Ekologıa bizdiń ómirimizde
Ekologıa bizdiń ómirimizde
Negizgi baǵyt: Ǵylymı - tehnıkalyq progres, ekonomıkalyq ósýdiń negizgi býyny
Seksıa: fızıka
Kirispe
«Meniń úıim - meniń bekinisim» sonymen bul shyndyq pa? Biz úıimizde ózimizdi tolyq qaýipsizdikte sezinemiz, tipti seziktenbeımiz, bizdiń úı - bul ónerkásiptik óndiris, kúndelikti bizdi ýlandyratyn.
Ǵalymdardyń aıtýynsha, úılerdiń toptalyp ornalasýy aýaǵa zıandy jáne ýlaǵysh hımıalyq zattar 2 - 5 ese kóp, kóshege qaraǵanda. Jeke toksınder aýa boıymen lastaný deńgeıi, keıbir páterlerdiń ishinde 70 ese joǵary syrtqy bóligine qaraǵanda. Al biz baspanada ýaqyttyń 90% deıingi bóligin ótkizemiz. Birinshi orynda baspananyń ishki kelbeti onyń turmys tirshiligi áser etedi. Biz bólmeniń bezendirýi, onyń jaılyǵy men yńǵaıyna nazar aýdaramyz. Úıdi bezendirýde qoldanylatyn materıaldar turmystyq tehnıka. Jıhaz, gaz plıta jáne bólme ósimdigi turǵyndarǵa keri yqpal etýi múmkin. Osy jumystyń basty máselesin anyqtaıdy.
1. Másele.
1. 1. Birinshi orynda páterdiń ishki kelbeti jáne turǵyndarǵa berer áseri. Men bólmemdi bezendirýde onyń jaılylyǵyna kóńil bólemin. Baspanaǵa arnalǵan bezendirý materıaldar: turmystyq tehnıka, jıhaz, gaz plıtasy jáne bólme ósimdigi bizdiń densaýlyǵymyzǵa keri áser etedi. Meniń jobamdaǵy basty másele – osy.
1. 2. Aktýaldy másele.
1. 2. Ekologıalyq las úıler - ǵalymdar men mamandardyń qıaly emes, al turǵyndardyń azap shegýi - bul shyndyq. Menshikti páterdiń ekologıalyq kúıiniń máselesi bolyp tabylady, sebebi adam ómirin úıinde ótkizedi, sondyqtan uzaq ta baqytty ómir súrý úshin, bul erejelerdi saqtaý kerek.
1. 3. Gıpoteza
1. 3. Ómirdiń sharttaryndaı, biz qajetti bilimdermen, ekologıalyq kózqaraspen turǵynnyń qaýipsizdigi týraly oılanamyz.
1. 4. Jobanyń mindeti men maqsaty.
Maqsaty:
Ekologıalyq turǵyn úı baspanasyn baqylaı otyryp, onyń jaramdylyq sapasyna baǵa berý jáne keıbir jaqsartý joldaryn izdestirý.
3
Mindeti:
- Adam densaýlyǵy men qorshaǵan orta mekendeýshisiniń ózara baılanysyn kórsetý, osy máselege baılanysty teorıalyq aqparat jınaý.
- Ekologıalyq kózqaras arqyly baspananyń ishki árleýin baǵalaý.
Baspananyń ekologıalyq jaǵdaıyn jaqsartý joldaryn usyný. Ádisteme arqyly qorshaǵan ortada adam ómiriniń ekologıalyq jaǵdaıynyń sapasy men sanynyń kórsetkishimen tanystyrý.
1. 5. Ádisteri
- Ádebıetpen jumys.
- Zertteý.
- Fotoǵa túsirý
- Baqylaý ádisi
- Salystyrmaly analız
- Jobalaý
Jobanyń tájirıbelik mańyzdylyǵy.
Atalmysh jumys múmkin dep kóringen turǵyn úı baspanasynyń ekologıalyq jaǵdaıyna baǵa berýge bolady: páter, keńse, oqý bólmesi. Osy jobada qajetti usynystardy qoldanýǵa bolady.
2 Tájirıbe bólimi.
2. 1. Kóshemen turǵyn úı baspanasyndaǵy aýa.
Bizdiń qatelesetinimiz ónerkásip pen avtomobıldiń ýly, zıandy qaldyqtary esikte qalady, úı men mekemege kirgende kóremiz. Biraq shyndyq – qorqynyshty. Bizdiń úıimiz ben jumys ornymyzda aýamyz tym las, dalaǵa qaraǵanda.
4
Benzol: boıaý, jańa kilem, jańa shtory jáne jıhazdyń qańyltyry.
Amıak: temekiniń tútininiń jáne jýýshynyń aqy - puldary.
Hloroform: boıaý, jańa kilem, jańa perde jáne jıhazdyń qańyltyry.
Formaldegıd: temekiniń tútini, fanera, shkaftar, jıhaz, DSP, keńseniń araqabyrǵasy, jańa kilem, jańa perde, túsqaǵazdar jáne t. b.
Kúkirttiń dıoksıdy, sıanıd jáne kómirtektiń totyǵynyń: temekiniń tútini.
15 jyl aralyqtaǵy zertteý qorytyndysyna qarasaq úı sharýasyndaǵy áıeldiń 54% oba aýrýynan qaıtys bolǵan. Sebebi? Kúndelikti qarapaıym turmystyq hımıalyq zattardyń áreketinen.
2. 2 Úı ishindegi lastaný kózderi
2. 2. 1. Gaz plıtanyń lastaný kózi
Biletinim, 1, 5 saǵat eki kanforly gaz plıta janýynan SO2H2S jáne kómirsýtek aýyz úı aýasynda 5 ese kóterilip shoǵyrlanýy ónerkásiptik óndiris úshin qajet.
2. 2. 2. Baspanada aýany jaqsartý mólsheri
Baspanany jeldetýde - jaı jáne dástúrli amaldary bar. Bul jaǵdaıda tereze syrtynda da aýanyń las ekenin eskerý kerek. Sondyqtan tań aldynda baspanany jeldetý kerek, sebebi dalada keshki shań basylady, avtomobılder qozǵalysy azaıady.
- eger múmkindik bolsa, gaz plıtany elektr plıtaǵa aýystyrý.
- as úıde gaz plıta bolsa, tútindetbeý kerek.
- gaz nemese elektr plıtaǵa aýa tazartqyshyn ornatý kerek.
2. 2. 3. Qurylys materıaldarynyń sapalyǵy adam densaýlyǵyna áseri
Bólme ortasyna arzan plasıkalyq qabyrǵa jáne aǵashtan jasalǵan plıtalar ornatý yńǵaısyz.
Negizgi baǵyt: Ǵylymı - tehnıkalyq progres, ekonomıkalyq ósýdiń negizgi býyny
Seksıa: fızıka
Kirispe
«Meniń úıim - meniń bekinisim» sonymen bul shyndyq pa? Biz úıimizde ózimizdi tolyq qaýipsizdikte sezinemiz, tipti seziktenbeımiz, bizdiń úı - bul ónerkásiptik óndiris, kúndelikti bizdi ýlandyratyn.
Ǵalymdardyń aıtýynsha, úılerdiń toptalyp ornalasýy aýaǵa zıandy jáne ýlaǵysh hımıalyq zattar 2 - 5 ese kóp, kóshege qaraǵanda. Jeke toksınder aýa boıymen lastaný deńgeıi, keıbir páterlerdiń ishinde 70 ese joǵary syrtqy bóligine qaraǵanda. Al biz baspanada ýaqyttyń 90% deıingi bóligin ótkizemiz. Birinshi orynda baspananyń ishki kelbeti onyń turmys tirshiligi áser etedi. Biz bólmeniń bezendirýi, onyń jaılyǵy men yńǵaıyna nazar aýdaramyz. Úıdi bezendirýde qoldanylatyn materıaldar turmystyq tehnıka. Jıhaz, gaz plıta jáne bólme ósimdigi turǵyndarǵa keri yqpal etýi múmkin. Osy jumystyń basty máselesin anyqtaıdy.
1. Másele.
1. 1. Birinshi orynda páterdiń ishki kelbeti jáne turǵyndarǵa berer áseri. Men bólmemdi bezendirýde onyń jaılylyǵyna kóńil bólemin. Baspanaǵa arnalǵan bezendirý materıaldar: turmystyq tehnıka, jıhaz, gaz plıtasy jáne bólme ósimdigi bizdiń densaýlyǵymyzǵa keri áser etedi. Meniń jobamdaǵy basty másele – osy.
1. 2. Aktýaldy másele.
1. 2. Ekologıalyq las úıler - ǵalymdar men mamandardyń qıaly emes, al turǵyndardyń azap shegýi - bul shyndyq. Menshikti páterdiń ekologıalyq kúıiniń máselesi bolyp tabylady, sebebi adam ómirin úıinde ótkizedi, sondyqtan uzaq ta baqytty ómir súrý úshin, bul erejelerdi saqtaý kerek.
1. 3. Gıpoteza
1. 3. Ómirdiń sharttaryndaı, biz qajetti bilimdermen, ekologıalyq kózqaraspen turǵynnyń qaýipsizdigi týraly oılanamyz.
1. 4. Jobanyń mindeti men maqsaty.
Maqsaty:
Ekologıalyq turǵyn úı baspanasyn baqylaı otyryp, onyń jaramdylyq sapasyna baǵa berý jáne keıbir jaqsartý joldaryn izdestirý.
3
Mindeti:
- Adam densaýlyǵy men qorshaǵan orta mekendeýshisiniń ózara baılanysyn kórsetý, osy máselege baılanysty teorıalyq aqparat jınaý.
- Ekologıalyq kózqaras arqyly baspananyń ishki árleýin baǵalaý.
Baspananyń ekologıalyq jaǵdaıyn jaqsartý joldaryn usyný. Ádisteme arqyly qorshaǵan ortada adam ómiriniń ekologıalyq jaǵdaıynyń sapasy men sanynyń kórsetkishimen tanystyrý.
1. 5. Ádisteri
- Ádebıetpen jumys.
- Zertteý.
- Fotoǵa túsirý
- Baqylaý ádisi
- Salystyrmaly analız
- Jobalaý
Jobanyń tájirıbelik mańyzdylyǵy.
Atalmysh jumys múmkin dep kóringen turǵyn úı baspanasynyń ekologıalyq jaǵdaıyna baǵa berýge bolady: páter, keńse, oqý bólmesi. Osy jobada qajetti usynystardy qoldanýǵa bolady.
2 Tájirıbe bólimi.
2. 1. Kóshemen turǵyn úı baspanasyndaǵy aýa.
Bizdiń qatelesetinimiz ónerkásip pen avtomobıldiń ýly, zıandy qaldyqtary esikte qalady, úı men mekemege kirgende kóremiz. Biraq shyndyq – qorqynyshty. Bizdiń úıimiz ben jumys ornymyzda aýamyz tym las, dalaǵa qaraǵanda.
4
Benzol: boıaý, jańa kilem, jańa shtory jáne jıhazdyń qańyltyry.
Amıak: temekiniń tútininiń jáne jýýshynyń aqy - puldary.
Hloroform: boıaý, jańa kilem, jańa perde jáne jıhazdyń qańyltyry.
Formaldegıd: temekiniń tútini, fanera, shkaftar, jıhaz, DSP, keńseniń araqabyrǵasy, jańa kilem, jańa perde, túsqaǵazdar jáne t. b.
Kúkirttiń dıoksıdy, sıanıd jáne kómirtektiń totyǵynyń: temekiniń tútini.
15 jyl aralyqtaǵy zertteý qorytyndysyna qarasaq úı sharýasyndaǵy áıeldiń 54% oba aýrýynan qaıtys bolǵan. Sebebi? Kúndelikti qarapaıym turmystyq hımıalyq zattardyń áreketinen.
2. 2 Úı ishindegi lastaný kózderi
2. 2. 1. Gaz plıtanyń lastaný kózi
Biletinim, 1, 5 saǵat eki kanforly gaz plıta janýynan SO2H2S jáne kómirsýtek aýyz úı aýasynda 5 ese kóterilip shoǵyrlanýy ónerkásiptik óndiris úshin qajet.
2. 2. 2. Baspanada aýany jaqsartý mólsheri
Baspanany jeldetýde - jaı jáne dástúrli amaldary bar. Bul jaǵdaıda tereze syrtynda da aýanyń las ekenin eskerý kerek. Sondyqtan tań aldynda baspanany jeldetý kerek, sebebi dalada keshki shań basylady, avtomobılder qozǵalysy azaıady.
- eger múmkindik bolsa, gaz plıtany elektr plıtaǵa aýystyrý.
- as úıde gaz plıta bolsa, tútindetbeý kerek.
- gaz nemese elektr plıtaǵa aýa tazartqyshyn ornatý kerek.
2. 2. 3. Qurylys materıaldarynyń sapalyǵy adam densaýlyǵyna áseri
Bólme ortasyna arzan plasıkalyq qabyrǵa jáne aǵashtan jasalǵan plıtalar ornatý yńǵaısyz.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
