryn kókteý.
• Balaǵyn búgip kókteý.
• Bel qıyǵyna jıekti qosyp kókteý.
İ ólshem ótkizý tásilderin kórsetý (slaıd)
• Kóktelgen buıymdy tulǵaǵa kıgizip túımeligin túıreý.
• Ólshemdi buıym balansynyń tekserýden bastaıdy, buıymnyń tulǵaǵa qonymdy bolýyna, bel jáne myqyn syzyqtary boıynsha tulǵaǵa qalaı qynalatynyna nazar aýdarý.
• Búkpelerdiń uzyndyǵyn jáne ózara sımmetrıalyǵyn tekserý.
• Shalbar balaǵynyń keń – tarlyǵyn jáne uzyndyǵyn anyqtaý (eger shalbar balaǵy keń bolsa, búıir jáne adym qıyqtarynan taryltyp túıreıdi, al eger tar bolsa jiberetin jerlerin bormen syzyp belgilenedi).
İ ólshemdi tapsyrys berýshiniń oń jaǵynan ótkizedi.
Jańa sabaqty bekitý
1. Dekaterleýdi ne úshin jasaıdy?
2. İ ólshemdi qalaı ótkizesiń?
3. Shalbardy İ ólshemge qalaı daıyndaısyń?
4. Búıir jáne adym qıyqtaryn neshe sm kókteımiz?
5. Buıymnyń bólshekterin kótergende buıym qıyǵy qaı jaqqa qarap jatady?
6. İ ólshemdi tapsyrys berýshiniń qaı jaǵynan ótkiziledi?
7. Matany pisherde jıegin qaı jaqqa qaratyp jaıady?
8. Shalbardyń bel qıyǵyna mata jıegin ne úshin kókteıdi?
Qaýipsizdik erejesin qaıtalaý.
1. Tigin mashınasynyń qaýipti jerlerin ata.
2. Pishýshiniń jumys kıimin sıpattap ber.
3. Útik temperatýrasyn ózgertedi, qandaı jaǵdaıda?
4. Dıelektrıkalyq kilemsheni ne úshin jáne qaı jerge tóseıdi?
5. Mehanık pen elektrıktiń atqaratyn jumystary.
6. Pishýshiniń qajetti quraldaryn ata?
7. Mashınanyń ınesi synǵan kezde ne isteý kerek?
8. Útiktiń qaýipti jerlerin ata
9. Inemen jumys jasaǵan kezde ne isteýge bolmaıdy?
Inemen kózdiń araqashyqtyǵy.
10. Zardap shekkenderge qandaı alǵashqy kómek kórsetesiń?
11. Útiktiń qyzǵanyn qalaı tekseresiń?
İİİ. Aǵymdy nusqaý.
Oqýshylar óz betterimen jumystaryn oryndaıdy.
Sheberdiń kórsetkeni boıynsha ózderiniń dekaterlengen matalaryn jaıyp shalbardyń úlgilerin ornalastyryp, piship qıady. Qıylǵan bólshekterdi jınap, İ ólshemge ázirleıdi jáne bir birine İ ólshem ótkizedi.
Jumys ornyn qarap ótkende:
- Eńbek tásilderi men operasıalardyń durys oryndalýyn baqylaý.
- Tehnologıalyq prosesin oryndalýyn baqylaý.
- Jumys barysynda qaýipsizdik erejesin saqtalýyn baqylaý.
- Oqýshylardyń ózara baqylaýlaryn qadaǵalaý.
İV. Qorytyndy nusqaý.
1. Oqýshylardyń jaqsy jumystaryn aıtyp kórsetý. 2. Qatelerdi sıpattap, olardyń oryn alý sebebine toqtalyp ótý.
3. Baǵalaryn jarıalaý.
4. Sheberhanany jınastyrý.
You Might Also Like
