InfoHub Logo

Taqyryby:
«Deńgeılep oqytý ádis - tásilderin qoldaný arqyly oqýshylardyń programmalaýǵa qyzyǵýshylyq qabiletin arttyrý»
J O S P A R:
İ. Kirispe
Bilim berýde jańa tehnologıalardy qoldaný tıimdiligi.
İİ. Negizgi bólim.
Informatıka pánin oqytý prosesinde oqýshylardyń qyzyǵýshylyǵyn arttyrý maqsatynda deńgeılik tapsyrmalar bere otyryp, Paskal tilinde esepter shyǵarý.
İİİ. Qorytyndy
Deńgeılep oqytýdy paıdalanýda qol jetkizgen jetistikter
Paıdalanylǵan ádebıetter tizimi
“ Biz búkil elimiz boıynsha álemdik standarttar deńgeıinde
sapaly bilim berý qyzmetin kórsetýge qol jetkizýimiz kerek ”

«Jańa álemdegi jańa Qazaqstan» N. Á. Nazarbaev

Kirispe
Qazirgi kezde shapshań júrip jatqan jahandaný úrdisi álemdik básekelestikti kúsheıte túsýde. Elbasy N. Á. Nazarbaev Qazaqstannyń álemdegi básekege qabiletti 50 eldiń qataryna kirý strategıasy atty joldaýynda: «Bilim berý reformasy – Qazaqstannyń básekege naqtyly qabilettiligin qamtamasyz etýge múmkindik beretin asa mańyzdy quraldarynyń biri» dep atap kórsetti. HHİ ǵasyr – bul aqparattyq qoǵam dáýiri, tehnologıalyq mádenıet dáýiri, aınaladaǵy dúnıege, adamnyń densaýlyǵyna, kásibı mádenıettiligine muqıat qaraıtyn dáýir. Búgingi bilim mazmuny muǵalim men oqýshy arasyndaǵy baılanysty sýbektıvti deńgeıde kóterýdegi demokratıalyq bastamalardyń barlyǵy muǵalimder arqyly júzege asyrylady. Búgingi muǵalimge tek pán muǵalimi retinde qabyldaý olqylyq kórsetedi. Muǵalim qoǵam aınasy. Ol zaman talabyna saı bilim berýde jańalyqqa jany qumar, shyǵarmashylyqpen jumys istep, oqý men tárbıe isine enip, oqytýdyń jańa tehnologıasyn sheber meńgergen jan bolǵanda ǵana biligi men bilimi joǵary jetekshi tulǵa retinde ulaǵatty sanalady.
Birikken ulttar uıymynyń sheshimimen «HHİ ǵasyr – aqparattandyrý ǵasyry» dep atalady. Qazaqstan Respýblıkasy da ǵylymı – tehnıkalyq progrestiń negizgi belgisi – qoǵamdy aqparattandyrý bolatyn jańa kezeńine endi.
Qazirgi kezde bizdiń qoǵamymyz damýdyń jańa kezeńine kóship keledi. Bilim berý salasyndaǵy ózgeristerdi durys qabyldap, oqytýdyń ozyq tehnologıalaryn meńgermeıinshe saýatty, búgingi zaman talabyna saı ustaz
2
bolýy múmkin emes. Osy oraıda belgili pedagog K. Ýshınskııdiń «Muǵalim – óziniń bilimin úzdiksiz kóterip otyrǵanda ǵana muǵalim, oqytýdy, izdenýdi toqtatysymen onyń muǵalimdigi de joıylady» degen pikirimen kelispeske bolmaıdy.
Árbir tehnologıa ózindik jańa ádis - tásilderimen erekshelenedi. Qyzyqty sabaqtar muǵalimniń ashqan jańalyǵy, ádistemelik izdenisi, qoldanǵan ádis - tásilderi arqyly, shákirt júreginen oryn alady. Muǵalim, qyzyqty, sapaly sabaqty ótkizý úshin kóp izdenedi. Sabaq ústinde kóp sóılemeı, ıaǵnı oqýshylardy sóıletýdi qadaǵalap, baǵyt berip otyrady. Jańa tehnologıalardy qoldanýda árbir muǵalim, óziniń biliktiligin, sheberligin kórsete bilse, onda kásiptik sheberligi artady. Sondyqtan zaman talabyna saı jańa oqý úrdisterin tıimdi paıdalanýdyń mańyzy zor dep bilemin.
Qazirgi zaman talabynyń ózi oqýshyny 1 - orynǵa qoıý, ıaǵnı muǵalim sabaqqa baǵyt berýshi bolyp, oqýshy aldyn - ala berilgen tapsyrmalar arqyly sabaq túsindirip, ózdik, ózindik taldaý jasap, birin - biri baǵalap, óz oılaryn tolyq jetkizip, bilim berýshi rólin alady. Osy zamanǵy bilim berý isiniń ózekti máselesine oqýshylarǵa túsetin aýyrtpalyqty joıý, olardyń boıynda oqýǵa degen qyzyǵýshylyqty, belsendilik pen óz betinshe jumys isteý qabiletterin arttyrý jatady.
Oqýshyǵa sapaly bilim berý úshin aldymen oqýshynyń pánge degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrý jáne muǵalimniń sheberligin shyńdaý qajet. Oqýshynyń pánge qyzyǵýshylyǵyn oıatý úshin kompúterdiń búgingi tańdaǵy róli, kompúterdi meńgere almaǵanǵa jumys joq ekendigin jáne kompútermen jumys isteýde ýaqyttyń únemdelýin, aqparat almasýdyń tıimdi jaqtaryn kórsete bilý qajet.
Al, muǵalimniń sheberligi men bilimin arttyrý úshin ózara sabaqqa ený, ashyq sabaqtarǵa, ǵylymı konferensıalarǵa, semınarlarǵa qatysyp jáne túrli ádistemelik oqýlyqtardy paıdalana otyryp bilimin, sheberligin arttyrady.
Bilim salasy qyzmetkerleriniń aldynda turǵan basty maqsat – jańa tehnologıalar arqyly bilim mazmunyn jańartý. Tehnologıamen jumys júrgizý 4 saty arqyly iske asady. Olar: oqyp meńgerý; tájirıbede qoldaný; shyǵarma shylyq baǵytta damytý; nátıje.
Búgingi tamyz ped oqýyna qatysyp baıandama oqýymdaǵy basty maqsatym sizdermen tájirıbe almasý.

«Balanyń yntasyn arttyrý úshin oqylatyn nárseden bir jańalyq bolý kerek»
(Júsipbek Aımaýytov)

Zaman talaby muǵalimnen de, oqýshydan da jańasha kózqarasty, tereń oılaýdy talap etedi. Sondyqtan ómir keshinen qalmaı jas urpaqty kókiregi oıaý, izdempaz, shyǵarmashylyqpen jumys isteı alatyn dárejege jetkizýimiz kerek. Sabaqty tartymdy, qyzyqty etip ótkizý - muǵalimniń sheberligi, bilimdiligi, talanty. Eger muǵalim sabaqta bir taqyrypty oqytýda oqýshylardy oılandyrýǵa, izdenýge, tájirıbe jasap, istegen jumysyn qorytyndylaı bilýge, sóıleý mádenıetin damytýǵa, ǵylymı tilde sóıleı bilýge nazar aýdarsa, kelesi bir sabaqtyń turmys, salt - sana kórinisine, kazirgi jetkinshek jete bilmeıtin uǵym túsinigin búgingi ómir saltyna jınastyra kóńil aýdarsa, sol arqyly tanymdyq maqsat qoıady. Sóıte otyryp, ulttyq dástúrdi qadirleı bilýge, adamgershilikke, izgiliktilikke, ulttyq tálim - tárbıe berýge nazar aýdarylady. Sabaq úrdisinde oqýshylar ózine - ózi baǵa berýge, álsiz jaqtaryn syn kózben qaraýǵa óziniń jetistigin jete bilýge, óz betimen izdene bilýge daǵdylary qalyptasady. Oqýshylar arasynda yntymaqtastyq, senim ahýaly qalyptasyp, ózara syılastyq ornaıdy.