InfoHub Logo

Hımıa
Synyby: 8
Sabaq taqyryby: Beıorganıkalyq qosylystar arasyndaǵy genetıkalyq baılanystar.
Sabaqtyń maqsaty: Negizgi beıorganıkalyq qosylystar jaıyndaǵy bilimdi júıeleý. Klassaralyq genetıkalyq baılanysty oqýshylarǵa túsindirý.
Sabaqtyń barysy: Uıymdastyrý kezeńi
Bilim men bilikterin tekserý: Buryn alǵan bilimdi damytý maqsatynda suraqtar qoıamyn:
1. Qandaı oksıdter tobyn bilesiń?
2. Qyshqyldyq jáne negizdik oksıdterge qandaı oksıdter jatady?
3. Barlyq qyshqyldyq oksıdterdiń ortaq hımıalyq qasıetteri qandaı?
4. Barlyq negizdik oksıdterdiń ortaq hımıalyq qasıetteri qandaı?
5. Tuz degenimiz ne? Mysaly.
6. Qyshqyl degenimiz ne? Mysaly.
7. Negiz degenimiz ne? Mysaly.
№1 tapsyrma, «OILAN, TAP» Myna qosylystardyń ishinen beıorganıkalyq qosylystardyń jeke klastary ókilderin terip jaz:

Jańa sabaq: Zattardy klasqa – oksıdter, negizder, qyshqyldar, tuzdar dep bóldik. Ár - qaısysyna tán qasıetti qarastyrý arqyly olardyń arasyndaǵy genetıkalyq baılanysty túsinýge múmkindik týady. Oqýshylarǵa metaldar men beımetaldardyń genetıkalyq qatarynyń ózara baılanysy týraly málimetterdi esterine túsiremin.
Genetıkalyq qatarlardyń ózara baılanysy
BAILANYSTARDY KODOSKOP ARQYLY KESKİNDEP KÓREIİK

METAL → NEGİZDİK OKSID → NEGİZ →
-------------------------------------------------------------------- TUZ
BEIMETALL → QYSHQYLDYQ OKSID → QYSHQYL →

Bul syzba - nusqaǵa qarap, oqýshylar metal men beımetaldyń genetıkalyq qatary tuz túzilýmen aıaqtalatyndyǵy týraly qorytyndyǵa keledi. Zattardy jikteýde sýdyń alatyn orny týraly suraqty talqylaýǵa bolady. Sýdyń negizdik jáne qyshqyldyq oksıdtermen árekettesip, nátıjesinde negiz jáne qyshqyl túzetini belgili. Oqýshylarǵa suraqtar qoıylady:
1. Sýdyń ózi qandaı qasıet kórsetedi?
2. Sýdy qandaı klasqa jatqyzýǵa bolady?
( Oqýshylar zattardy jikteýdiń negizgi belgilerin esterine túsirip, sýdyń ekidaıly oksıdke jatqyzýǵa bolatyndyǵy týraly qorytyndyǵa keledi.)
Bıologıada ósimdikter men janýarlardy týysqa, túrge bólip jiktegeni sıaqty, hımıada da zattardy jikteý arqyly olardyń da ózderine tán qasıetterine sáıkes birigip, bir tutas top túzetinin baıqadyq. Bul tabıǵattyń tutastyǵyn dáleldeıtin zańdylyq.

Túsindirilgen taqyrypty tolyq bekitý:
Beıorganıkalyq qosylystardyń mańyzdy klastary boıynsha oqýlyqty paıdalanyp, oqýshylarǵa ózdik tapsyrma beremin: