InfoHub Logo

Jeńgesi ózinen tórt jas kishi. Biraq «jasym kishi» dep júrgen ol joq, tańerteńnen qulaq etin jep, shegelep turyp aıtqan. «Búgin Zeıneppen jolyqtyramyn, eshqaıda qashyp ketpe. Keshkisin Áskerdiń úıi bosaıdy. Bala-shaǵasymen Kólbulaqqa ketedi eken. Qyzdy sonda ákelemiz. Qıqań-sıqańdy qoı. Búgin ne búk, ne shik bolyp shyq» dep salmaq sala sóılep, dik-dik basyp shyǵyp ketken. Jeńgesiniń aty — Ásel, osy aýyldyń qyzy. Munyń ekinshi atadan qosylatyn aǵasy Minýarǵa turmysqa shyqqanyna on ekinshi jyl. Jasy otyzǵa osy kóktemde ǵana tolsa da, Ásel ajary tozyp-aq qalǵan. Tozbaı qaıtsin, biri etegine, biri jetegine jarmasqan tórt balany baǵyp-asyraý ońaı bolyp pa?

Minýar aǵasy Áselge úılengende Ǵumyr áskerden jańa kelip edi. Ózinen tórt synyp tómen oqyǵan qyzdyń kelbetin áýelde kóz aldyna keltire almaı-aq qoıǵan. Degenmen ekeýi jeńge-qaıny bolyp tez tabysty. Ǵumyr Áseldiń ashyqtyǵyn, aqkóńildiligin jaqsy kóredi. Ashýynyń zili joq, dúńk etkizip aıta salady da, artynan óziniń ne aıtqanyn umytyp qalady. Qazir esine túsirse, Ásel kelin bolǵan on eki jyl ishinde ol tek Ǵumyrǵa qalyńdyq izdeýmen kún ótkizgen sıaqty.

Ǵumyr — bir úıdiń jalǵyz uly. Jasy bıyl otyz tórtke shyqty. Áli boıdaq. Ásel jeńgesi munyń boıdaqtyǵyn jasyqtyǵynan, jýastyǵynan kóredi. Ǵumyr shynynda da tym jýas. Momyn. Úndemes. Tórt ápkesi de kúıeýge tıip ketken soń qart ata-anasyna qarap úıde qalǵan. Oqyǵan joq. Óziniń talaby da bolmady. Biletini — jazda qolyna ustaıtyn shalǵysy, qysta — aıyry. Ózi jumysty ókirtip isteıdi. Qysy-jazy basynan túspeıtin qara ala shápkisiniń kúnqaǵaryn qolymen ustap-ustap qoıyp, tepeńdep júrgeni júrgen. Ásel jeńgesi áýelde munyń boıdaq júrgenin eptep ájýálaýshy edi. Kele-kele kádimgideı oılanatyn boldy. Momyn qaınysynyń bul túrimen óz betinshe qyzǵa sóz aıta almasyn biledi. «I-ı, sen de qanymdy iship bittiń ǵoı, — dep keııtin ol keıde. — Áke-shesheń atyńdy Ǵumyr dep qoıǵanda, ǵumyr boıy boıdaq bolsyn, úılenbesin dep qoımaǵan shyǵar. Ǵumyrly bolsyn degen de. Ǵumyrly bolý úshin adam úılenbeı me eken, bala súımeı me eken?» Ǵumyr jasynyń úlkendigin, ne qaıny jolyn paıdalanyp, Áselge ursyp tastaýdy da bilmeıdi. Jeńgesiniń kúıip-piskenine qyzyqtaı qarap, kúrishteı appaq tisterin kórsetip kúledi de otyrady. Ásel talaı ret óz qurbylaryn Ǵumyrǵa telimek bolǵan. Amal ne, Ǵumyr olarǵa bir aýyz jyly sóz aıtýǵa jaramady ǵoı. Jaramaǵany bylaı tursyn, Ásel sóz baılastyrýǵa kelisken kúni ne shópten kelmeı, ne túngi jylqy kezekke shyǵyp ketip, talaı uıatqa qaldyrǵan. Erteńine Ásel shaq-shaq etip: «Óı, ıisalmas! Eı, sen ózi qyz degenniń qandaı bolatynyn bilesiń be, eı? Áýelim, sen ómir-ǵumyryńda qyz erninen súıip kórmegen bolarsyń. Myna túrińmen saǵan kim jýysyn?! Qý tizeńdi qushaqtap, qýbas ótpeksiń be? Qart ákeńdi aıamaısyń ba? Búıte berseń, saǵan deıin jalǵasqan bir áýlettiń tamyryn kesesiń ǵoı. I-ı, seni adam dep sóılep turǵan mende de es joq. Kúl bolmasań búl bol. Ekinshi sen úshin júgirsem be!..» — dep tepsinip shyǵyp ketedi. Arada aı ótpeı Ǵumyr oshaǵynyń butyn ustaýǵa laıyq taǵy bir shúıkebas kórgenin aıtyp, aýzy jabylmaı sampyldap kirip-shyǵyp júredi.

Búgingisi mynaý endi. Tańerteń atyn sýaryp kelip, aqyryna shóp salyp jatqanda kirdi de, sharýasyn aıaqtatpastan úıge súırep, álgi áńgimeni aıtqan da ketken. Ǵumyr Zeınep degen qaı qyz ekenin esine túsire almady. Qara ala shápkisin bir sheship, bir kıdi de, qaıtadan jumysymen áýre bolyp ketti. Oǵan bári baıaǵysynsha aıaqtalatyn sıaqty bolyp kórindi de turdy.

Qas qaraıa taǵy bir jaqqa ketip qalmaq boldy, biraq ol oıynan tez aınydy. Malyn jaıǵap úıge kirgende, tórgi bólmeden Áseldiń daýysyn estidi. Apasy ekeýi abyr-sabyr. Ásel jeńi qyrlanyp útiktelgen kógildir jeıde men aqshyl sur shalbardy Ǵumyrdyń qolyna ustatty da: «Kıin!» — dedi buıyryp. Ǵumyr óziniń otyz tórt jyldyq ǵumyrynda tuńǵysh ret jeńgesine ázil aıtpaqqa oqtalyp turyp, tejelip qaldy. Álgi jeıde men shalbardy tete ápkesi Úmit bir aı shamasy buryn tórkindep kelgende syılaǵan-dy. «Osy kıimderdi kıip úılenshi!» dep sybyrlaǵan. Áseldiń dál sol kıimderdi alyp shyqqanyn kórmeısiń be?..

Úıge Minýar aǵasy kirip kelgende Ǵumyr qýanyp qaldy. Óziniń erkek kindikten jalǵyz bolmasyn oılap qýandy. Sálden soń ústindegi jańa kóılek-shalbarǵa osqyryna qarap, úıden shyǵyp bara jatty. Bosaǵadan syrtqa attaı bere saqalyn salalaǵan ákesin, sýlyǵyn saýsaǵymen ýmajdaı bergen apasyn kórip qaldy.

Kún taýdyń tasasyna jalqyndanyp batyp barady eken. Ásel jurt kózine túse bermeıtin tasa joldardy qýalaı kelip, Áskerdiń úıine baqsha tusynan kirgizdi. Jeńgesiniń bul tapqyrlyǵyna Ǵumyr yrza boldy. Shynynda da dál mynadaı kıimmen onyń aýyl ortasynda júrmesi anyq edi. Ásker úıine kire berip, Ǵumyr aıaldap qaldy. Keri burylyp júre bergisi kelip ketti. Minýar aǵasynan yńǵaısyzdandy. Onyń ústine, Ásel bileginen aıamaı shymshyp jibergeni. Onsyz da qara júzine qan teýip, kóziniń aldy buldyrap, Ǵumyr esikti jasqanshaqtaı ashty. Dastarqan jaınap tur eken. Eshkim joq. Ǵumyr ishteı áldeneni, óziniń erkinen tys bir jaıdy kútip kelgenin uqty, úı ishinen eshkimdi kórmegenine kóńili qońyltaqsyp qaldy.

Sóıtkenshe bolmaı, syrttan «júr, júre ǵoı» degen daýys estildi de, úıge top adamnyń kirgeni baıqaldy. Minýar aǵasynyń dosy Qaıyrbek, onyń kelinshegi Gúljan elikteı sekıgen taldyrmash qyzdy ortaǵa alyp, kirip keledi eken. Ǵumyr janaryn taıdyryp áketti. Ádetinshe qara ala shápkisiniń kúnqaǵaryn túzemekke qolyn shekesine aparyp, qaıta túsirdi. Shápkisi joq eken ǵoı. Shashyn da durystap tarap almaǵanyn oılap, qınalyp ketti.

Dastarqan basynda Minýar aǵasy uzaq sóıledi. Sheshen bolyp ketken be ózi?.. Áldeqaıdan qıalaı tartyp, oraǵytyp-oraǵytyp ákelip, qısynyn keltirgende, qurdasy Qaıyrbek te súısinip qalyp: «Álbette, solaı. Álbette, solaı», — deı berdi. Minýardyń aıtýynsha, Zeınep — osy aýyldaǵy Jamal apanyń jalǵyz qyzy. Aýrýly sheshesine qaraılap otyr. Ǵumyr qyz sheshesiniń atyn estigende ǵana esine áldene túskendeı qozǵalaqtap qoıdy. Iá, Jamal apa aýyldyń ór jaǵynda turady. Anda-sanda ilbip tómen túsip bara jatqanyn ǵana kóretin. Ol kisiniń osyndaı qyzy bar ma edi? Ǵumyr osy ýaqytqa deıin Jamal apanyń taǵdyry týraly oılanyp kórmegenin ishteı moıyndady. Já, ol ózge emes, aldymen óz taǵdyryn oılap kórdi me eken? Sóz sońyna kelgende, Minýar eki jastyń tórgi bólmede ońasha sóıleskeni jón ekenin uqtyrdy. Munda Ásel ǵana qalmaq. Qaıyrbek pen Gúljan qoshtasyp jónele berip: «Bárin aqylmen sheshińder. Bala emessińder», — degendi aıtyp ketti. Ásel jyly sóılep, Ǵumyr men Zeınepti tórgi bólmege kirgizip jiberdi.

Ásker úıiniń shyǵys tusy jarlaýyt. Osy tustan aýyldy qaq jara Shilik ózeni ótedi. Ǵumyr eki qolyn qaıterge bilmeı, birese qaltasyna salyp, birese qaıta shyǵaryp ábigerlenip turdy da, dál terezeniń aldyndaǵy stolǵa taqalǵan oryndyqqa otyra ketti. Zeınepke qaraı alar emes. Saýsaqtaryn bir jazyp, bir qosyp, terezeden kóz almaı telmirip qaldy. Zeınep jigitten aldymen oryn usynatyn ádep kútip edi. Esiktiń kózinde ne keri keterin, ne alǵa basaryn bilmeı turyp qalǵany da sol. Esik sál ashylyp, Ásel tátesiniń qoly arqasynan ıtere qalǵanda ǵana es jıdy. Batyl basyp kelip, Ǵumyrdyń qarsysyna otyrdy. Ǵumyr qysylyp qaldy. Óziniń birinshi otyryp alǵanyn túsinip, betine qan qaptady. Abyroı bolǵanda, jaryq sóndirýli edi, Zeınep baıqaǵan joq. Bul sátte tún aýyldy qushaǵyna alyp, tirshilik bitken baraqat taýyp jatqan shaq edi. Aı sáýlesi batystan názik sebezgileı bastaǵan.

Zeınep oılady: «Á, mynaý álgi Ǵumyr aǵa ǵoı. Biz keshkisin badadan sıyrdy aıdap qaıtýǵa barǵanda qarager atymen taptap ótip kete jazdaǵan Ǵumyr ǵoı. Onyń baýyry ala buqany aıamaı sabap, Imanaqyn atanyń sharbaǵyn byt-shyt syndyryp, aıdap ketkenin kórgen badashy Atyq: «Áı, bul dúleı ǵoı, dúleı! Sóz óte me buǵan?!» — demep pe edi. Sonda Gúlden qurbym ekeýmiz syrtynan qorqaqtaı qarap qalǵanbyz. Keıin bir-birimizdi «Ǵumyr kele jatyr!» dep shoshytatynbyz. Ásel tátem de qyzyq. Qoımaı qoıdy ǵoı tipti. «Sóılesip kórshi, jany názik jigit» deı me-aý, «ózi úndemeýi múmkin, sózge tart» deı me-aý... Men qaıtip sózge tartady ekem? Ásel tátem, shynynda da, óziniń osy áreketinen birdeńe shyǵatynyna senedi-aý deımin. Men qalaı kúıeýge shyǵam buǵan? Úıi men qorasynyń arasyndaǵy joldy ǵana jatqa biletin, álemmen isi joq, tiliniń bar-joǵy belgisiz bireýge, a?.. Jáne ózi menen on bes jas úlken. Masqara! Gúlden bilse, ishin basyp bir kún kúler-aý. Meniń Ǵumyrǵa kúıeýge shyqpaq túgili, onymen osy bir bólmede otyrǵanymdy bilse de... Uıat-aı! Qaıdan ǵana kelisip edim Ásel táteme? Ý-ý, túrin-aı... Qap-qara. Kózi de qysyq eken ǵoı».

Bul kezde terezege qadalyp otyrǵan Ǵumyr da oı ústinde edi. «Ásel jeńeshem de qyzyq. Qyz menen on tórt-on bes jas kishi dedi me? Qaraýshy ma edi ol maǵan? Qazir on toǵyz, jıyrmada bolsa... Adamnyń ishine emes, syrtyna, túrine qaraıtyn shaǵy. Al ol meniń túrimnen eshqandaı súıkim tappas. Jáne jasym da úlken, tym úlken. Qazir sóılese ketip: «Aǵa, osy ýaqytqa deıin nege úılenbeı júrsiz?» — dese ne deımin? «Seni kútip júrdim» deımin be? Tura qashar. Ózi pysyq sıaqty. Adamǵa janaryn taıdyrmaı týra qaraıdy eken. Jas qoı. Ómirden keýdesi qaıtyp kórmegen...»

Zeıneptiń oıy: «Ásel tátem meni oıynshyq kórgeni me sonda? Qaıdaǵy bir súrboıdaqqa qosqysy kelgeni nesi? Mana shaı iship bolǵan soń shyǵyp ketpegen ekenmin. Ózime de obal joq. «Kórsem kóreıin, nem keter deısiń?» dep oılaǵanym ras qoı. Birtúrli qyzyq kórinip edi. Álde meni jetim dep basynǵandary ma bul? Qudaı-aı, osy jalǵyzdyqtan tartqanym-aı... Tym quryǵanda aǵam bolǵanda ǵoı aldymda? Aǵam bolsa... ol meni erkeleter edi, betime eshkimdi jel ǵyp tıgizbes edi. Dosqa kúlki, dushpanǵa taba bolyp, mynaý sıaqty ózimnen on bes jas úlken «shalǵa» aıttyrylmas em. Ásel tátem anamnyń aýrýly ekenin, meniń ol kisige qaraılaıtynymdy, anamdy tastap eshqaıda kete almaıtynymdy, oqýǵa bara almaıtynymdy biledi. Ádeıi istep otyr ǵoı. «Seniń ornyń oshaqtyń qasynda» degeni bolar. Qolymnyń osynsha baılanǵany-aı...»

Zeınep kózine irkilgen jasty saýsaǵynyń ushymen ilip alyp tastady. Kóz jasyn Ǵumyrǵa kórsetkisi kelmedi. Ol bolsa ózimen-ózi, qarańǵylyqqa áli telmirip otyr.

Ǵumyrdyń oıy: «Iá, men myna qalpymmen kimge kerekpin? Shynynda da, aýyldastar syrtymnan aıtatyndaı naǵyz dúleı shyǵarmyn. Múmkin, adamǵa tán baq-baqyt maǵan jat bolar... Mine, meniń qurdastarymnyń toı kórip, otaý qura bastaǵanyna on bes jyl. Álgi Manatbektiń uly Nıaz bıyl kóktemde on tórtke shyqty. Sol Manatbek meni kóre qalsa: «Áı, Ǵumyr, uıat qaıda? Meniń Nıazym jaqynda qatyn alǵaly jatyr. Estigen elden uıat, men eshkimmen qudalaspaı turǵanda tez úılen», — dep qaǵytady. Meıli ǵoı, ázildeı bersin. Biraq nege óz basyma sondaı kúı eshqashan týmaıtyndaı, eshkimmen kóńil jarastyra almaıtyndaı, eshkimge teń bolýǵa jaramaıtyndaı sezinedi ekenmin ózimdi? Tipti osy ýaqytqa deıin bir de bir ret «úılensem» dep talpynyp ta kórmeppin ǵoı...»

Ǵumyr tereń oıǵa batyp otyr. Ádette jýas adamdardyń oılanǵany da syrt kózge qyzyq kórinedi ǵoı. Ǵumyrdyń basy salbyrap, eki kózi shúńireıip, terezeden syǵalaı bastaǵan aı nurymen beti qaraqoshqyldanyp, ıini túsip ketipti. Eshqashan dál búgingideı aýyr oı eńsesin basyp kórmegeni aqıqat. Zeınep jigit júzine qadala qarap, onyń bul túrin aıap ta ketti.

«Sonda osyndaı adamdar ne úshin ómirge keledi eken? — dep oılady ol. — Qý tirshiliktiń izine túsip, ne jarqyldap kúlmeı, ne jarytyp kıinbeı, ne jaınap toıǵa barmaı ómir keshýdiń nesi qyzyq? Álde ómir týraly oılanýǵa onyń sanasy jetpeı me? Tańy atsa, kúni batyp... Bul kisi adamı qyzyqtarǵa, tirshilik aldanyshtaryna qýana da almaıtyn bolar? Qazir ne oılap otyr eken? Óziniń tipti unjyrǵasy túsip ketipti. Kúrsinip otyr... Áı, men de qyzyqpyn-aý... Ómir týraly oılanbaýshy ma edi adam? Bul kisi óz ómirine sonshalyq razy kisi emes qoı».

«Meni eshkim de túsinbeıdi. Maǵan jar izdep, janushyryp júrgen Ásel jeńgem de, aǵaıyn deıtin Minýar aǵam da... Joldastarym tipti túsinýge tyrysqan da emes. Olar úshin men qısyndy-qısynsyz kelemejdeıtin bireý ǵanamyn. Itter-aı, tipti eshbiri maǵan balalaryn da ıisketken emes qoı. Men jaqyndasam-aq bitti, jylan kórgendeı jıyrylyp: «Óı, Ǵumyr, sen balalarǵa jaqyndamashy. Olar seniń túrińnen qorqady», — dep syltaýratady. Olar meniń júregimde keremet meıirim baryn bilmeıdi ǵoı. Meniń sol meıirimmen asta-tók jaqsy kóre alatynymdy sezinbeıdi ǵoı. Olar meniń ózgelerden de meıirim ańsap turatynymdy qaıdan bilsin? Osyny basqany qoıyp, qarsy aldymda otyrǵan myna qyzǵa qalaı ańǵarta alarmyn, a?!..» Ǵumyr Zeınep júzine batylsyzdaý bir qarap aldy.

Zeınep óz oıymen ózi. Kózin bir núktege qadap alypty. Jigittiń ózine qaraǵanyn ishki túısigimen ańǵaryp, sál qozǵalaqtap qoıdy.

«Qyzyq bolsa da elestetip kóreıinshi. Ǵumyr ekeýmiz kóshede qoltyqtasyp kele jatyrmyz deıik. Gúlden aldymyzdan qarsy ushyrasyp qalsyn. Men appaqpyn, Ǵumyr qap-qara. Ǵumyr dáý, men kip-kishkentaımyn. Gúlden shydap tura almas, shıqyldap kúlip, ishin basyp qulap túser... Biraq men nege Gúldenniń pikirimen sanasýǵa tıispin? Onyń ómiri óziniki, meniki — ózimdiki. Kúlse kúle bersin!»

Zeınep óz oıynan shoshyp ketip, boıyn tiktep aldy. Más-saǵan, tipti ózin Ǵumyrdyń jary sezinip ketipti ǵoı! «Qudaı saqtasyn!» dedi ol ishteı. Sosyn óziniń manaǵy oıyna ishteı kúldi. Adamnyń basyna qandaı oı kelip-ketpeıdi deseńshi.

Ǵumyr birinshi bolyp eshqashan til qatpaıtyn sıaqty. Zeınep osyny ańǵardy. İshi de pysyp barady. Apasy uıyqtap qaldy ma eken? «Synyptasymnyń týǵan kúni bolady. Asyqpaı kelemin» dep aıtyp ketken. Apasy muny eshqashan betinen qaqqan emes. Barǵysy kelgen jaǵyna jiberedi, alǵysy kelgen nárseni áperedi. Óz ǵumyrynyń jartysyn aýrýmen alysyp ótkergen soń, bar tilegi osy jalǵyzynyń ústinde. Ótkende qaraptan-qarap otyryp jylap jibergeni. «Sen kúıeýge ketseń meniń kúnim ne bolady, janym? Meni jalǵyz tastap kete barasyń ǵoı» dep solq-solq jylap, biraz ýaqyt óz-ózine kele almaı otyrdy. Zeınep alǵashqyda apasymen qosyla jylaǵan. Sosyn apasynyń álsirep qalatynyn sezdi de: «Apa, qoryqpańyz, — dedi jaıdary qalpyna áp-sátte kóship. — Men mynaý degen jigitke turmysqa shyǵamyn. Sizdi qolyma kóshirip alamyn. İshkeniń aldyńda, ishpegeniń artyńda bolady. Ádemilep kıindirip qoıamyn». Derin dese de, apasynyń qabaǵy ashyla qoımaǵanyn ańdap: «Qaıdaǵy kúıeý, apa? Seni qalaı qıyp ketemin jat úıge?» — deı salyp, moınyna asyla ketti.

Zeınep te basynan úlken mahabbat keshirip kórgen emes. Mektepte júrgende ózinen eki jas úlken jigitti unatýshy edi. Biraq onysyn eshkimge aıtqan joq. Ol jigit ınstıtýtqa tústi de, aýylǵa sırek keletin boldy. Zeınep ony birtúrli saǵynyp júretin. Bireý atyn ataı qalsa da emine qulaq tósep, sol jaıly estigisi kele beretin. Keıin olardyń úı ishi qalaǵa kóship ketti. Zeınep birte-birte ony umyta bastady. Qazir onyń atyn estise, burynǵydaı alaburtpaıdy.

Bul kezde tún de ortalanyp qalǵan edi. Jyljı-jyljı ońtústikke jetken aıdyń sáýlesi terezeden erkin enip, bólme ishindegi zattardy ajyrata taný múmkin bola bastaǵan. Qyz ben jigit baıaǵysynsha únsiz. Bir-biriniń munda otyrǵanyn umytyp ta ketken sıaqty.

Zeıneptiń oıyn óleýsirep shyqqan án sazy bólip jiberdi. Qaıdan estigenin shamalaı almaı, jan-jaǵyna qarap edi. Ásel tátesi otyrǵan bólme typ-tynysh sıaqty. Zeınep endi Ǵumyr jaqqa qulaǵyn tósedi. Ǵumyr terezedegi perdeni ýmajdaı ustap, syrtqa tesilip qalypty. Án aıtyp otyrǵan — sol! Sózin ajyratyp bolar emes. Erinderi bolar-bolmas ashylyp-jabylyp, berile ándetip otyr.

Iá, Ǵumyr shynynda da án aıtyp otyr edi. Ol manaǵy aýyr oıdyń bárinen arylǵan. Báribir jeńgesiniń bul áreketinen eshteńe shyqpas. Ne Zeınep bastap sóıler, ne jeńgesi esik ashar, biraq Ǵumyr osylaı únsiz otyra berýdi durys sanady. Perdeni ysyra syrtqa qarap otyryp, ándetip ketkenin ózi baıqamaı qalypty. «E-eı, ahaý, sabaz! Ushyrdym uıasynan balapan qaz-aı...» dep saǵynyshy basym sazdy tógilti-ip otyr. Ózine Zeıneptiń qadala qalǵanyn baıqar emes. Osy halyq áni ózine keremet unaıdy. Anda-sanda kóńili qońyltaqsyǵanda aıtatyny osy án.

Zeınep tań-tamasha bolyp qaldy. «Myna kisi án aıtyp otyr ǵoı áýelim. O, toba, bul kisi de án aıtady eken ǵoı! Men júregi qara tas bireý me desem... Ózi tipti berilip ketipti». Zeınep qulaǵyn ánge tóseı tústi. Sózi estilmese de, áýeni birtúrli janyńdy eritetindeı muńly eken. Qyz qybyr etpesten tyńdady.

Án kenet úzildi. Ǵumyr ornynan dúr kóterilip, terezege qadala tústi. Túrin adam tanyǵysyz. Jas baladaı birdeńege emine qarap, lázzat alyp turǵany aıan. Ol osharyla burylyp: «Qaryndas, qarańyzshy, qandaı ádemi!» — dedi sosyn. Zeınep terezege úńildi.

Shilik ózeniniń baıyrqalaı aqqan tusynda aıdyń beınesi qonaqtap tur eken. Kóktegisinen de ádemi. Sýdyń jaǵaǵa asyqqan tolqyndarymen dir-dir etip, qorǵansyz ǵana mólt-mólt qozǵalady...

... Aı sáýlesi sý betinen kóshken ýaqytta Ǵumyr men Zeınep sóz baılasyp shyqqan edi...

---