Baqytty sát (matematıkalyq oıyn sabaq)
«Baqytty sát» matematıkalyq oıyn sabaǵy
8 synyp
Sabaqtyń maqsaty: Bilimdilik: Oqýshylardyń oılaý qabiletin, oı ushqyrlyǵyn, oqýǵa yntasyn arttyrý.
Damytýshylyq: Uıymdastyrýshylyq qabiletin damytý.
Tárbıelik: Oqýshylardy uıymshyldyqqa, naqty pánge qyzyǵýshylyqqa, jaýapkershilikke, ózin - ózi tárbıeleýge tárbıeleý.
Kórnekiligi: Bezendirilgen zal, naqyl sózder, kartochkalyq tapsyrmalar, logıkalyq esepter, ár topqa daıarlanǵan ústel.
Túri: Toptyq saıys saǵaty.
Tıpi: Oıyn túrinde
Jospary: 1. Toptyń ózin tanystyrýy, amandasý rásimi
2. Tapqyrlyq saıysy (logıkalyq esepter)
3. Biliktilik saıysy (esepter shyǵarý)
4. Matematıkalyq suraqtar
5. Oıymdy jalǵastyr (maqal - mátelder)
6. Jumbaq saıysy (kartochka arqyly topqa beriledi)
7. «Qas qaǵym sát» saıysy (topqa suraq)
Qoldanylǵan naqyl sózder:
1. Arıfmetıka matematıkanyń, al matematıka ǵylymdardyń patshasy.
(K. Gaýss)
2. Aqyl - oıdy tártipke keltiretin matematıka.
(M. V. Lomonosov)
3. Matematıka – barlyq ǵylymdardyń tuńǵyshy jáne olarǵa paıdaly da, qajet te. (R. Bekon)
Júrgizýshi: «Baqytty sát» oıynyna qosh keldińizder.
Búgingi oıyn toptyq saıys túrinde ótedi. Ortaǵa «Úshburysh»,»Kvadrat», «Trapesıa» toptaryn shaqyramyz.
Matematıka syrlary,
Qyzyqtyrdy bizderdi.
Oıynǵa birge qatysýǵa,
Shaqyramyz sizderdi, - deı otyryp saıyskerlerimizdiń bilimi men baǵa beretin ádil qazylar alqasyn ortaǵa shaqyramyz. Búgingi keshtiń jospary tanystyrylady.
1. Kezekte amandasý rásimi İ top «Úshburysh» toby.
Urany: Bilikti birdi jyǵar.
Bilimdi myńdy jyǵar.
Sálemdesýi: Biz daıynbyz bul saıysqa dostarym,
Kórsetemiz bizde qandaı kúsh baryn.
Alǵa qoıǵan maqsatymyz bir eken.
Sátti bolsyn saparymyz árdaıym.
«Úshburysh» tobynan qarsylas toptarǵa sálem.
Tanystyrýy: Úshburysh dep jazyqtyqta bir túzýdiń boıynda jatpaıtyn úsh núkteni tizbekteı qosqannan shyqqan fıgýrany aıtamyz.
Úshburysh qabyrǵalaryna qaraı úsh túrli:
1) teń qabyrǵaly úshburysh
2) teń búıirli úshburysh
3) ár qabyrǵaly úshburysh
Úshburysh buryshtaryna qaraı úsh túrli:
1) tik buryshty úshburysh
2) súıir buryshty úshburysh
3) doǵal buryshty úshburysh
Úshburyshtyń ishki buryshtarynyń qosyndysy 1800 - qa teń.
İİ top. «Kvadrat» toby.
Urany: Qandaı synaq bolsa daǵy berispe,
Árqashanda úmitkermiz jeńiske.
Sálemdesýi: Armandarǵa qol sozýmen kelemiz,
Ómir teńiz júzip keledi kememiz.
Bilimmenen qarýlanǵan tobymyz,
Qarsylasty qalaı da biz jeńemiz.
Tanystyrýy: Barlyq qabyrǵalary bir - birine tiktórtburysh kvadrat dep atalady.
Qasıetteri: 1) dıogonaldary teń
2) dıogonaldary bir - birine perpendıkýlár bolady
3) ishki buryshtarynyń qosyndysy 3600-qa teń.
İİİ top. «Trapesıa» toby.
Urany: Jarys dese janamyz,
Búgingi kún jarysta alǵyrlyqpen alamyz.
Sálemdesýi: Qıyndyqtan sirá da biz qashpaımyz,
Alǵyrlyq pen tapqyrlyqty ushtaımyz.
Qıalarǵa samǵap ushqan qustaımyz,
Sheginbeımiz jeńisterge bastaımyz.
«Trapesıa» tobynan qarsylastarǵa sálem!
Tanystyrýy: Eki qabyrǵasy paralel, al basqa eki qabyrǵasy paralel emes tórtburyshty trapesıa deıdi.
Paralel qabyrǵalary tabandary, paralel emes qabyrǵalary búıir qabyrǵalary dep atalady.
Trapesıanyń túrleri: 1) teń búıirli
2) tik buryshty
Trapesıanyń orta syzyǵynyń tabandaryna paralel jáne olardyń qosyndysynyń jartysyna teń bolady.
Júrgizýshi: Ádilqazy alqasynan İ - saıystyń qorytyndysyn suraımyz.
2. Tapqyrlyq saıysy (ár topqa logıkalyq esepter beriledi).
«Ushburysh» tobyna.
1. Eger tyrna bir aıaǵymen tursa 3 kg bolady, al eki aıaǵymen tursa onyń salmaǵy qansha? (3 kg)
2. Ústel beti tórtburyshty, onyń bir buryshyn aramen kesip alsaq, neshe burysh qalady? (5 burysh)
3. Tórt qoıdyń neshe aıaǵy bar? (16 aıaq)
«Kvadrat» tobyna.
1. Aǵash ústinde 200 torǵaı otyrady. Ańshy 20 torǵaıdy atyp alady. Torǵaıdyń qanshasy qalady? (20 torǵaı).
2. 1 jumyrtqa 3 mınýtta pisse, 4 jumyrtqa qansha mınýtta pisedi? (3 mınýt)
3. 6 aıaq, eki arqa, bir bas. Bul ne? (Adam oryndyqta otyr)
«Trapesıa»tobyna.
1. Bólmeniń tórt buryshynda bir - bir mysyqtan otyr. Ár mysyqtyń aldynda úsh mysyqtan otyr. Barlyǵy bólmede neshe mysyq bar? (4 mysyq)
2. Dúnıedegi eń júırik ne? (Oı - qıal)
3. Bir januıanyń bes er balasy jáne olardyń árqaısysynyń qaryndastary bar. Januıanyń qansha balasy bar? (6 bala)
Ádilqazylar alqasynan İİ saıystyń qorytyndysyn suraımyz.
İİİ. «Biliktilik» saıysy. (tapsyrma kartochka boıynsha beriledi).
«Úshburysh» tobyna.
AVSD parallelogramnyń perımetri 81sm, al AS = 30sm. AVS úshburyshynyń perımetrin tabyńdar.
«Kvadrat» tobyna.
Teń búıirli úshburyshtyń perımetri 16 sm, al búıir qabyrǵasy tabanynan 2 sm uzyn. Búıir qabyrǵasyn tabyńdar.
«Trapesıa» tobyna.
Eger A = 420 bolsa, onda AVSD parallelogramynyń buryshtaryn tabyńdar.
IV. Matematıkalyq suraqtar. (ár topqa bes suraqtan)
«Úshburysh» tobyna.
1. Sheńbermen bir ǵana ortaq núktesi bar túzý. (janama)
2. Buryshty teń eki bólikke bólinetin sáýle. (bısektrısa)
3. Jazyqtyqtaǵy qandaı túzýler eshqashan qıylyspaıdy? (paralel)
4. 1800 - qa teń burysh qalaı atalady? (jazyńqy)
5. Myna formýla boıynsha neni tabýǵa bolady? (trapesıanyń aýdanyn)
«Kvadrat» tobyna.
1. Úshburyshtyń tik buryshyna qarsy jatatyn qabyrǵasynyń aty. (gıpotenýza).
2. 700 - qa teń burysh qalaı atalady? (súıir)
3. Tórtburyshtyń qarama - qarsy tóbelerin qosatyn kesindi. (dıogonal)
4. Sheńberdiń sentrinen onyń boıynda jatqan núktege deıingi qashyqtyq. (radıýs)
5. Eki qatynastyń teńdigi. (proporsıa)
«Trapesıa» tobyna.
1. Úshburyshtyń tik burysh jasap turǵan qabyrǵalarynyń aty. (katetteri)
2. 1200-qa teń burysh qalaı atalady? (doǵal)
3. Parallelogramnyń 600-qa teń buryshymen irgeles buryshy neshe gradýsqa teń. (1200)
4. Bir núkteden taralǵan eki sáýleden quralǵan fıgýra. (burysh)
5. Perpendıkýlár túzýler neshe gradýs jasap qıylysady? (900)
V. «Oıymdy jalǵastyr» saıysy. (ár komanda shapshań jaýap berý kerek)
1. Jeti jurttyń tilin bil, (jeti túrli bilim il)
2. Bilekti birdi jyǵar, (bilimdi myńdy jyǵar)
3. Eki jaqsy qas bolmas, (eki jaman dos bolmas)
4. Dosyńdy úsh kún synama, (úsh jyl syna)
5. Bir eli aýyzǵa – (eki eli qaqpaq)
6. Júz somyń bolǵansha, (júz dosyń bolsyn)
7. Otyz tisten shyqqan sóz, (otyz elge taraıdy)
8. Bilgeniń bir toǵyz, (bilmegeniń toqsan toǵyz)
9. Bir kisi qazǵan qudyqtan, (myń kisi sý ishedi)
(Ádilqazy alqasynan upaı sany suralady)
Vİ. «Jumbaq» saıysy. (ár topqa birdeı tapsyrma, kartochka arqyly beriledi)
Vİİ. «Qas - qaǵym sát» saıysy (ár komanda tez turyp jaýap berý arqyly bal jınaıdy)
1. Buryshty ólsheıtin qural. (transportır)
2. Boıy eki qarys, syıyp tur 25 arys. (syzǵysh)
3. Qandaı san barlyq sanǵa qaldyqsyz bólinedi. (0)
4. 30 sanyn úsh 6-ny paıdalanyp shyǵar. (6*6 - 6)
5. Aty shýly aıqas syzyq. Ózi tolǵan maǵyna qyzyq. (koordınatalar osi)
6. Qıylyspaıtyn eki túzý. (paralel)
7. Uzyndyqtyń ólshem birligi (metr)
8. Dáleldenbeıtin uıǵarym. (aksıoma)
9. Eki núkteniń arasyndaǵy túzý. (kesindi)
10. Sheńberdiń sentri arqyly ótetin horda. (dıametr)
11. Barlyq qabyrǵalary teń tiktórtburysh. (sharshy)
12. 225 nesheniń kvadraty? (15)
Ádilqazy alqasynan jalpy saıystyń qorytyndysy suralady.
8 synyp
Sabaqtyń maqsaty: Bilimdilik: Oqýshylardyń oılaý qabiletin, oı ushqyrlyǵyn, oqýǵa yntasyn arttyrý.
Damytýshylyq: Uıymdastyrýshylyq qabiletin damytý.
Tárbıelik: Oqýshylardy uıymshyldyqqa, naqty pánge qyzyǵýshylyqqa, jaýapkershilikke, ózin - ózi tárbıeleýge tárbıeleý.
Kórnekiligi: Bezendirilgen zal, naqyl sózder, kartochkalyq tapsyrmalar, logıkalyq esepter, ár topqa daıarlanǵan ústel.
Túri: Toptyq saıys saǵaty.
Tıpi: Oıyn túrinde
Jospary: 1. Toptyń ózin tanystyrýy, amandasý rásimi
2. Tapqyrlyq saıysy (logıkalyq esepter)
3. Biliktilik saıysy (esepter shyǵarý)
4. Matematıkalyq suraqtar
5. Oıymdy jalǵastyr (maqal - mátelder)
6. Jumbaq saıysy (kartochka arqyly topqa beriledi)
7. «Qas qaǵym sát» saıysy (topqa suraq)
Qoldanylǵan naqyl sózder:
1. Arıfmetıka matematıkanyń, al matematıka ǵylymdardyń patshasy.
(K. Gaýss)
2. Aqyl - oıdy tártipke keltiretin matematıka.
(M. V. Lomonosov)
3. Matematıka – barlyq ǵylymdardyń tuńǵyshy jáne olarǵa paıdaly da, qajet te. (R. Bekon)
Júrgizýshi: «Baqytty sát» oıynyna qosh keldińizder.
Búgingi oıyn toptyq saıys túrinde ótedi. Ortaǵa «Úshburysh»,»Kvadrat», «Trapesıa» toptaryn shaqyramyz.
Matematıka syrlary,
Qyzyqtyrdy bizderdi.
Oıynǵa birge qatysýǵa,
Shaqyramyz sizderdi, - deı otyryp saıyskerlerimizdiń bilimi men baǵa beretin ádil qazylar alqasyn ortaǵa shaqyramyz. Búgingi keshtiń jospary tanystyrylady.
1. Kezekte amandasý rásimi İ top «Úshburysh» toby.
Urany: Bilikti birdi jyǵar.
Bilimdi myńdy jyǵar.
Sálemdesýi: Biz daıynbyz bul saıysqa dostarym,
Kórsetemiz bizde qandaı kúsh baryn.
Alǵa qoıǵan maqsatymyz bir eken.
Sátti bolsyn saparymyz árdaıym.
«Úshburysh» tobynan qarsylas toptarǵa sálem.
Tanystyrýy: Úshburysh dep jazyqtyqta bir túzýdiń boıynda jatpaıtyn úsh núkteni tizbekteı qosqannan shyqqan fıgýrany aıtamyz.
Úshburysh qabyrǵalaryna qaraı úsh túrli:
1) teń qabyrǵaly úshburysh
2) teń búıirli úshburysh
3) ár qabyrǵaly úshburysh
Úshburysh buryshtaryna qaraı úsh túrli:
1) tik buryshty úshburysh
2) súıir buryshty úshburysh
3) doǵal buryshty úshburysh
Úshburyshtyń ishki buryshtarynyń qosyndysy 1800 - qa teń.
İİ top. «Kvadrat» toby.
Urany: Qandaı synaq bolsa daǵy berispe,
Árqashanda úmitkermiz jeńiske.
Sálemdesýi: Armandarǵa qol sozýmen kelemiz,
Ómir teńiz júzip keledi kememiz.
Bilimmenen qarýlanǵan tobymyz,
Qarsylasty qalaı da biz jeńemiz.
Tanystyrýy: Barlyq qabyrǵalary bir - birine tiktórtburysh kvadrat dep atalady.
Qasıetteri: 1) dıogonaldary teń
2) dıogonaldary bir - birine perpendıkýlár bolady
3) ishki buryshtarynyń qosyndysy 3600-qa teń.
İİİ top. «Trapesıa» toby.
Urany: Jarys dese janamyz,
Búgingi kún jarysta alǵyrlyqpen alamyz.
Sálemdesýi: Qıyndyqtan sirá da biz qashpaımyz,
Alǵyrlyq pen tapqyrlyqty ushtaımyz.
Qıalarǵa samǵap ushqan qustaımyz,
Sheginbeımiz jeńisterge bastaımyz.
«Trapesıa» tobynan qarsylastarǵa sálem!
Tanystyrýy: Eki qabyrǵasy paralel, al basqa eki qabyrǵasy paralel emes tórtburyshty trapesıa deıdi.
Paralel qabyrǵalary tabandary, paralel emes qabyrǵalary búıir qabyrǵalary dep atalady.
Trapesıanyń túrleri: 1) teń búıirli
2) tik buryshty
Trapesıanyń orta syzyǵynyń tabandaryna paralel jáne olardyń qosyndysynyń jartysyna teń bolady.
Júrgizýshi: Ádilqazy alqasynan İ - saıystyń qorytyndysyn suraımyz.
2. Tapqyrlyq saıysy (ár topqa logıkalyq esepter beriledi).
«Ushburysh» tobyna.
1. Eger tyrna bir aıaǵymen tursa 3 kg bolady, al eki aıaǵymen tursa onyń salmaǵy qansha? (3 kg)
2. Ústel beti tórtburyshty, onyń bir buryshyn aramen kesip alsaq, neshe burysh qalady? (5 burysh)
3. Tórt qoıdyń neshe aıaǵy bar? (16 aıaq)
«Kvadrat» tobyna.
1. Aǵash ústinde 200 torǵaı otyrady. Ańshy 20 torǵaıdy atyp alady. Torǵaıdyń qanshasy qalady? (20 torǵaı).
2. 1 jumyrtqa 3 mınýtta pisse, 4 jumyrtqa qansha mınýtta pisedi? (3 mınýt)
3. 6 aıaq, eki arqa, bir bas. Bul ne? (Adam oryndyqta otyr)
«Trapesıa»tobyna.
1. Bólmeniń tórt buryshynda bir - bir mysyqtan otyr. Ár mysyqtyń aldynda úsh mysyqtan otyr. Barlyǵy bólmede neshe mysyq bar? (4 mysyq)
2. Dúnıedegi eń júırik ne? (Oı - qıal)
3. Bir januıanyń bes er balasy jáne olardyń árqaısysynyń qaryndastary bar. Januıanyń qansha balasy bar? (6 bala)
Ádilqazylar alqasynan İİ saıystyń qorytyndysyn suraımyz.
İİİ. «Biliktilik» saıysy. (tapsyrma kartochka boıynsha beriledi).
«Úshburysh» tobyna.
AVSD parallelogramnyń perımetri 81sm, al AS = 30sm. AVS úshburyshynyń perımetrin tabyńdar.
«Kvadrat» tobyna.
Teń búıirli úshburyshtyń perımetri 16 sm, al búıir qabyrǵasy tabanynan 2 sm uzyn. Búıir qabyrǵasyn tabyńdar.
«Trapesıa» tobyna.
Eger A = 420 bolsa, onda AVSD parallelogramynyń buryshtaryn tabyńdar.
IV. Matematıkalyq suraqtar. (ár topqa bes suraqtan)
«Úshburysh» tobyna.
1. Sheńbermen bir ǵana ortaq núktesi bar túzý. (janama)
2. Buryshty teń eki bólikke bólinetin sáýle. (bısektrısa)
3. Jazyqtyqtaǵy qandaı túzýler eshqashan qıylyspaıdy? (paralel)
4. 1800 - qa teń burysh qalaı atalady? (jazyńqy)
5. Myna formýla boıynsha neni tabýǵa bolady? (trapesıanyń aýdanyn)
«Kvadrat» tobyna.
1. Úshburyshtyń tik buryshyna qarsy jatatyn qabyrǵasynyń aty. (gıpotenýza).
2. 700 - qa teń burysh qalaı atalady? (súıir)
3. Tórtburyshtyń qarama - qarsy tóbelerin qosatyn kesindi. (dıogonal)
4. Sheńberdiń sentrinen onyń boıynda jatqan núktege deıingi qashyqtyq. (radıýs)
5. Eki qatynastyń teńdigi. (proporsıa)
«Trapesıa» tobyna.
1. Úshburyshtyń tik burysh jasap turǵan qabyrǵalarynyń aty. (katetteri)
2. 1200-qa teń burysh qalaı atalady? (doǵal)
3. Parallelogramnyń 600-qa teń buryshymen irgeles buryshy neshe gradýsqa teń. (1200)
4. Bir núkteden taralǵan eki sáýleden quralǵan fıgýra. (burysh)
5. Perpendıkýlár túzýler neshe gradýs jasap qıylysady? (900)
V. «Oıymdy jalǵastyr» saıysy. (ár komanda shapshań jaýap berý kerek)
1. Jeti jurttyń tilin bil, (jeti túrli bilim il)
2. Bilekti birdi jyǵar, (bilimdi myńdy jyǵar)
3. Eki jaqsy qas bolmas, (eki jaman dos bolmas)
4. Dosyńdy úsh kún synama, (úsh jyl syna)
5. Bir eli aýyzǵa – (eki eli qaqpaq)
6. Júz somyń bolǵansha, (júz dosyń bolsyn)
7. Otyz tisten shyqqan sóz, (otyz elge taraıdy)
8. Bilgeniń bir toǵyz, (bilmegeniń toqsan toǵyz)
9. Bir kisi qazǵan qudyqtan, (myń kisi sý ishedi)
(Ádilqazy alqasynan upaı sany suralady)
Vİ. «Jumbaq» saıysy. (ár topqa birdeı tapsyrma, kartochka arqyly beriledi)
Vİİ. «Qas - qaǵym sát» saıysy (ár komanda tez turyp jaýap berý arqyly bal jınaıdy)
1. Buryshty ólsheıtin qural. (transportır)
2. Boıy eki qarys, syıyp tur 25 arys. (syzǵysh)
3. Qandaı san barlyq sanǵa qaldyqsyz bólinedi. (0)
4. 30 sanyn úsh 6-ny paıdalanyp shyǵar. (6*6 - 6)
5. Aty shýly aıqas syzyq. Ózi tolǵan maǵyna qyzyq. (koordınatalar osi)
6. Qıylyspaıtyn eki túzý. (paralel)
7. Uzyndyqtyń ólshem birligi (metr)
8. Dáleldenbeıtin uıǵarym. (aksıoma)
9. Eki núkteniń arasyndaǵy túzý. (kesindi)
10. Sheńberdiń sentri arqyly ótetin horda. (dıametr)
11. Barlyq qabyrǵalary teń tiktórtburysh. (sharshy)
12. 225 nesheniń kvadraty? (15)
Ádilqazy alqasynan jalpy saıystyń qorytyndysy suralady.
You Might Also Like
