InfoHub Logo

Taqyryby: Dara jáne kúrdeli syn esim
Maqsaty: syn esim týraly alǵan bilimderin pysyqtaı otyryp, túrli tapsyrmalar men jattyǵýlar oryndatý arqyly sabaqty bekitý. Oılaý qabiletterin artyrý, sózdik qorlaryn molaıtý, shyǵarmashylyqtaryn damytý.
Sabaqtyń túri: Jańa sabaq
Ádis – tásilderi: suraq – jaýap, taldaý.

Sabaqtyń barysy.
Uıymdastyrý kezeńi.
Psıhologıalyq daıyndyq.
Úı tapsyrmasyn tekserý:
18 - jattyǵý
Qaıtalaý suraqtary:
Suraqtarǵa tez ári durys jaýap ber.
1. Tátti sózi zattyń nesin bildiredi? (dámin)
2. Jaqsy – jaman qandaı syn esim? (qarsy mándes syn esim)
3. Zattyń synyn, sapasyn, túrin, túsin, dámin bildiretin sóz taby? (Syn esim)
4. Syn esimniń suraqtary? (qandaı? qaı?)
5. Syn esimder quramyna qaraı qanshaǵa bólinedi? (ekige)

İ Kirispe bólim. Búgingi qazaq tili sabaǵynda dara jáne kúrdeli syn esimdermen tanysamyz, alǵan bilgenderińdi jınaqtap bekitemiz. «Syn esim týraly ne bildik?» degen suraqqa jaýapty búgingi sabaǵymyzdaǵy tapsyrmalarda slaıd arqyly oryndaı otyryp tabamyz.

İİ. Oqýshylarǵa dara jáne kúrdeli syn esimder jaıly túsinik berý.
Syn esim dara jáne kúrdeli bolady.
Dara syn esim bir sózden turady: kók, qoıý, aq, qońyr.
Kúrdeli syn esim eki ne odan da kóp sózden turady:
aq sary, kók ala, qyzyl ala.
Kúrdeli syn esimniń quramyndaǵy sózder bólek - bólek jazylady.
Oqýlyqpen jumys
Qaz - sýda júzetin qus. Onyń moıny uzyn, aıaǵy qysqa, qyzyl nemese qyzǵylt sary tústi bolyp keledi. Olar mańǵazdanyp, aıaǵyn teńsele basady.
Ýkraınada arqasy men moıny qara sur, omyraýy aqshyl sur, qursaq jaǵy aq qazdar da kezdesedi.
20 – jattyǵý
Bir - birińe túsindire otyryp, dara syn esimderdi kúrdeli syn esimderge aınaldyryp jaz.
Aq, qońyr, boz, tory.

“Meniń baǵytym” oıyny
1. tátti -------------- jar
2. tik ---------------- adam
3. tegis ------------- qant
4. sýyq ------------- qoıan
5. sur ---------------- sý
6. aqyldy ---------- jer

21 – jattyǵý
Berilgen kúrdeli syn esimderdi qatystyryp, sóılem qurap jaz.
Qyzyl ala, qara kók, sary ala, kók ala.

Sergitý sáti.
Myna men tura sala tósekten,
Jattyǵatyn sportshy dep esepte.
Bir, eki, úsh,
Bulshyq ette, mine, kúsh!
Tórt, bes, alty,
Búgilemiz, búktelemiz bákideı,
Sozylamyz, kerilemiz sákideı.

22 – jattyǵý (aýyzsha)
Qara ala tony bar,
Ańdardyń ol krany.
Ony sen de tanyp al,
Sereıtip kep turady.
Syn esimderdi taýyp, olardyń dara nemese
kúrdeli ekenin dálelde.

23 - jattyǵý
Sýretke qarap áńgime qurastyryp jaz. Áńgimede
kúrdeli syn esimderdi paıdalanýdy umytpa.

İİİ. Qorytyndy.
Sonymen balalar, biz syn esim atty sóz tobyn tolyq meńgerdik dep oılaımyn. Oǵan búgingi sabaqta tanytqan belsendilikteriń, tapqyrlyqtaryń, alǵyrlyqtaryń dálel boldy.
• Syn esim degenimiz ne?
• Dara jáne kúrdeli syn esim degenimiz ne?
• Kúrdeli syn esimge mysal keltir.
• «Sıqyrly sandar» oıyny

İÚ. Oqýshylar bilimin baǵalaý.
Ú. Úıge tapsyrma