InfoHub Logo

Uzaqmerzimdi jospar 7-bólim. Bólip shyǵarý

Mektep:

Kúni:

Muǵalimniń esimi:

Synyp: 9

Qatysqandar sany:

Qatyspaǵandar sany:

Sabaqtyń taqyryby:

§20. Bólip shyǵarý júıesiniń gıgıenasy

Sabaqqa negizdelgen oqý maqsaty (maqsattary)

9.1.5.4 búırek jáne zár shyǵarý júıesi aýrýlarynyń aldyn alý joldaryn túsindirý

Barlyq oqýshylar:

• Mátindi oqyp, mazmunyn túsinedi, mátindegi negizgi oıdy bólip alady.
• Zár shyǵarý júıesiniń aýrýlaryn jikteıdi.

Oqýshylardyń basym bóligi:

• Búırek jáne zár shyǵarý aýrýlaryn taldaıdy.
• Búırek jáne zár shyǵarý joldarynyń aýrýlarynyń paıda bolý sebepterin anyqtaıdy.
• Búırek aýrýlarynyń belgisin túsindiredi.
• Búırek jáne zár shyǵarý aýrýlarynyń aldyn alý sharalaryn qarastyrady.

Keıbir oqýshylar:

     Bólip shyǵarý múshelerin saqtaý úshin salaýatty ómir saltyn saqtaý rólin baǵalaıdy

Sabaqtyń qundylyǵy

«Máńgilik el» – zaıyrly qoǵam jáne joǵary rýhanıat

Baǵalaý krıterııleri

• Mátindegi termınderdiń mánin ashady.
• Búırek jáne zár shyǵarý aýrýlaryn jikteıdi, qaı músheniń aýrýy ekendigin tabady.
• Qabyný aýrýlary: pıelonefrıt, sıstıttiń, búırekke tas baılanýdyń paıda bolý sebepterin taldaıdy.
• Aýrý belgilerin sıpattaıdy.
• –  Aýrýlardyń aldyn-alý sharalaryn qarastyrady.
• Bólip shyǵarý múshelerin saqtaý úshin salaýatty ómir saltyn saqtaý rólin baǵalaıdy.

AKT daǵdylary

Sandyq bilim resýrstaryn izdeý, qoldaný

https://bilimland.kz/ru

Tildik maqsat

    belgili bir tilge tán daǵdylardy damytý (mysaly, qajetti málimetti alý úshin tyńday, túsindirý, basqa sózben aıtý, sózdikpen

jumys isteý daǵdylary)

Negizgi sózder men tirkester:

Pıelonefrıt, sıstıt, ýrolıtıaz

Synyptaǵy dıalog/jazylym úshin paıdaly tildik birlikter:

Talqylaýǵa arnalǵan tarmaqtar:

Baspa jáne tis jegisi; órleme juqpa, sıstıt pen pıelonefrıt

aýrýlarynyń arasyndaǵy baılanysty taldańdar

Siz nelikten ... ekenin aıta alasyz ba?

Nelikten «S dárýmenin» baqylaýsyz uzaq ýaqyt paıdalanýǵa

bolmaıdy? Túsindirińder.

Jazylym boıynsha usynystar:

Termınderdiń aýdarmasyn dápterge túsirý.

Pıelonefrıt – pyelonephritis Sıstıt – cystitis

Ýrolıtıaz – urolithiasis

Aldyńǵy oqý

«Búırektiń jumysyn buzatyn jaǵymsyz faktorlardy taýyp, júıele»

1. Aǵzaǵa sýyq tıý, temperatýranyń kenetten ózgerýi (ystyq- sýyq).
2. Alkogoldy ishimdik pen syrany qoldaný.
3. Sport túrleri: boks pen júgirýmen shuǵyldaný.
4. Antıbıotıkterdi jıi qabyldaý.
5. Sozylmaly aýrýlardyń bolýy (tis jegisi, sozylmaly tonzılıt, irińdi baspa).
6. Imýnıtettiń tómendeýi.
7. Jasandy ekpeniń egilýi.
8. Ósimdiktekti azyqpen qorektený.
9. Ashshy taǵamdy kóp jeý.
10. Tuzdy kóp paıdalaný.

Jospar

Josparlanǵan ýaqyt

Josparlanǵan jattyǵýlar (tómende josparlanǵan

jattyǵýlarmen qatar, eskertpelerdi jazyńyz)

Resýrstar

Bastalýy

Uıymdastyrý. Psıhologıalyq ahýal.

Yntymaqtastyq atmosferasyn týdyrý:

«Synyptaǵy zattar» trenıńi

Oqýshylar synyptan kez kelgen bir zatty tańdap, bir mınýt ishinde ony ózine nemese óziniń kóńil kúıine uqsastyǵyn oılastyryp, top ishinde bir-birine aıtyp berýi kerek. Mysaly, myna tóbemdegi sham maǵan uqsas eken. Meniń de kóńil kúıim jarqyrap tur.

Toptarǵa bólý. «Geometrıalyq fıgýralar» Oqýshylar romb pen úshburysh arqyly «Ýrologtar», «Gıgıenıster» toptaryna bólinedi. Top erejesin eske túsiredi.

Ortasy

İ. Oqýlyqpen jumys.

Mátindi oqyp tómendegi «Poster» jasaý arqyly suraqtarǵa jaýap beredi

1-top tapsyrmasy:

Búırek aýrýlary, onyń týý sebepterin tabyńdar

2-top tapsyrmasy: Búırek jáne zár shyǵarý aýrýlarynyń aldyn alý sharalaryn usynyńdar

Deskrıptorlar:

• Mátindi tolyq meńgerip, mátindegi negizgi oıdy tabady.
• Mátindi jan-jaqty taldaıdy.
• Top ishinde taldaýda jańa aqparattarymen bólisedi.
• Poster túsinikti, anyq, estetıkalyq turǵydan kórneki jasalady.

İİ. Juptyq jumys.

Tómendegi búırek aýrýlaryn sýretke qarap túsindir Aýrý belgilerin ata.

Pıelonefrıt        Saý búırek

Oqýlyq

Saý qýyq       Sıstıt

Ýrolıtıaz /tas baılaý/

Deskrıptorlar:

• Sýretten zár shyǵarý músheleriniń aýrýlaryn ataıdy.
• Qabyný aýrýlary pıelonefrıt, sıstıttiń, búırekke tas baılanýdyń týý sebepterin taldaıdy.
• Aýrý belgilerin sıpattaıdy.

Sergitý sáti. «Alyptar men ergejeıliler» oıyny

Oqýshylar ortaǵa sheńber jasap turady. Oqýshylar muǵalim alyptar degende turady, ergejeıliler degende otyrady. Osylaı

otyryp-turý arqyly sergitý jattyǵýy oryndalady.

Aıaqtalýy

RAFT strategıasy. R – ról

A – aýdıtorıa F – format

T – taqyryp 1-top:

Ról – ýrolog dáriger

Aýdıtorıa – búırek aýrýymen aýyratyn pasıentter Format – eskertý

Taqyryp – búırek aýrýlarynyń belgileri

Búırek aýrýymen aýyratyn pasıentterge búırek jáne zár shyǵarý júıesi aýrýlarynyń basty belgileri týraly

ESKERTPE (úlgi):

• Adamnyń beli jáne arqasy aýyrady.
• Qan qysymy kóteriledi.
• Denesi isip ketedi.
• Álsizdik, sharshaý baıqalady.
• Dárethanaǵa jıi barady.
• Zár jibergende aýyrsynady.
• Zárde qan nemese silemeıdiń bolýy.

2-top:

Ról – gıgıenıst.

Aýdıtorıa – oqýshylar. Format – jadnama.

Taqyryp – búırek aýrýlarynyń aldyn alý.

Búırek aýrýlarynyń aldyn alý úshin oqýshylarǵa arnalǵan.

JADNAMA (úlgi):

• Tisterińdi únemi taza ustańdar, tis jegisi bolǵan jaǵdaıda dereý tis dárigerine baryńdar.
• Mezgilge saı kıinińder.
• Aǵzany shynyqtyryńdar.
• Ashshy taǵam jemeńder.
• Ýly zattardan abaı bolyńdar.
• Dárini dárigerdiń keńesinsiz ishpeńder.

Deskrıptorlar:

• Rólderdiń shynaıy oınalýy.
• Aıtylǵan túsindirmeniń naqty, dáleldi bolýy.

Qosymsha aqparat

Pıelonefrıt búırektiń eń jıi kezdesetin aýrý bolyp tabylady, pıelonefrıt ásirese balalarda da jıi kezdeeedi. Jedel pıelonefrıt aıaǵy aýyr áıelderdiń arasynda 3–5 prosent kezdesedi. Erkek adamdardyń arasynda ol árbir 100 myń adamǵa shaqqanda 100 adam, al balalarda 480–560-ynda kezdesedi

Sıstıt – qýyqtyń ınfeksıalyq–qabyný prosesi – jıi kezdesetin ýrologıalyq aýrýlardyń biri. Búırekke tas baılaný (urolithiasis), ýrolıtıaz – jıi kezdesetin nesep tas aýrýynyń biri. Bul aýrýdy keıde qazaqtar tynjytas dep te ataıdy. Búırekke tas baılaný adam organızminde mıneraldy tuzdar men sý almasýynyń jáne ishki sekresıa bezderiniń (qalqansha bez, gıpofız, búırekústi bezi) qyzmetiniń buzylýy, búırek tútiksheleriniń qabynýy, búırek pen qýyq arasyndaǵy tútiktiń tarylýy saldarynan

bolady. Kóbine 20 – 50 jas arasynda kezdesedi.

Saralaý – Siz qosymsha kómek kórsetýdi qalaı josparlaısyz? Siz qabileti joǵary oqýshylarǵa tapsyrmany kúrdelendirýdi qalaı josparlaısyz?

Qosymsha kómek kerek oqýshylar úshin: Nesep jolyna tas baılaný aýrýynyń qalaı aldyn alýǵa bolady? Sıpattama berińder. Qabileti joǵary oqýshy:

Esse « Bólip shyǵarý músheleriniń aýrýlaryn boldyrmaý úshin salaýatty ómir saltyn saqtaý».

Pánaralyq baılanys Qaýipsizdik jáne eńbekti qorǵaý erejeleri

AKT-men baılanys Qundylyqtardaǵy baılanys

Refleksıa

Sabaq / oqý maqsattary shynaıy ma?

Búgin oqýshylar ne bildi? Synyptaǵy ahýal qandaı boldy?

Men josparlaǵan saralaý sharalary tıimdi boldy ma? Men berilgen ýaqyt ishinde úlgerdim be? Men óz josparyma qandaı túzetýler engizdim jáne

nelikten?

Refleksıa. «Ózin ózi taldaý» kestesi.

Qorytyndy baǵamdaý

Qandaı eki nárse tabysty boldy (oqytýdy da, oqýdy da eskerińiz)?

1. Sabaqta ártúrli oqytý strategıalary, túrli ádisterdi aralastyryp qoldaný
2. Jeke, juptyq, toptyq jumystar

Qandaı eki nárse sabaqty jaqsarta aldy (oqytýdy da, oqýdy da eskerińiz)?

1. Oqýshylardyń sabaq barysyndaǵy jumystaryna taldaý jasaý, tapsyrmalardyń oryndalýyn jaqsartý úshin ne isteý kerektigine mán berý
2. Oqýshylar oryndaı almaǵan tapsyrmalardy qaıta qarap, ózgeris engizý

Sabaq barysynda synyp nemese jekelegen oqýshylar týraly meniń kelesi sabaǵymdy jetildirýge