Ekologıa – jer taǵdyry
«Ekologıa – jer taǵdyry» ıntellektýaldy oıyn.
1 - top «Ǵajaıyp»
2 - top«Atameken»
Saıys kezeńderi:
İ. Suraq menen, jaýap sizden
İİ. Atadan qalǵan asyl sóz.
İİİ. Tapqyr bolsań sheship kór.....
IV. Sıqyrly sandar.
V. Sergitý sáti. Kúı jumbaq.
VI. Debat úlgisimen.....
VII. Sýretter sóıleıdi....
İ. Suraq menen, jaýap sizden.
Ár top 12 suraqtan beriledi.
«Ǵajaıyp» tobynyń suraqtary
1. «Ekologıa» sóziniń qazaqsha maǵynasy qandaı?
2. Qazaqstanda qansha qoryq bar?
3. Munaı ónimderimen lastanǵan muhıt.
4. Semeı polıgonyndaǵy alǵashqy jarylys qaı jyly jasaldy?
5. Tiri aǵzaǵa áser etetin qorshaǵan orta elementteri.
6. Fotosıntez prosesiniń nátıjesinde neler túziledi?
7. Halyqaralyq qyzyl kitaptyń İ bólimi qaı jyly shyqty?
8. Jer sharynda atom qarýy qansha ret synaldy?
9. Jylý effektisin týǵyzatyn faktor qalaı atalady?
10. Aral teńiziniń ekologıalyq problemalary bastalǵan jyl.
11. «Nevada - Semeı» halyqaralyq qozǵalysynyń kóshbasshysy.
12. Aral teńizinde ornalasqan qoryq.
«Atameken» tobynyń suraqtary
1. Ekologıa ǵylymy neni zertteıdi?
2. Ońtústik Qazaqstanda ornalasqan qoryqtardy atańdar.
3. Qazaqstanda munaımen lastanǵan sý alaby.
4. Semeı ıadrolyq polıgonynyń jabylýy týraly jarlyqqa Qazaqstan Respýblıkasynyń prezıdenti qashan qol qoıdy?
5. Ǵalamdyq klımattyń jylynýynan týyndaıtyn problemalar.
6. Qazaqstan Respýblıkasynyń Ekologıalyq kodeksi qaı jyly qabyldandy?
7. Parnıktik gazdardy atmosferaǵa shyǵarýdy qysqartý týraly Kıoto protokoly qabyldanǵan jyl.
8. Sý ekojúıesindegi avtotrofty organızmder.
9. Aral teńizine quıatyn ózender.
10. Balqash kólinde lastanýdyń basym túri.
11. Qazaqstan Respýblıkasynda qorshaǵan ortany qorǵaý jóninde qurylǵan halyqaralyq uıym.
12. Qazaqstandaǵy ulttyq saıabaqtar sany.
İİ. Atadan qalǵan asyl sóz.
1. Jaýynmen jer kógerer
........................ (batamen el kógerer)
2. Jel daýyldy shaqyrady
................................... (bult jaýyndy shaqyrady)
3. Taý men tasty sý buzar
...................................... (el arasyn qý buzar)
4. Taýly jer bulaqsyz bolmas,
.................................. (sýly jer quraqsyz bolmas)
5. Qaz kelse jaz keler
............................... (qarǵa kelse qatqaq keler)
6. Aǵyn sýda.................... (aramdyq joq)
7. Qusy joq bolsa kól jetim
....................................... (eli joq bolsa jer jetim)
8. Jerdiń sáni egin........................ (erdiń sáni bilim)
9. Shóbi joq dep jerden túńilme
................................... (maly joq dep erden túńilme)
10. Sýsyz jerde qamys joq
...............................(azǵan elde namys joq)
İİİ. Tapqyr bolsań sheship kór.
«Eldi mekender men bólmelerdi kógaldandyrý» taqyrybyndaǵy bıologıalyq esepterdi matematıkalyq jolmen sheshý.
İ top.
1 - esep. Qalada 150 myń adam turady. Bıiktigi ortasha 1 aǵash 3 adamdy ottegimen qamtamasyz etedi. Aǵashtyń qorektený aýdany 12 sharshy metr. Qala halqyn tolyq ottegimen qamtamasyz etý úshin qansha aǵash otyrǵyzylýy kerek jáne ol aǵashtar qandaı aýdanǵa egilmek?
Jaýaby: 150000: 3=50000 aǵash
50000×12=600000m2=60ga
2 - esep. Júz páterlik úıde orta eseppen 400 adam turady. Bıiktigi ortasha 1 aǵash 3 adamdy ottegimen qamtamasyz etedi. Osy úıdegi barlyq turǵyndardy qamtamasyz etý úshin qansha aǵash egilýi qajet.
Jaýaby: 400: 3=133, 3 nemese 133 aǵash
İİ top
1 - esep. Árbir uıanyń aýdany (35×20) sm2 bolǵan kezde, 1 ga jerge qansha ósimdik otyrǵyzýǵa bolady.
Jaýaby: 35×20=700sm2=0, 07 m2
10000: 0, 07=142857 túp aǵash
2 - esep. Kóp páterlik úıde 201 adam turady. 3 adam 1 aǵashtan otyrǵyzǵanda
úı janynda qansha aǵash ósedi?
Jaýaby: 201: 3=67 aǵash
İV. Sıqyrly sandar.
10 10 10
20 20 20
30 30 30
Ár uıashyqtaǵy upaılar sanyna baılanysty deńgeılik suraqtar qoıylady.
20 - Avtotrofty aǵzalarǵa neler jatady?
20 – Qazaqstanda ekologıalyq jaǵdaıǵa baılanysty jabylǵan qoryq.
20 – Qazaqstannyń ósimdikterge arnalǵan Qyzyl kitaby qashan jaryq kórdi?
30 – Eı tabıǵat shebersiń - aý, shebersiń,
Kórmegendi kórsetersiń, beresiń.
Ulan - ǵaıyr baılyǵyńdy mise etpeı,
Ashkózdengen adamdarǵa ne dersiń? Avtoryn tabyńyz.
30 – Jelsiz túnde jaryq aı,
Sáýlesi sýda dirildep.
Aýyldyń mańy tereń saı,
Tasyǵan ózen gúrildep. Avtoryn tabyńyz.
30 – Ýa, týǵan jer topyraǵyńnan jaraldym,
Alabyńnan armanyma nár aldym.
Tunyǵyńnan júzip ishtim sendegi,
Altyn araı, tańǵy jupar samaldyń! Avtoryn tabyńyz.
40 – Naryn qumynda ornalasqan ıadrolyq synaq alańy.
40 - Balqash kóliniń ekologıalyq problemasy.
40 – Qazaqstanda aýasy eń las úshtikke kiretin qalalar.
V. Sergitý sáti. Kúı jumbaq. Kúıdiń taqyryby men avtoryn tabý kerek.
1. Aqqý – Nurǵısa Tilendıev
2. Saryarqa - Qurmanǵazy Saǵyrbaıuly
Vİ. Debat úlgisimen....
İ top Baıqońyr ǵarysh aılaǵynyń paıdasy.
İİ top Baıqońyr ǵarysh aılaǵynyń zıany.
Vİİ. Sýretter sóıleıdi....
A) Qazaqstannyń ekologıalyq apatty aımaqtary.
Á) Qazaqstannyń tabıǵaty kórkem aımaqtary.
1 - top «Ǵajaıyp»
2 - top«Atameken»
Saıys kezeńderi:
İ. Suraq menen, jaýap sizden
İİ. Atadan qalǵan asyl sóz.
İİİ. Tapqyr bolsań sheship kór.....
IV. Sıqyrly sandar.
V. Sergitý sáti. Kúı jumbaq.
VI. Debat úlgisimen.....
VII. Sýretter sóıleıdi....
İ. Suraq menen, jaýap sizden.
Ár top 12 suraqtan beriledi.
«Ǵajaıyp» tobynyń suraqtary
1. «Ekologıa» sóziniń qazaqsha maǵynasy qandaı?
2. Qazaqstanda qansha qoryq bar?
3. Munaı ónimderimen lastanǵan muhıt.
4. Semeı polıgonyndaǵy alǵashqy jarylys qaı jyly jasaldy?
5. Tiri aǵzaǵa áser etetin qorshaǵan orta elementteri.
6. Fotosıntez prosesiniń nátıjesinde neler túziledi?
7. Halyqaralyq qyzyl kitaptyń İ bólimi qaı jyly shyqty?
8. Jer sharynda atom qarýy qansha ret synaldy?
9. Jylý effektisin týǵyzatyn faktor qalaı atalady?
10. Aral teńiziniń ekologıalyq problemalary bastalǵan jyl.
11. «Nevada - Semeı» halyqaralyq qozǵalysynyń kóshbasshysy.
12. Aral teńizinde ornalasqan qoryq.
«Atameken» tobynyń suraqtary
1. Ekologıa ǵylymy neni zertteıdi?
2. Ońtústik Qazaqstanda ornalasqan qoryqtardy atańdar.
3. Qazaqstanda munaımen lastanǵan sý alaby.
4. Semeı ıadrolyq polıgonynyń jabylýy týraly jarlyqqa Qazaqstan Respýblıkasynyń prezıdenti qashan qol qoıdy?
5. Ǵalamdyq klımattyń jylynýynan týyndaıtyn problemalar.
6. Qazaqstan Respýblıkasynyń Ekologıalyq kodeksi qaı jyly qabyldandy?
7. Parnıktik gazdardy atmosferaǵa shyǵarýdy qysqartý týraly Kıoto protokoly qabyldanǵan jyl.
8. Sý ekojúıesindegi avtotrofty organızmder.
9. Aral teńizine quıatyn ózender.
10. Balqash kólinde lastanýdyń basym túri.
11. Qazaqstan Respýblıkasynda qorshaǵan ortany qorǵaý jóninde qurylǵan halyqaralyq uıym.
12. Qazaqstandaǵy ulttyq saıabaqtar sany.
İİ. Atadan qalǵan asyl sóz.
1. Jaýynmen jer kógerer
........................ (batamen el kógerer)
2. Jel daýyldy shaqyrady
................................... (bult jaýyndy shaqyrady)
3. Taý men tasty sý buzar
...................................... (el arasyn qý buzar)
4. Taýly jer bulaqsyz bolmas,
.................................. (sýly jer quraqsyz bolmas)
5. Qaz kelse jaz keler
............................... (qarǵa kelse qatqaq keler)
6. Aǵyn sýda.................... (aramdyq joq)
7. Qusy joq bolsa kól jetim
....................................... (eli joq bolsa jer jetim)
8. Jerdiń sáni egin........................ (erdiń sáni bilim)
9. Shóbi joq dep jerden túńilme
................................... (maly joq dep erden túńilme)
10. Sýsyz jerde qamys joq
...............................(azǵan elde namys joq)
İİİ. Tapqyr bolsań sheship kór.
«Eldi mekender men bólmelerdi kógaldandyrý» taqyrybyndaǵy bıologıalyq esepterdi matematıkalyq jolmen sheshý.
İ top.
1 - esep. Qalada 150 myń adam turady. Bıiktigi ortasha 1 aǵash 3 adamdy ottegimen qamtamasyz etedi. Aǵashtyń qorektený aýdany 12 sharshy metr. Qala halqyn tolyq ottegimen qamtamasyz etý úshin qansha aǵash otyrǵyzylýy kerek jáne ol aǵashtar qandaı aýdanǵa egilmek?
Jaýaby: 150000: 3=50000 aǵash
50000×12=600000m2=60ga
2 - esep. Júz páterlik úıde orta eseppen 400 adam turady. Bıiktigi ortasha 1 aǵash 3 adamdy ottegimen qamtamasyz etedi. Osy úıdegi barlyq turǵyndardy qamtamasyz etý úshin qansha aǵash egilýi qajet.
Jaýaby: 400: 3=133, 3 nemese 133 aǵash
İİ top
1 - esep. Árbir uıanyń aýdany (35×20) sm2 bolǵan kezde, 1 ga jerge qansha ósimdik otyrǵyzýǵa bolady.
Jaýaby: 35×20=700sm2=0, 07 m2
10000: 0, 07=142857 túp aǵash
2 - esep. Kóp páterlik úıde 201 adam turady. 3 adam 1 aǵashtan otyrǵyzǵanda
úı janynda qansha aǵash ósedi?
Jaýaby: 201: 3=67 aǵash
İV. Sıqyrly sandar.
10 10 10
20 20 20
30 30 30
Ár uıashyqtaǵy upaılar sanyna baılanysty deńgeılik suraqtar qoıylady.
20 - Avtotrofty aǵzalarǵa neler jatady?
20 – Qazaqstanda ekologıalyq jaǵdaıǵa baılanysty jabylǵan qoryq.
20 – Qazaqstannyń ósimdikterge arnalǵan Qyzyl kitaby qashan jaryq kórdi?
30 – Eı tabıǵat shebersiń - aý, shebersiń,
Kórmegendi kórsetersiń, beresiń.
Ulan - ǵaıyr baılyǵyńdy mise etpeı,
Ashkózdengen adamdarǵa ne dersiń? Avtoryn tabyńyz.
30 – Jelsiz túnde jaryq aı,
Sáýlesi sýda dirildep.
Aýyldyń mańy tereń saı,
Tasyǵan ózen gúrildep. Avtoryn tabyńyz.
30 – Ýa, týǵan jer topyraǵyńnan jaraldym,
Alabyńnan armanyma nár aldym.
Tunyǵyńnan júzip ishtim sendegi,
Altyn araı, tańǵy jupar samaldyń! Avtoryn tabyńyz.
40 – Naryn qumynda ornalasqan ıadrolyq synaq alańy.
40 - Balqash kóliniń ekologıalyq problemasy.
40 – Qazaqstanda aýasy eń las úshtikke kiretin qalalar.
V. Sergitý sáti. Kúı jumbaq. Kúıdiń taqyryby men avtoryn tabý kerek.
1. Aqqý – Nurǵısa Tilendıev
2. Saryarqa - Qurmanǵazy Saǵyrbaıuly
Vİ. Debat úlgisimen....
İ top Baıqońyr ǵarysh aılaǵynyń paıdasy.
İİ top Baıqońyr ǵarysh aılaǵynyń zıany.
Vİİ. Sýretter sóıleıdi....
A) Qazaqstannyń ekologıalyq apatty aımaqtary.
Á) Qazaqstannyń tabıǵaty kórkem aımaqtary.
You Might Also Like
