Ekologıalyq apatty aımaqtar
Jaratylystaný - gýmanıtarlyq baǵytyndaǵy 10 synybynda ótkizgen ashyq sabaǵy.
Sabaqtyń taqyryby: Ekologıalyq apatty aımaqtar.
Sabaqtyń maqsaty: Oqýshylardyń kommýnıkatıvtik quzyrettilik durys qalyptasýyna jaǵdaı jasaý
Mindetteri:
1. Elimizdiń ekologıasy nashar aımaqtary boıynsha tanymdyq túsinikterin keńeıtý.
2. Qorshaǵan orta men onyń tabıǵı resýrstaryn tıimdi paıdalaný barysynda tabıǵatty qorǵaı alatyn, aıalaı biletin adamgershiligi mol izgilikti, ekologıalyq bilimi men mádenıeti joǵary urpaq tárbıeleý.
3Topta, jupta jumys istetý arqyly jaýapkershilikterin arttyrý, izdenýshilikke baýlý
Sabaqtyń túri: Aralas sabaq.
Sabaqtyń formasy: jeke, juppen, toppen.
Sabaqtyń ádisi: suraq - jaýap, izdený, pikir almasý.
Pánaralyq baılanys: orys tilmen, ekologıamen.
Kórnekiligi: sóz basy, grafıkalyq dıktanttar paraǵy, baǵalaý paraǵy, testter.
Baǵyt berý kezeńi:
1. Oqýshylardy túgendep, sabaqqa beıimdeý.
2. Sabaqtyń barysy men maqsatymen tanystyrý.
3. Úı tapsyrmasyn tekserý.
a) «Kókshetaý» poemasynan jattaýǵa berilgen úzindi grafıkalyq dıktant boıynsha tekserý.
á) Jupta tekserý, baǵalaý.
b) 1, 2 oqýshydan jatqa suraý.
İske asyrý kezeńi:
1. Sóz basy - kirispe: kompúterden aqyn Omar Qarjaý Aıtolqynnyń «Ekologıa» óleńi tyńdalyp, sýretter kórsetiledi:
"Ekologıa" Bóten sóz
Bir týǵanyń biraq ta
Bilgenge bul kósem sóz,
Máńgi qalar qulaqta
Eko, eko - úı, Otan,
Ejelden - aq grekshe
Sóz patshasyn unatam
Júregime gúl ekse,
Bizshe ǵylym - logıa
Tutqasy bar álemniń
Onsyz meken, joq uıa,
Joq kıesi óleńniń
Óz úı óleń - tósegiń
Tabıǵat bop qalady
Oǵan atqan kesegiń
Óz basyńdy jarady.
Keýdemizdi urǵylap,
"Baǵyn, tabyn, jer"dedik
Jer men kókti burǵylap,
Araldy da jerledik.
Tabıǵatty tonadyq
Baılyq úshin bir kúndik
Jerdi atomǵa mola ǵyp,
Keshteý, jalǵan kúrsindik.
Aıta aldyq pa: Bul syıym
Al, tabıǵat, saǵan!- dep
Qulqyn kórmeı bir tyıym
Júrmiz ylǵı maǵan,- dep
Tepe - teńdik zańy bar
Tabıǵatta, adamdar,
Kim buzsa sol janýar
Uqsaǵanmen adamǵa.
Óleń joldarynda ne týraly aıtylǵan?
Negizgi kezeńniń maqsatymen tanystyrý.
2. Top jumysyn qorǵaý. Aldyn - ala berilgen tapsyrma boıynsha úsh top ekologıalyq apatty aımaqtar boıynsha jobalaryn qorǵaıdy.
3. Sózdik jumysy.«Tımpoloto» oıyny negizinde.
Bógen, betburys, quıatyn, shalshyq, synaý.
4. Mátinmen jumys(oqýlyqtaǵy ):
a) oqytý
á) úsh mátinnen negizgi oıdy tap
b) mátinnen táýeldik jalǵaýy bar sózderdi tabý
5. Pikirtalas. Jergilikti aqyn - jyrshy Sh. Dildebaevtyń 70 - jyldyq mereıtoıyna oraı Sátbaev qalasynda ótken aıtystan úzindi oqý.
... Zańdy oılar qozǵaı alsaq zaman jaıly,
Kóńilim kóp nársege alańdaıdy.
Synaqtardyń alańy Semeı edi,
Sarqynshaǵy sanamnan joǵalmaıdy.
Atandardyń mekeni abat dala,
Atomdardyń uıasy bola almaıdy.
Munaıdyń da muńy bar san ǵasyrlyq,
Kaspıı qaıǵy qazaqqa, Aral qaıǵy.
Bul kúnde Baıqońyrdy kim bilmeıdi,
Ǵaryshtyń ortalyǵy ǵalamǵa áıgi.
Sol jerden kókke keme ushyrarda,
Qaýipti "proton" dep habarlaıdy.
Alaıda apat bolyp qulaǵanda,
Zıansyz zymyran dep bári aldaıdy.
Al, ǵalymdar ýájin tyńdasańyz,
Onyń ýy san jyldar taramaıdy.
Júkti ana qursaǵynda jatqan sábı
Ý jutsa esti urpaq bop jaralmaıdy.
Genine geptıl sińgen azamattar,
Beline bes qarýyn taǵa almaıdy...
- Tólegen aqynnyń kóterip otyrǵan máselesi qandaı? Sońǵy joldarda qaı óńir týraly aıtqan?
Pikir talastyrý:
1 - top Sátbaev qalasynda ekologıalyq másele joq
2 - top Sátbaev qalasy ekologıalyq lastanýda
Qorytyndy kezeńi:
1. Test jumysy
1."Ekologıa" sózi qaı tilden alynǵan?
A) fransýz V) nemis S) aǵylshyn D) grek
2. Ekologıa termınin alǵash ǵylymǵa engizgen ǵalym.
A) Ý. Pettı V) E. Gekkel S) Ch. Darvın D) V. Bartold
3. "QR - nyń azamaty tabıǵatty qorǵaýǵa jáne onyń baılyǵyn saqtaýǵa mindetti" degen joldar qaı zańnan alynǵan?
A) Bilim týraly Zań S) Eńbek týraly Zań
V) Qorshaǵan ortany qorǵaý týraly Zań D) Sý kldeksi
4. Qorshaǵan ortany qorǵaýǵa baǵyttalǵan is - sharaǵa jatpaıtyny
A) Qoryqtar ashý V) Ormandy kesý
S) "Qyzyl kitap" shyǵarý D) Zańdar qabyldaý
5. Qazaqstandaǵy qoryqtar sany
A) 9 V) 5 S) 7 D) 10
6. Qorshaǵan ortany qorǵaýdyń dúnıejúzilik kúni
A) 16jeltoqsan V) 25qazan
S) 5maýsym D) 1qańtar
7. Ekologıalyq apatty aımaqtar
A) Kókshetaý, Astana V) Taraz, Shymkent
S) Aral, Balqash S) Baıanaýyl, Qyzyljar
8. Qazaqstannyń Shveısarıasy
A) Almaty V) Baıanaýyl S) Mańǵystaý D) Kókshetaý
9. Maqaldy aıaqta. Árkimniń óz jeri -
A) altyn V) jumaq S) baqyt D) jaqsy
10. Jerimizge taraǵan protonnan taraıtyn hımıalyq zat
A) synap V) amonal S) gaz D) geptıl
2. Baǵalaý kestesin qorytý
3. Sóz sońy:
Eı, Qazaqstan ulany,
Bolǵaısyń dala qyrany.
Jer - sýyn qorǵaý babańnyń
Emes - pe edi basty urany?!
Úı tapsyrmasy: Ekologıalyq máselelerdi sheshýdiń joldaryn qarastyrý.
Sabaqtyń taqyryby: Ekologıalyq apatty aımaqtar.
Sabaqtyń maqsaty: Oqýshylardyń kommýnıkatıvtik quzyrettilik durys qalyptasýyna jaǵdaı jasaý
Mindetteri:
1. Elimizdiń ekologıasy nashar aımaqtary boıynsha tanymdyq túsinikterin keńeıtý.
2. Qorshaǵan orta men onyń tabıǵı resýrstaryn tıimdi paıdalaný barysynda tabıǵatty qorǵaı alatyn, aıalaı biletin adamgershiligi mol izgilikti, ekologıalyq bilimi men mádenıeti joǵary urpaq tárbıeleý.
3Topta, jupta jumys istetý arqyly jaýapkershilikterin arttyrý, izdenýshilikke baýlý
Sabaqtyń túri: Aralas sabaq.
Sabaqtyń formasy: jeke, juppen, toppen.
Sabaqtyń ádisi: suraq - jaýap, izdený, pikir almasý.
Pánaralyq baılanys: orys tilmen, ekologıamen.
Kórnekiligi: sóz basy, grafıkalyq dıktanttar paraǵy, baǵalaý paraǵy, testter.
Baǵyt berý kezeńi:
1. Oqýshylardy túgendep, sabaqqa beıimdeý.
2. Sabaqtyń barysy men maqsatymen tanystyrý.
3. Úı tapsyrmasyn tekserý.
a) «Kókshetaý» poemasynan jattaýǵa berilgen úzindi grafıkalyq dıktant boıynsha tekserý.
á) Jupta tekserý, baǵalaý.
b) 1, 2 oqýshydan jatqa suraý.
İske asyrý kezeńi:
1. Sóz basy - kirispe: kompúterden aqyn Omar Qarjaý Aıtolqynnyń «Ekologıa» óleńi tyńdalyp, sýretter kórsetiledi:
"Ekologıa" Bóten sóz
Bir týǵanyń biraq ta
Bilgenge bul kósem sóz,
Máńgi qalar qulaqta
Eko, eko - úı, Otan,
Ejelden - aq grekshe
Sóz patshasyn unatam
Júregime gúl ekse,
Bizshe ǵylym - logıa
Tutqasy bar álemniń
Onsyz meken, joq uıa,
Joq kıesi óleńniń
Óz úı óleń - tósegiń
Tabıǵat bop qalady
Oǵan atqan kesegiń
Óz basyńdy jarady.
Keýdemizdi urǵylap,
"Baǵyn, tabyn, jer"dedik
Jer men kókti burǵylap,
Araldy da jerledik.
Tabıǵatty tonadyq
Baılyq úshin bir kúndik
Jerdi atomǵa mola ǵyp,
Keshteý, jalǵan kúrsindik.
Aıta aldyq pa: Bul syıym
Al, tabıǵat, saǵan!- dep
Qulqyn kórmeı bir tyıym
Júrmiz ylǵı maǵan,- dep
Tepe - teńdik zańy bar
Tabıǵatta, adamdar,
Kim buzsa sol janýar
Uqsaǵanmen adamǵa.
Óleń joldarynda ne týraly aıtylǵan?
Negizgi kezeńniń maqsatymen tanystyrý.
2. Top jumysyn qorǵaý. Aldyn - ala berilgen tapsyrma boıynsha úsh top ekologıalyq apatty aımaqtar boıynsha jobalaryn qorǵaıdy.
3. Sózdik jumysy.«Tımpoloto» oıyny negizinde.
Bógen, betburys, quıatyn, shalshyq, synaý.
4. Mátinmen jumys(oqýlyqtaǵy ):
a) oqytý
á) úsh mátinnen negizgi oıdy tap
b) mátinnen táýeldik jalǵaýy bar sózderdi tabý
5. Pikirtalas. Jergilikti aqyn - jyrshy Sh. Dildebaevtyń 70 - jyldyq mereıtoıyna oraı Sátbaev qalasynda ótken aıtystan úzindi oqý.
... Zańdy oılar qozǵaı alsaq zaman jaıly,
Kóńilim kóp nársege alańdaıdy.
Synaqtardyń alańy Semeı edi,
Sarqynshaǵy sanamnan joǵalmaıdy.
Atandardyń mekeni abat dala,
Atomdardyń uıasy bola almaıdy.
Munaıdyń da muńy bar san ǵasyrlyq,
Kaspıı qaıǵy qazaqqa, Aral qaıǵy.
Bul kúnde Baıqońyrdy kim bilmeıdi,
Ǵaryshtyń ortalyǵy ǵalamǵa áıgi.
Sol jerden kókke keme ushyrarda,
Qaýipti "proton" dep habarlaıdy.
Alaıda apat bolyp qulaǵanda,
Zıansyz zymyran dep bári aldaıdy.
Al, ǵalymdar ýájin tyńdasańyz,
Onyń ýy san jyldar taramaıdy.
Júkti ana qursaǵynda jatqan sábı
Ý jutsa esti urpaq bop jaralmaıdy.
Genine geptıl sińgen azamattar,
Beline bes qarýyn taǵa almaıdy...
- Tólegen aqynnyń kóterip otyrǵan máselesi qandaı? Sońǵy joldarda qaı óńir týraly aıtqan?
Pikir talastyrý:
1 - top Sátbaev qalasynda ekologıalyq másele joq
2 - top Sátbaev qalasy ekologıalyq lastanýda
Qorytyndy kezeńi:
1. Test jumysy
1."Ekologıa" sózi qaı tilden alynǵan?
A) fransýz V) nemis S) aǵylshyn D) grek
2. Ekologıa termınin alǵash ǵylymǵa engizgen ǵalym.
A) Ý. Pettı V) E. Gekkel S) Ch. Darvın D) V. Bartold
3. "QR - nyń azamaty tabıǵatty qorǵaýǵa jáne onyń baılyǵyn saqtaýǵa mindetti" degen joldar qaı zańnan alynǵan?
A) Bilim týraly Zań S) Eńbek týraly Zań
V) Qorshaǵan ortany qorǵaý týraly Zań D) Sý kldeksi
4. Qorshaǵan ortany qorǵaýǵa baǵyttalǵan is - sharaǵa jatpaıtyny
A) Qoryqtar ashý V) Ormandy kesý
S) "Qyzyl kitap" shyǵarý D) Zańdar qabyldaý
5. Qazaqstandaǵy qoryqtar sany
A) 9 V) 5 S) 7 D) 10
6. Qorshaǵan ortany qorǵaýdyń dúnıejúzilik kúni
A) 16jeltoqsan V) 25qazan
S) 5maýsym D) 1qańtar
7. Ekologıalyq apatty aımaqtar
A) Kókshetaý, Astana V) Taraz, Shymkent
S) Aral, Balqash S) Baıanaýyl, Qyzyljar
8. Qazaqstannyń Shveısarıasy
A) Almaty V) Baıanaýyl S) Mańǵystaý D) Kókshetaý
9. Maqaldy aıaqta. Árkimniń óz jeri -
A) altyn V) jumaq S) baqyt D) jaqsy
10. Jerimizge taraǵan protonnan taraıtyn hımıalyq zat
A) synap V) amonal S) gaz D) geptıl
2. Baǵalaý kestesin qorytý
3. Sóz sońy:
Eı, Qazaqstan ulany,
Bolǵaısyń dala qyrany.
Jer - sýyn qorǵaý babańnyń
Emes - pe edi basty urany?!
Úı tapsyrmasy: Ekologıalyq máselelerdi sheshýdiń joldaryn qarastyrý.
You Might Also Like
-
Sabaqtyń taqyryby: Óner juldyzy - Shuǵyla Saparǵalıqyzy.
