InfoHub Logo

Ádebıet páninen saıys sabaq (8 – synyp)
Taqyryby:«Bilimniń jaǵyp shyraǵyn»
Maqsaty: ádebıet sabaǵy barysynda alǵan bilimderin saralaý, ádebıettegi iri ǵulamalar shyǵarmalaryn oqý arqyly oqýshyny ómirdi tereń túsine bilýge úıretý, óz pikirlerin dáleldeı bilýge, ónerdi óz paıdasy úshin paıdalanýǵa úıretý, otansúıgishtikke, ımandylyqqa tárbıeleý.
Kórnekilik: kesteler, plakattar.
Ádebıet - óner ataýlynyń qudirettisi. «Óleń - sózdiń patshasy» degen Abaı. Sóz óneri - adamzattyń tárbıeshisi.
Qazaq ádebıeti – qazaq tarıhynyń kórkem shejiresi.
Sonaý zamandardan beri ultynyń úmit - armany men rýhyn beınelep, adamgershilik pen izgilikti, órlik pen erlikti arqaý etken asyl muralarymyzdyń oryny bólek. Olaı bolsa, búgingi bizdiń saıysymyzdyń maqsaty da osy bolmaq.

Saıysqa 8 - synyp oqýshylary qatysqaly otyr:
1 - top: «Alǵyrlar», 2 - top: «Tapqyrlar», 3 - top: «Bilimdiler»
Saıys kezeńderi:
İ. Kim bilgish?;
İİ. Bul qaı tulǵa?;
İİİ. Kim tapqyr?;
İÚ. Kim jyldam?;
Ú. Kim shapshań?

İ. Kim bilgish?.
Bul kezeńde 3 topqa 5 suraqtan oqylady. Qoldaryńdy kóterip qana jaýap beresińder. Ár suraqtyń jaýaby - 10 upaı.

«Alǵyrlar» tobyna:
1. Abaı qaı jyldary ómir súrdi? (1845 - 1904)
2. «Qalqaman - Mamyr» poemasyn kim jazdy? (Shákárim)
3. «Zar zaman» tolǵaýyn kim jazdy?(Shortanbaı Qanaıuly)
4. «Qazdar qaıtyp barady?» áńgimesin kim jazdy? (Qabdesh Jumadilov)
5. «Qarash - Qarash oqıǵasy» hıkaıatynyń basty keıipkerleri kimder?(Baqtyǵul, Tektiǵul, Jarasbaı, Sálmen)

«Tapqyrlar» tobyna:
1.«Ólgen adam tirilmes, shyqqan jan keri kelmes» kimniń kitabyndaǵy naqyl sóz? (Qorqyt ata)
2. «Dıýanı hıkmet»(«Danalyq kitaby») kim jazdy? (Qoja Ahmet Iasaýı)
3. «Narıdirgen» kúıi qaı shyǵarmadan?(«Kúı ańyzy» Tahaýı Ahtanov)
4. «Aı men Aısha»romandy kim jazdy?(Sherhan Murtaza)
5. Sapabek, Toma, Ereke, Jeńis qaı shyǵarmanyń keıipkerleri. («Qonaqtar»Tólen Ábdikov)

«Bilimdiler» tobyna:
1.«Eki qoshqardyń basy bir qazanǵa syımas» kimniń kitabyndaǵy maqal - mátel? (Mahmut Qashqarı).
2. «Ápke»dramalyq shyǵarmasynyń basty keıipkerlerin ata? (Qamajaı, Tımýr)
3. «Arǵymaq», «Qyz qýý» óleńderin kim jazdy? (Oljas Súleımenov)
4. Algebra týraly traktattardy jazǵan kim? (Omar Haıam)
5. Naıman – Ana qaı romanynan úzindi jáne kim jazdy? («Ǵasyrdan da uzaq kún» Shyńǵys Aıtmatov)

İİ. Bul qaı tulǵa?
10 - Muqaǵalı Maqataev
30 - Omar Haııam
20 - Sh. Aıtmatov

20 - Qabdesh Jumadilov
10 - A. Qunanbaıuly
30 - Maǵjan Jumabaev

1. Bala jatyr tósekte albyraǵan,
Áke jatyr edende qaljyraǵan.
Tún kúzetip ana otyr, kóz janary
Sharasyzdan sharshaǵan, jaýdyraǵan. Kimniń poemasy?(M. Maqataev «Aqqýlar uıyqtaǵanda»10 upaı)
2. Ekeýmiz Saryarqadan sapar qylsaq,
Qatersiz qosylýymyz berik bolmaı ma?
Qany bir el edi ǵoı qazaq, qalmaq,
Oda bir saǵan týǵan jurt bolmaı ma?! Kimniń poemasy? ( Maǵjan Jumabaev «Batyr Baıan»30 upaı)
3.«O, týǵan jer. O, qasıetti atameken. Torqadaı topyraǵyńdy qıa gór adasqan ulyńa... El shetine bir jetkizseń, eki dúnıede armanym joq degen sertim bar edi. O, alla, amanat janyńdy, búgin alsań da razymyn», - dedi táńirge jalbarynyp. Kimniń áńgimesi? (Qabdesh Jumadilov «Qazdar qaıtyp barady»20 upaı)
4. Óleń - sózdiń patshasy, sóz sarasy,
Qıynnan qıystyrar er danasy.
Tilge jeńil, júrekke jyly tıip,
Tep - tegis jumyr kelsin aınalasy. Kimniń óleńi? (A. Qunanbaıuly 10 upaı)
5. Onyń 300 - den astam rýbaılary bar. Onda aqyn ómirdiń mánin ýaqyttyń
tez ótetinin, jaqsylyq pen izgilik, nadandyq pen ǵylym izdeý, o dúnıe
jaıly tolǵanystaryn jazǵan. Bul kim? (Omar Haııam 30 upaı)
6. «Biraq anaý bul áıeldi osy daladan kúnde kórip, ábden kózi úırenip ketkendeı - aq, bul jolaýshynyń alystan aryp - ashyp kelgenine de mán bergen joq. Qasynda bireý bar ma, joq pa, nege jylaıdy - aý, nege kúızeledi - aý degen ne, jo - joq selt etpeıdi - aý sabazyń» Kimniń romanynan úzindi? Sh. Aıtmatov «Naıman – Ana 20upaı)

Sergitý sáti.
Aýtotrenıng – ózin - ózi retteý nemese ózin – ózi sendirý.
Balalar, oryndyqqa durystap otyryp, qolymyzdy sanymyzǵa qoıamyz, kózdi jumyp, bulshyq etti bos ustaımyz.
- Men yńǵaıly ornalasamyn.
- Eshqaıda asyqpaımyn.
- Aqyryn jáne bappen raqattanyp dem alamyn.
- Men tynyshtalamyn.
- Men tynyshpyn, maǵan óte jaqsy.
- Denemniń barlyq jeri tynysh.
- Qolym bosańsıdy.
- Búkil denem tynysh.
- Deneme óte jaǵymdy jáne yńǵaıly, ol dem alady.
- Men jaqsy dem aldym.
- Qoldan, aıaqtan búkil denemnen aýyrlyq sezimi aryldy.
- Basym dem alǵan jáne sergek.
- Ózimdi jaqsy sezinemin.
- Aqyryn kózimdi ashamyn.

İİİ. Kim tapqyr? Satylaı keshendi taldaý.
İ. top M. Jumabaevtyń «Túrkistan»óleńi
İİ. top M. Maqataevtyń «Aqqýlar uıyqtaǵanda» poemasy
İİİ. top M. Jumabaevtyń «Batyr Baıan» poemasy

İÚ. Kim jyldam?
Bes joldy óleń
1. Zat esim
2. Syn esim
3. Etistik
4. Sóılem
5. Sınonım
İ. top Qonaq
İİ. top Án
İİİ. top Batyr

Ú. Kim shapshań? Maqal - mátelderdiń jalǵasyn tabý
«Alǵyrlar» tobyna:
1. Aǵash tamyrymen myqty,... (adam dos - jaranymen myqty)
2. Deniń saý bolsa jarlymyn deme...( Joldasyń kóp bolsa - jalǵyzbyn deme)
3. Dosy kóppen syılas,...( dosy azben syrlas)
4. Dosy kóptiń jany semiredi,...( asy kóptiń táni semiredi)

«Tapqyrlar» tobyna:
1. Dos kóterer kóńildi,...( Mal kóterer ólimdi).
2. Oqýsyz kúniń joq,...(bilimsiz kúniń joq)
3. Oqý - bilim bulaǵy,... (bilim - ómir shyraǵy)
4. Til tas jarady,...(tas jarmasa bas jarady)

«Bilimdiler» tobyna:
1. Bilekti birdi jyǵar,...(bilimdi) myńdy jyǵar.
2. Qyna tasqa bitedi,...(bilim basqa bitedi)
3. Týǵan eldeı el bolmas,...(týǵan jerdeı jer bolmas)
4......., (Bilimdi ólse), qaǵazda aty qalar; usta ólse istegen zaty qalar.

Úıge tapsyrma. Qaıtalaý ótken taqyryptardy.
Oqýshylardyń bilimin baǵalaý.

Aqmola oblysy, Bulandy aýdany,
Altyndy aýyly, Tursynbek Kákishev atyndaǵy
Altyndy orta mektebi
Qazaq tili men ádebıet pániniń muǵalimi
Iskakova Maıra Sarkenovna