Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 5 kún buryn)
Ejelgi órkenıet eskertkishteri
Dúnıetaný 3 synyp

Sabaqtyń taqyryby: «Ejelgi órkenıet eskertkishteri»
Sabaqtyń maqsaty: Qazaqstan aýmaǵyndaǵy ejelgi órkenıet eskertkishterimen tanysý, balalardyń til baılyǵyn, oılaý qabiletin, tyńdaý qabiletin damytý.
Mindetteri: tarıhı ǵylymmen tanystyrý, talqylaý, pikir bildirýge baýlý.
Sabaqtyń túri: Jańa sabaq
Tárbıeliligi: Otandy súıýge baýlý, týǵan jerdi aıalaýǵa tárbıeleý.
Sabaqtyń kórnekiligi: Uly Jibek jolynyń kartasy, eskertkish qalalary beınelengen sýretter, tirek – syzba, oqýlyq.
Ádis – tásilderi: suraq – jaýap, toptyq jumys.
Pán aralyq baılanys: ádebıettik oqý, beıneleý óneri, mýzyka.

Sabaqtyń jospary:
İ. Uıymdastyrý kezeńi
a) Psıhologıalyq kóńil – kúı
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý.
İİİ. Jańa sabaq
İÚ. Oqýlyqpen jumys
Ú. Kartamen jumys
Úİ. Dáptermen jumys
Úİİ. Sabaqty bekitý
Úİİİ. Qorytyndy

Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi:
a) Psıhologıalyq daıyndyq:
Tabıǵattan nár alǵan ǵoı janymyz,
Jer betiniń ajary ol – sánimiz.
Týǵan ólke tabıǵatyn aıalap,
Usynaıyq júrek nárin bárimiz.

İİ. Úı tapsyrmasy tekserý:
Úı tapsyrmasyn surap baǵalaý.

İİİ. Jańa sabaq:
Kóginde kún nuryn tókken,
Jerinde gúl jupar sepken.
Netken sulý, netken kórkem,
Osy meniń týǵan ólkem!

Altyn dándi dalasy bar,
Aq kúmisteı qalasy bar.
Netken sulý, netken kórkem,
Osy meniń týǵan ólkem.

Sabaqtyń taqyryby osy óleń joldarynan anyqtaý. Oqýshylar óz oılaryn aıtady.
- Óte jaqsy balalar, durys aıtasyńdar bul óleńniń negizgi oıy «Otan, týǵan jer» týraly aıtylǵan. Olaı bolsa búgin bizdiń taqyrybymyz «Ejelgi órkenıet eskertkishteri» der atalady.

Oı qozǵaý
- Eskertkish degenimiz ne?
Oqýshylardyń oıyn tyńdaý jáne tolyqtyrý.
Qosymsha málimetter:
1. Qoja Ahmet Iasaýı kesenesi – XII ǵasyrda ómir súrgen uly aqyn. Qoja Ahmet Iasaýı kesenesi Ońtústik Qazaqstan oblysy Túrkistan qalasynda ornalasqan. Keseneniń eni – 46, 5 metr, uzyndyǵy – 65 metr, bıiktigi – 40 metr.
2. Otyrar qalasy – Ońtústik Qazaqstan oblysy Temir eldi mekeninen soltústik – batysqa qaraı 7 shaqyrym jerdegi kóne qalanyń orny. 1219jyly Otyrardy Shyńǵys han áskeri jermen – jeksen etip qıratady. Keıin qaıta gúldenip HVIII ǵasyrdyń basyna deıin ómir súrdi.
3. Aısha bıbi – XI – XII ǵasyrlarda salynǵan jalpy aýdany – 49, 5 sharshy shaqyrym. Taraz qalasynan 18 shaqyrym jerde ornalasqan Tóbesi ásem oıý – órnektermen kúmbezdelip, bezendirilgen.

İÚ. Oqýlyqpen jumys.
Oqýshylarǵa kezektetip oqytý.
Oqýshylardyń oıyn tyńdaý.

Ejelgi órkenıet eskertkishteri

Qoja Ahmet Iasaýı, Aısha bıbi, Babasha áje

- Balalar, bul eskertkishterimiz Ońtústik Qazaqstanda Tarazda, Otyrarda, Túrkistanda ornalasqan ejelgi tarıhı eskertkishterimiz. Almatyda 28 panfılopshylar dvızıasyna arnap salynǵan eskertkish parki bar.

«Kim jyldam oıyny» (kartamen jumys).
Kartadan aıtylǵan qalalardy jyldam taýyp aıtyp, kórsetý jáne qandaı kóne eskertkishter baryn aıta ketý.

Satylaı keshendi taldaý tehnologıasy.
1. Anyqtama: Jibek tasymaldaıtyn jol. Uly Jibek joly dep ataly bastady.

2. Taný: Túrkistan qalasy qazaq handarynyń ejelgi Astanasy.

3. Qasıeti: Eskertkishterdi kórýge bolady, zertteýge bolady, qolmen ustaýǵa bolady.

4. Ereksheligi: Túrkistanda Qoja Ahmet Iasaýı, Otyrarda Arystanbab kesenesi XIV ǵasyrdan astam turǵan. Qarahan men Dáýitbek keseneleri jáne Tarazdan 15 – 18 shaqyrym jerde Babasha áje men Aısha bıbi keseneleri tur. Bul keseneler álemniń qundy mura tizimine engen.

5. Mańyzy: Bul kesenelerge adamdar baryp taǵzym etedi. Namaz oqyp, tileý tileıdi. Qoja Ahmet Iassaýı kesenesine aty – ańyzy aınalǵan Ámir – Temir ózi salǵyzady.

6. Qorytyndy: Adamdar kesenelerdi taza, uqypty ustap lastamaý kerek, buzbaý kerek.

7. Nátıje: Maǵan bul mátin unady. Sebebi men kóptegen keseneler bar ekenin bildim. Tarazda Aısha bıbi, Túrkistanda Arystanbab, Qoja Ahmet Iasýı keseneleri bar ekendigin bildim.
Úı tapsyrmasy: Qosymsha astana qalasynyń mańynda qandaı kesene bar, sony zertteý.
Baǵalaý

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama