InfoHub Logo

Baıqońyr – ǵarysh aılaǵy
Bilim berý salasy: Áleýmettik orta.
Uıymdastyrylǵanoqý is - áreket: Qorshaǵan ortamen tanysý.
Maqsaty: Balalardyń ǵarysh týraly túsinikterin keńeıtý. Elimizdiń maqtanyshtary - qazaq ǵaryshkerlermen tanystyrý.
Mindetteri: a) oqýshylarǵa ǵaryshker ómirinen maǵlumat berý, oıyn damytý. Oı - órisin keńeıtip, saýatty oqýǵa jattyqtyrý
á) Balalardyń sózdik qoryn baıytyp, til baılyǵyn molaıtyp, oılaýǵa, armandaýǵa baýlý;
b) Ǵaryshqa tek qana óte bilimdi, densaýlyǵy myqty, sportpen úzbeı shuǵyldanyp, eńbekkor adamdar ushatynyn uqtyra otyryp, búldirshinderdi eńbek súıgishtikke, patrıottyq sezimderin oıata otyryp tárbıeleý;
Kórnekiligi: Slaıd, sýretter, álippe dápter
Ádis - tásil: suraq - jaýap, túsindirý, baıandaý, kórsetý, áńgimeleý.
Sezimderin oıatý
Jylýlyq bergen kúnge rahmet,
Tirshilik bergen jerge rahmet!
Balalardan jyl mezgili, onyń ereksheligi jaıynda suraıdy.
- Jaraısyńdar, olaı bolsa aıtyńdarshy, ǵalamshardy zertteıtin adamdardy kim dep aıtamyz?

Uıymdastyrý, izdestirý
- Ǵaryshkerlerdiń bári Baıqońyr qalasynan ǵaryshqa ushady. Baıqońyr - ǵarysh aılaǵy ol bizdiń Qazaqstanda, onyń ishinde ózimizdiń Qyzylorda obylysynda ornalasqan. Ǵaryshqa daıyndalý úshin arnaıy kıimi bolý qajet. Ony - skafandr deıdi. Ǵarysh keńistiginde aýa joq, sondyqtan ol jaqta osy kıimdi kıedi. Sonymen qatar uzaq saparǵa shyqqan soń tamaq alyp shyǵý kerek. Al ǵaryshkerlerdiń taǵamy syqpaly pasta túrinde bolady.
1957 jyly adamdar jer serigimen birge Laıka atty ıtti ushyrdy, biraq ol jerge oralǵan joq. Odan 3jyldan keıin Belka jáne Strelka atty ıtterdi ushyryp, ıtter aman - esen oraldy
Balalar 1961 jyly 12 sáýirde tuńǵysh ǵaryshqa adam ushty. Ol Keńes odaǵynyń azamaty Iýrıı Gagarın bolatyn. Gagarın ǵarysh kemesimen jerdi aınalyp shyqty. Al Qazaqstan respýblıkasynyń tuńǵysh ǵaryshkeri Toqtar Áýbákirov. Odan keıin tórt jyldan keıin qazaq azamaty Talǵat Musabaev ushty.

- Ǵalymdar aspan álemin, juldyzdardy baqylaý barysynda jerden basqa biri úlken, biri kishi ǵalamsharlar bar ekenin bildi. Senderdiń aldaryńda ǵalamsharlar
- Merkýrıı
- Sholpan
- Jer
- Mars
- Iýpıter
- Satýrn
- Ýran
- Neptýn
- Plýton

- Biz osy ǵalamsharynda turamyz. Bul jerde ǵalamsharlar shar tárizdi ekeni kórinip tur.. Basqa ǵalamsharlarǵa qaraǵanda jerde sý, topyraq, aýa bar. Sondyqtan munda adamdar, jan - janýarlar tirshilik etedi. Adamdar basqa ǵalamsharlarda da tirshilik bar - joǵyn bilgisi keledi. Bar bolsa onda kimder turady? Biraq ony bilý úshin sol planetalarǵa ushyp barý kerek bolady. Ushaqtar alys saparǵa shyǵalmaıtyndyqtan oqymystylar zymyran oılap tapty.
- Osy zymyrandar Qazaqstanda Baıqońyr qalasynan ushyrylady.
- Baıqońyr týraly kim taqpaq biledi?
Ǵaryshjaı Baıqońyr, Qanattylar mekeni. Qazaq jeri Baıqońyr, Qaı jer saǵan jetedi?! Ǵajap jerim Baıqońyr Tuńǵıyqty, ǵaryshty Tunyp turǵan alysty Oryndalyp armany, Ǵaryshkerler sharlady.
- Mine osy baıqońyrdan ushqan zymyrandarmen ǵalamsharlardy zertteıtin adamdardy ǵaryshkerler deımiz.
Ǵarysh týraly taqpaqtar.
Muzdaı bolat kıingen, Batpan qarý úıirgen. Qorǵap baqyt uıasyn, Tas túlek bop túıilgen Ushqysh bolǵym keledi
Ar - namysyn aqtaǵan, Júrekte syr jattaǵan. Týǵan elim uıasyn, Jan - tánimen saqtaǵan Ushqysh bolǵym keledi
Móldir tunyq kók aspan Ol aspanǵa jarasqan Ushqan quspen talasqan Ushqysh bolǵym keledi
- Balalar bizdiń Qazaqstannan ushqan ǵaryshkerler kimder eken?
- Toqtar Áýbákirov
- Talǵat Musabaev
- Óte jaqsy. Balalar, endi álippe dápterimizdi ashyp, Zymyran sýretin salamyz.

Dáptermen jumys
Sergitý jattyǵýy
Aspanǵa qarap aı kórdim,
Tómenge qarap jer kórdim.
Ońǵa, solǵa burylyp,
Egemendi el kórdim.

Refleksıvti korreksıalaý
1. Ǵaryshqa ushatyn adam.
2. Eń alǵashqy qazaq ǵaryshkerleri
3. Ǵaryshqa nemen ushady?
4. Ǵalamsharlar qandaı pishinge uqsaıdy?

Kútiletin nátıje:
1. Neni biledi: Ǵaryshker, ǵalamshar, zymyran týraly biledi.
2. Neni túsinedi: Ǵaryshkerlerdiń aspan denelerin zertteıtinin.
3. Qoldanady: álippe dápterdi qoldanady

Jambyl oblysy, Baızaq aýdany,
Túımekent orta mektebiniń mektepaldy daıarlyq tobynyń muǵalimi
Moldanbaeva Alfıa Daýletovna