InfoHub Logo

EEM - niń damý tarıhy taqyryby boıynsha Kim? Ne? Qaıda? Qashan? oıyn - sabaǵy

Sabaqtyń taqyryby: EEM - niń damý tarıhy
Maqsaty:
• EEM - niń damý tarıhyn qaıtalaý jáne pysyqtaý;
• Este saqtaý jáne zeıindik qabiletterin damytý, pánge degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrý;
• Jan - jaqty bolýǵa, óz betimen jumys isteýge tárbıeleý
Sabaqtyń tıpi: aralas sabaq
Sabaqtyń túri: saıys sabaq
Sabaqtyń ádisi: oıyn, suraq - jaýap
Kórnekiligi: ınteraktıvti taqta, kompúter, prezentasıa, úlestirmeli kartochkalar, maqtaý qaǵazdary t. b.

Sabaqtyń jospary:
• Daıyndyq kezeńi
• Uıymdastyrý kezeńi
• Suraq - jaýap kezeńi
• Qorytyndylaý kezeńi

Sabaqtyń barysy:
İ. Daıyndyq kezeńi
Oqýshylar eki topqa bólinedi. Top basshylaryn saılaıdy. Toptaryna at taǵaıyndap, top múshelerin tanystyrady.

İİ. Uıymdastyrý kezeńi
Muǵalim: Qutqaryp aýyr beınetten
Tehnıkany úıretken
Robottaı – adamdy
Til bitirip sóıletken
Kompúter emeı nemene
Bilmegendi bildirgen
Ólshep kıim kıgizgen
Barlyq isti atqaryp
Paıdasyn elge tıgizgen
Kompúter emeı nemene
Bárińiz maǵan qarańyz!
Oıynymyzdy bastaıyq
Alýan túrli oılardy
Ortamyzǵa tastaıyq
Informatıka páninen
Kórsetip bizder batyrlyq
Oı tolǵalyq júıeli
Tańdaıymyzǵa tatyrlyq – dep sabaǵymyzdy bastaıyq. Búgin biz esepteý qurylǵylarynyń tarıhyn qaıtalaımyz. EEM - niń damýyna úles qosqan ǵalymdar men ártúrli esepteý qurylǵylarynyń shyǵý jyldary men oryndaryn eske túsiremiz.

İİİ. Suraq - jaýap kezeńi.
Kartochkadaǵy suraqqa birinshi bolyp jaýap bergen top oıyndy birinshi bastaıdy.
Suraq: Qazirgi kompúterdiń atasy kim? (Charlz Bebbıdj)

Oıyn suraqtary: Kim? Ne?
1. 19 jasynda dúnıe júzinde birinshi ret jetekter men dóńgelekterden turatyn mehanıkalyq esepteý mashınasyn qurastyrdy. Ol mashınada kóporyndy sandardy qosý múmkin boldy.
Ol qandaı atpen belgili boldy jáne ony kim qurastyrdy?
(Qosý mashınasy, Blez Paskal)
2. Júgirtpesi bar navıgasıalyq esepteýler júrgizýge arnalǵan qurylǵy.
(Logarıfm syzǵyshy, Dennıs Robertson)
3. Kúrdeli qosý men alý esepteýlerin júrgizýmen qatar, sandardy bólý, kóbeıtý, kvadrat túbirin tabý amaldaryn oryndaıtyn mehanıkalyq esepteý mashınasy.
(Arıfmometr, Gotfrıd Vılgelm Leıbnıs)
4. Aldyn ala jasalǵan programma boıynsha adamnyń qatysýynsyz esepteýlerdi oryndaıtyn qurylǵy.
(Analıtıkalyq mashına, Charlz Bebbıdj)
5. HİH ǵasyrdyń sońynda perfokartalar negizinde qurastyrylǵan mashına. Bul mashınalar perforasıalaýdy, suryptaýdy, qosýdy jáne sandyq kestelerdi basylymǵa shyǵarýdy oryndady.
(Esepshi - perforasıalyq mashına, German Holerıt)
6. Programmamen basqarylatyn, relelik jáne mehanıkalyq elementterge negizdelgen avtomatty mashına.
(Mark - 1, Govard Aıken)
7. Birinshi elektrondy esepteýish mashına.
(Eniac, Dj. Moýchlı men Dj. Ekkert)
8. Burynǵy Keńester Odaǵynda birinshi EEM - di qalaı atady? Ony kimniń basshylyǵymen jasady?
(MESM, S. A. Lebedev)

Qaıda?
1. 1954 - 1957jj. NCR fırmasy eń birinshi tranzıstorly kompúterlerdi shyǵardy. Bul fırma qaı jerde paıda boldy?
(AQSH ta)
2. Bárimizge belgili ondyq sanaý júıesi eń birinshi bolyp qaı jerde paıda boldy?
(Úndistanda)
3. 1946jyly amerıkandyq ınjenerler Dj. Ekkert pen Dj. Moýchlı birinshi EEM - di jasady. Ony «Eniac» dep atady. Ol qaı ýnıversıtette jasaldy?
(Pensılvan ýnıversıtetinde)
4. S. A. Lebedevtiń basshylyǵymen jasalǵan MESM qaı jerde jasaldy?
(Kıevte)
5. Blez Paskaldyń birinshi mehanıkalyq qosý mashınasy qaı jerde jasaldy?
(Fransıada)
6. Gotfrıd Vılgelm Leıbnıs ondyq júıede jumys isteıtin esepteýish mashınasyn qaı jerde qurastyrdy?
(Germanıada)
7. Fızıka jáne matematıka ǵylymdarynyń profesory Djon Amonasov jáne onyń aspıranty Klıfford Berlı ekeýi elektrondyq lampany qoldaný arqyly esepteýish mashına qurastyrdy. Qaı jerde?
(AQSH - ta)
8. 1944 jyly Govard Aıken programmamen basqarylatyn, relelik jáne mehanıkalyq elementterge negizdelgen Mark - 1 avtomatty esepteýish mashınasyn qaı ýnıversıtette qurastyrdy?
(Garvard ýnıversıtetinde)

Qashan?
1. Burynǵy keńester Odaǵynda birinshi EEM qaı jyldary jasaldy?
(1947 - 1948jyldary)
2. AQSH - tyń «Intel» fırmasy kompúterdiń negizgi blogy – prosesordyń jumysyn oryndaýǵa qabiletti óte úlken ıntegraldyq shemany – alǵashqy mıkroprosesordy qaı jyly jasady?
(1971 jyly)
3. Qaı jyly İVM fırmasy «Pentium» markaly prosesorlardy shyǵara bastady?
(1993jyly)
4. Eń birinshi tranzıstor qaı jyly jasaldy?
(1949jyly)
5. EEM-niń ekinshi býyny qaı jyldardan bastalady?
(1955jyldan bastap)
6. «Elbrýs - 1» sýper kompúterleri qashan jasaldy?
(1970 - 1980jj)
7. Bebbıdjdiń mashınasyna arnalǵan alǵashqy baǵdarlama qaı jyly jazyldy?
(1846jyly)
8. Djon fon Neımannyń arhıtektýrasymen jasalǵan EDSAK mashınasy qashan qurastyryldy?
(1949jyly)

IV. Qorytyndylaý
Oıyn sońynda eki toptyń upaılary sanalyp, bilimimen, utymdy jaýabymen, shapshańdyǵymen jeńip shyqqan top madaqtalady jáne baǵalanady.

V. Úıge tapsyrma: 6 - taqyrypty oqý. EEM - niń damý býyndaryna referat jazý.