InfoHub Logo

Kolbaev Azamat Kenjegalıevıch
Kórkem eńbek páni muǵalimi
Mańǵystaý oblysy
Jańaózen qalasy 
№21 Jalpy bilim beretin mektep KMM
                                
Beıneleý óneriniń eń kóne janrlarynyń biri — portret. Ár portrettiń ózine tán maǵynalyq júktemesi bar. Portret — keskindeme, músin, grafıka janrlarynyń biri. Portret — jeke adamnyń nemese bir top adamnyń beınesi. «Portret» (fransýz tilindegi «portrait») sózi «beıneleý, dálme-dál, aınytpaı salý» degen maǵynany bildiredi. Sýretshiniń ózin beınelegen portreti «avtoportret»dep atalady. Ár portrtettiń ózine tán maǵynasy bar degenimizdeı, ony tek «oqı»bilýimiz kerek.

Portrettiń barlyq túrleri men janrlary tikeleı nemese janama túrde adam týraly baıandaıdy — onyń minezin, ishki álemin, kóńil-kúıin, psıhologıasyn, dúnıetanymyn, qoǵamdaǵy ornyn, eńbegin bir sózben aıtqanda tulǵanyń barlyq kórinistegi qundylyqtaryn beredi.
Ejelgi Mysyrda portretter aǵash taqtaıshaǵa nemese kenepke salynyp, keıipkerler sabyrly, baısaldy etip beınelengen. Ejelgi Rımde kerisinshe sýretshiler bettiń erekshelikterine asa mán bergen, ár qatpar, ár ájim, ár jaraqat adam ómirinen habardar etken.
Portret kompozısıasy (keýdelik, beldik, boılyq jáne t. b) Keıipker sany ( juptyq, toptyq jáne t. b) pishini (sopaq, tiktórtburyshty jáne t. b)boıynsha jikteledi. Qazaq tarıhynda músindik portrettiń deni ejelgi túrki qaǵandyǵy (5-8 ǵasyrlar), men qypshaq zamany (8-13 ǵasyrlar) kezeńinde balbaldar men tas músinder. Qazaqtyń tuńǵysh sýretshisi Sh. Ýalıhanov portret aǵymynda kóp eńbek etti. Portret jasalý ereksheligi sıpatyna qaraı qondyrǵyly, saltanatty, kameralyq, mınıatúraly t. b bolyp bólinedi.

Portret keıipkerge qarap otyryp salynady, keıde kómekshi materıaldarǵa (aýyz ádebıeti, túrli tarıhı derekterge)estelikterge súıene otyryp salýǵa bolady. Bir sózben aıtqanda portret — tulǵa týraly yqshamdalǵan áńgime.

---