InfoHub Logo

Bilim sapasyn arttyrýdaǵy tehnologıalar qajettiligi
Qazirgi tańda egemendi Qazaqstannyń dúnıejúzilik bilim berý keńistigine ený úrdisinde oqý - tárbıe prosesin izgilendirý baǵytyna baılanysty muǵalimderdiń kásibı daıyndyǵyna degen talap arta túsýde. Demek, bilim berýdi izgilendirý men demokratıalandyrýdyń negizgi sharttarynyń biri - bul jańa ınovasıalyq tehnologıalardy tıimdi paıdalaný. Jalpy pedagogıkalyq tehnologıalardyń paıda bolý sebepteri qazirgi pedagogıkalyq teorıada bylaısha sıpattalady:
• oqýshylardyń psıhofızıologıalyq erekshelikterin jáne olardy jan – jaqty eskere otyryp damytý qajettiligi;
• bilimdi verbaldi (sózdik) tásilmen ǵana oqýshylarǵa jetkizýden, júıeli is - árekettik tásilge aýysý qajettiligi;
• muǵalimderdiń iskerlikterin joǵarylatý, damytý, jetildirý qajettiligi;

Tehnologıa uǵymy bizdiń júzjyldyqta negizgi jalpy ǵylymı uǵymdardyń biri bolyp sanalady. Ol óndiristik salada paıda bolyp qazirgi kezde pedagogıka salasynda da óziniń mándi ornyn tabýda. Fılosofıalyq kózqaras turǵysynan tehnologıa teorıa men praktıkanyń araqatynasy kontekstinde qarastyrylady. Ósip kele jatqan jas urpaqty daıyndaý sapasyn kóterý maqsatynda qazirgi kezeńdegi pedagogıkalyq tehnologıalardy paıdalaný áreketi kóptegen tájirıbeli muǵalimder, pedagogtar, psıhologtar, ǵylymı izdenýshiler, ádiskerlerdiń oqytý men tárbıeleýdi júıeli de tıimdi uıymdastyrý talpynysynan týyndap otyrǵany barshamyzǵa málim.

Oqytý prosesinde jańa pedagogıkalyq tehnologıalardyń mańyzdylyǵyn aıta otyryp, «Oqý men jazý arqyly synı oılaýdy damytý» baǵdarlamasyn is – tájirıbede qoldanýdyń mańyzy zor ekendigine toqtalǵandy jón sanadym. Oqýshylardy oqytýda «Oqý men jazý arqyly synı oılaýdy damytý» baǵdarlamasyn qoldaný barysynda oqýshylardyń ózara birlesken is - áreketin uıymdastyrý, sonyń nátıjesinde olardyń boıynda ózara kómek kórsetý, erkin túrde óz oılaryn kópshilik aldynda qorǵaý, basqalarmen ózin salystyryp túzeý, óz - ózine synı kózqaraspen qaraý, synı oılaýdy damytý, erkin qarym - qatynas jasaý, ózin - ózi jetildirý mindetteri sheshiledi.

Muǵalim aldyn - ala sabaq josparyn qurýda túrli ınteraktıvti oqytý formalaryn, STO - nyń ádis - tásilderin qoldaný arqyly uıymdastyrady. Sabaq bir saryndy bolyp ketpeý úshin shaǵyn toptar jumystaryn, jarystar, trenıńter uıymdastyrady. Sebebi, psıhologtardyń dáleldeýinshe is - áreketpen sana tyǵyz baılanysqan uǵymdar. İs - árekette bolmaǵan nárse sanada da qalyptaspaıdy. Sondyqtan oqýshylardyń ózara birlesken belsendi is - áreketi arqyly ǵana sanaly bilimder qalyptastyrýǵa bolady. Mundaı tehnologıany endirýde jumyssyz otyratyn oqýshylar bolmaıdy. Olarda sabaqqa degen qyzyǵýshylyq joǵary bolady, sabaqqa qatyspaýshylyq bolmaıdy, olar ózderiniń damý dınamıkasyn, jetilgenderin jaqsy sezinedi.

Atalǵan tehnologıany qoldanýda árbir oqýshy túrli qarym - qatynastyq júıelerge endiriledi. Olardyń birneshe tárbıelik áser beretin qarym - qatynastyń júıeleriniń yqpalyn sezinedi. Oqý - tanymdyq oqýshylardy shaǵyn toptarǵa bóle otyryp oqytqanda olardyń ózara qarym - qatynastary bekıdi, ózara baqylaý, ózara tekserý júzege asyrylady. Oqýshylar ózderiniń qurdastarymen yntymaqtastyqqa jumys isteý barysynda óz bilimin basqalardyń bilimimen salystyrýǵa, rasıonaldy oılaý tásilderiniń qalyptasýyna jáne sonymen qatar dúnıetanymyn keńeıtýge múmkinshilik alady. Qarastyrylyp otyrǵan tehnologıanyń bir ereksheligi tulǵa aralyq qatynastardy baılanystyra otyryp oqýshylardyń óz pikirlerin negizdeı alýǵa, basqalardyń oılaryn synı turǵydan qabyldaýǵa, jalpy qarym - qatynas mádenıetine úıretý. Sondyqtan birlesip, birigip jumys isteý olardyń óz kúshterine degen senimdilik paıda bolady, olar ózderiniń jeke pikir ıesi bolýyna quqyqty ekenin sezinedi, basqa bir pikirlermen salystyra otyryp durys sheshim qabyldaýǵa, ózin - ózi baǵalaýǵa úırenedi.

«Oqý men jazý arqyly synı oılaýdy damytý» baǵdarlamasyn tek bilim alý úshin ǵana emes, sonymen qatar árbir oqýshynyń tárbıelenýine, jeke tulǵa bolyp qalyptasýyna, áleýmettenýine, qarym - qatynas mádenıetin qalyptastyrýǵa septigin tıgizedi. «Oqý men jazý arqyly synı oılaýdy damytý» baǵdarlamasyn paıdalaný barysynda muǵalim árbir oqýshynyń ózin - ózi iske alýyna yńǵaıly psıhologıalyq - pedagogıkalyq jaǵdaı týǵyzýy qajet. Egerde «Oqý men jazý arqyly synı oılaýdy damytý» baǵdarlamasyn men dástúrli oqytý ádisterin salystyratyn bolsaq kóptegen erekshelikterin atap ótýge bolady. Ol erekshelikterdi mynandaı keste túrinde kórsetken yńǵaıly.