InfoHub Logo

Qazaq tili 11 synyp
Sabaqtyń taqyryby: Ekologıalyq saýattylyq – zaman talaby
Sabaqtyń maqsattary:
bilimdilik: oqýshylardyń aınala qorshaǵan tabıǵatqa degen jaýapkershilik qarym – qatynasyn, tabıǵat resýrstaryna uqyptylyqpen, únemshilikpen qaraýdy qalyptastyrý, oı - órisi damyǵan, bilimdi, ekologıalyq saýatty, mádenıetti tulǵany qalyptastyrý, ekologıalyq sanasyn arttyrý, taqyryp boıynsha sóıleý tilin jetildirý;
- damytýshylyq: oqýshylardyń oı - órisin, dúnıetanymyn damytý, kommýnıkatıvtik quzyretterin: júıeli sóıleý, negizgi oıdy anyqtaý, suraq qoıý jáne oǵan dáleldi jaýap berý daǵdylaryn jetildirý;
- tárbıelik: tabıǵatty aıalaýǵa, óz elin maqtan tutyp qadirleýge, ultjandy azamat bolýǵa tárbıeleý; jupta, topta jumys isteýdi qalyptastyrý.
Sabaqtyń túri: shyǵarmashylyq sabaq

Sabaqtyń barysy:
I. Uıymdastyrý kezeńi
1. Sálemdesý
2. Oqýshylardy túgendeý
3. Jaǵymdy emosıalyq kúıge bóleý. - Psıhologıalyq ahýal:
Muǵalimniń sózi: Kóńil - kúıleriń qalaı? Iá. Senderge búgin jumystaryń nátıjeli bolý úshin, jaqsy kóńil - kúı, kúsh - jiger kerek.
- Jiger (volá) degen - Men. Kúsh (sıla) degen - Men. Meıir degen – Men. Jeńimpaz degen – Men. Mahabbat (lúbov) degen - Men. Keshirim (proshenıe) degen - Men. Qudiret (velıchıe) degen – Men.
Hormen: Bári maǵan baılanysty.
- Jastyq shaq (molodost degen – Men. Densaýlyq (zdorove) degen – Men. Adaldyq (chestnost degen – Men. Ǵajaıyp (ýdıvıtelnyı - dıvo) degen – Men. Jaryqtyq (ıarkost svet) degen – Men. Jomarttyq degen – Men. Sulýlyq (krasota) degen – Men.
Hormen: Bári meniń qolymda.
- Iá, balalar, búgingi sabaq ta, búgingi kún de, bolashaqtaryń da - Bári senderge baılanysty. Bári senderdiń qolyńda.
Qaıyrly kún shákirtterim, dostarym,
Kún qaıyrly bolsyn.
Qasıetti búgingi Juma kún
Sáttilikke, qýanyshqa tolsyn.
Búgin alar baǵalaryń,
Kileń «bestik» bolsyn.

II. Sabaqtyń taqyrybyn anyqtaý.
1. Muǵalimniń sózi: Balalar, myna sýretterge qarap, búgingi sabaqtyń taqyrybyn boljap aıtýǵa bola ma?
2. Sýretterdi kórsetý.
3. «Oılan, bólis!» ádisi

III. Sabaqtyń maqsaty: «Ekologıa saýattylyǵy – zaman talaby» taqyryby boıynsha oqýshylardyń qazaqsha sóıleý tilderin jetildirý, ekologıa máseleleriniń mańyzdylyǵyn túsiný, jaqsartý joldaryn izdestirip, paıdalaný, negizgi oıdy anyqtaý, suraq qoıý jáne oǵan dáleldi jaýap berý daǵdylaryn jetildirý.
Sabaqtyń epıgrafy:
Oı - órisi damyǵan, bilimdi, ekologıalyq mádenıetti tulǵany qalyptastyrý - jańa ǵasyrdyń kún tártibinde turǵan basty másele.
N. Á. Nazarbaev
1. Sabaqtyń taqyrybyna suraq qoıyńdarshy? Osy tásildi paıdalaný arqyly, suraqtarǵa jaýap alý – bul sabaqta alǵa qoıǵan maqsattaryn anyqtaý. Oqýshylar óz aldyna maqsat qoıý kerek.

IY. Mıǵa shabýyl
1. Búgingi sabaqtyń tirek sózi qandaı?
2. Ekologıa, tabıǵat sózderimen baılanysty syn esim, etistik jasamyz.

Y. Úı tapsyrmasyn tekserý.
1). Joba jumysyn qorǵaý - Qazaqstannyń ekologıasy seni tolǵandyra ma?
Tapsyrmany topta baǵalaý

YI. Mátinmen jumys. Kloýz test oryndaý.
Qazaqstan Eýrazıa qurlyǵynyń ortalyq bóliginde ulan baıtaq jerdi alyp jatyr. Ol jerdiń aýmaǵy jóninen dúnıejúzi boıynsha 9 orynda. Qazirgi tańda Qazaqstan dúnıe júzindegi ekologıalyq zardaptardy kóp kórip otyrǵan memlekettiń biri. Adam ózine kerektiń bárin tabıǵattan alady. Sol arqyly tabıǵatty ózgertedi. Nemis ǵalymy Aleksandr Gýmbolt «Adamnyń aldynan orman kezdesse, artynda shóp qalady.» dep dál aıtqan. Tabıǵattyń ózgerýinen elge ekonomıkalyq shyǵyndar keledi. Jer klımaty ózgeredi. Osydan baryp ekologıalyq qaýip paıda bolady.
Qazaqstanda jasyl ekonomıkaǵa kóshý baǵytyn aldy. 2017 jyly Astana qalasynda halyqaralyq EKSPO kórmesi ótti. Onyń taqyryby bolashaqtyń energıasy.

Y. Vıdeo kórinis - mıǵa shabýyl.
Muǵalimniń sózi.
Búgin sabaqta Qazaqstannyń ekologıasy, onymen tyǵyz baılanysty tabıǵat týraly aıttyq.
Meta tapsyrma:
«Tabıǵat – adamzatqa amanat»
Qalaı túsinesińder?
Evrıstıkalyq suraq:
1 top: «Sen tabıǵatsyń» - Seniń jaǵdaıyn qalaı?
- «Sen bilesiń be...» - Qazaqstannyń ekologıalyq aımaqtary?
«Sen bilesiń be?» degen tásilmen Qazaqstannyń ekologıalyq aımaqtaryn aıtý kerek.
2 top: «Sen tabıǵatty jaqsy kóretin adamsyń» - Tabıǵattyń jaǵdaıyn qalaı jaqsartasyń, ne isteısiń?
- 2 top: Tabıǵatty qorǵaýshy adamsyńdar. «Eger men...» - Qazaqstan ekologıasyna qalaı kómektesesiń? Jaýabyńdy «Eger men...» tásilimen (sózderimen ) bastaýyn kerek.
Baǵalaý: Jaýaptyń
- Ózektiligi – aktýalnost- 1 upaı
- Júıeliligi - Logıchnost- 1 upaı
- Ereksheligi - Orıgınalnost- 1 upaı
- Ózindigi - Samostoıatelnost- 1 upaı
- Saýattylyǵy - Gramotnost- 1 upaı
Barlyǵy: 5 upaı
Toptar bir - birin baǵalaý

YI. Úlgimen salystyrý
O, tabıǵat!
Taǵdyrymsyń sen meniń,
Seniń barlyq ózen, taý men kólderiń.
Aýań, sýyń, ósimdigiń bolmasa,
Dúnıede qalaı ómir súremin.
Qudireti mol tabıǵat, men saǵan,
Árqashanda alǵyspen bas ıemin...

VII. Qorytyndylaý.
Qoryta aıtqanda, Qazaqstandaǵy qazirgi ekologıalyq jaǵdaılar kimdi bolsa da tolǵandyrdy. Óıtkeni dúnıe júzi boıynsha ekologıalyq jaǵdaıy jaǵynan Qazaqstan 133 eldiń ishinde 70 orynda.
Elimizdiń ekologıasyn jaqsartýda ǵylymı ozyq tehnologıasyn óndiriske keńinen engizý, ekologıasy taza energıa kózderin paıdalanýǵa barynsha kóńil bólý t. b qajet.
Adamzat balasynyń aldynda sheshetin máseleler bar.
Olar:
1. Álemde beıbitshilik ornatý.
2. Adamnyń sana - sezimin damytý.
3. Tabıǵatty qorǵaý.

Jaǵdaıat: Bizdiń «Lıseı» jýrnalynda jańa aıdar ashyldy «Ekologıalyq saýattylyq...»
Maqalada netýraly jazar ediń, «Qundy pikir» ádisin qoldan.

YIII. Refleksıa. «Aıaqtalmaǵan sóılemder» ádisi.
Sabaqqa qoıǵan maqsataryna jettińder me?
Búgin sabaqta men... bildim
Búgin sabaqta maǵan óte qyzyqty boldy,...
Búgin sabaqta maǵan qıyn boldy,...
Búgin sabaqta meniń jetistigim...
Búgin sabaqta meni... oılandyrdy.

IX. Oqýshylardy baǵalaý.
Keste toltyrý

X. Úıge tapsyrma
1. «Tabıǵatty qorǵaý - ózińdi qorǵaý»,«Qazaqstannyń ekologıasy meni qatty oılandyrady» taqyryptarynyń birin tańdap esse jazý.
3. «Bir tal kesseń, on tal ek» - qalaı túsenesiń?
4. Taqyryp boıynsha 10 maqal - mátel jattaý

Qazaq tili men ádebıeti páni muǵalimi Ermýhanova Z. A.