InfoHub Logo

Dýlat Babataıuly (1802, Shyǵys Qazaqstan oblysy Aıagóz aýdany Sandyqtas qonysy – 1874, sonda qaıtys bolǵan) – kórnekti aqyn. Óleńderi el ishinde kóp taraǵan. Dýlat shyǵarmalary negizinen dıdaktıkalyq negizde jazylǵan. Óleńderi el ishine aýyzsha jáne qoljazba túrinde taralǵan. Keıbir óleńderi Qazan qalasynan 1880 jyly alǵash ret “Ósıetnama” degen atpen jeke kitap bolyp jaryq kórgen. Jınaqqa aqynnyń sol kezeńdegi qazaq eliniń saıası-áleýmettik ómirin shynshyldyqpen jyrlaǵan oı-tolǵanystary engen. Aqynnyń keıbir óleńderi keńes dáýirinde ár túrli hrestomatıalarda, keıin “Úsh ǵasyr jyrlaıdy” jınaǵynda basylyp shyqty. Al, “Espembet” poemasy alǵash ret 1957 jyly “Juldyz” jýrnalynyń 5-nómirinde jarıalandy. Dýlattyń óleń-jyrlarynyń basty saryny – 19 ǵasyrdyń alǵashqy jartysyndaǵy otarshyldyq áreketterge rýhanı qarsylyq kórsetý. Aqyn óleńderinde qazaq jeriniń otarlanýyn, el bıleýshilerdiń otarshyl saıasattyń shylaýynda ketýin kekti de otty jyr joldaryna aınaldyrǵan. Týǵan halqynyń eki jaqty ezgige túsip, kóz jasynyń kól bop aǵýy, qaıǵysy men muńy aqynnyń jan syry retinde jyr bolyp tógildi. 1947 jylǵy QKP OK-niń ádebıet, óner jónindegi qaýlysyndaǵy Dýlatty dinshil, handyq dáýirdi, eskilikti ańsaýshy kertartpa aqyn degen teris baǵadan keıin, 1959 jyly ótken qazaq ádebıetiniń negizgi problemalaryna arnalǵan ǵylymı konferensıanyń usynystarynda Dýlat jóninde “... tvorchestvosyn orta mektepte oqytý qajetsiz dep sanalsyn”, - degen saıası qorytyndy berildi. Sol sebepti “Abaı” romanynda óz atymen berilgen Dýlat “Abaı jolynda” Barlas atanyp kete berdi. Áıtse de, Dýlat shyǵarmalary hrestomatıalyq oqýlyqtarda, keıbir jınaqtarda jarıalanyp keldi.

Dýlat Babataıulynyń shaǵarmalary: cilteme

---