Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 3 kún buryn)
Elim meniń (ıntellektýaldy - dýmandy oıyny)
Shyǵys Qazaqstan oblysy, Aıagóz qalasy,
«№5 jalpy bilim beretin orta mektep» KMM
Tarıh páni muǵalimi Nysanbaeva Gaýhar Kanatovna

«Elim meniń» (ıntellektýaldy - dýmandy oıyny)

Maqsattary:
1. Qazaqstannyń ótkeni men búgingi ómirin salystyra otyryp, óz elimizdiń damý tarıhy týraly uǵymdaryn qalyptastyrý. Búgingi táýelsizdikke qalaı qol jetkenimizdi zerdeleý. Qazaq halqynyń ǵasyrlar boıǵy salt - dástúrleri men kónergen sózderiniń mánin ashý. Oqýshylardyń oılaý qabiletterin, bilim, bilik daǵdylaryn damyta otyryp, tarıh jáne qazaq tili men ádebıeti pánderi boıynsha bilimderiniń sapasyn arttyrý.
2. Oqýshylardyń pánge degen qyzyǵýshylyǵyn jáne oı - órisin damytý, dúnıetanymyn keńeıtý, básekege qabiletterin arttyrý. Oqýshylardyń oılaý, tanymdylyq qabiletterin damytý.
3. Oqýshylardy uıymshyldyqqa, bir maqsatqa jetý úshin aıanbaı eńbek etýge, jaýapkershilikke, ata - baba rýhyn qasterleýge, óz betinshe eńbektenýge tárbıeleý. Óz Otanyn, týǵan jerine degen súıispenshiligin arttyra otyryp otanshyldyqqa, eljandylyqqa tárbıeleý.
Túri: Intellektýaldy - dýmandy kesh

Barysy:
Bastaýshy:
Án. Elim meniń, keń kósilgen dalamdaı,
Elim meniń, sheksiz mynaý ǵalamdaı.
Elim meniń, Alataýdaı eńseli,
Elim meniń, súıem máńgi men seni.
Ar ma, qurmetti qaýym, qonaqtar, saıysqa qatysýshylar! Uly dalamnyń ótkeni men búgingisin jyrlaıtyn «Elim meniń» ıntellektýaldy dýmandy keshine hosh keldińizder!
Saıysqa 2 top qatysady. Ár toptyń aty, urany bolýy kerek. Ne sebepti osylaı atadyńyzdar? Qysqasha jaýap berý.
Saıys 5 aınalymnan turady, ár aınalymnyń sońynda án jasyrylady, durys jaýabyn tapqan topqa qosymsha 2 upaı beriledi.

İ. Aldymen toptarmen tanys bolaıyq:
Toptaryńyzdyń aty, urany. Toptaryńyzda kim bar? Ne sebepti olaı atadyńyzdar? Qysqasha jaýap berý.

İİ. Saıys ádil ótý úshin 2 toptyń jınaǵan upaı sandaryn eseptep otyrý úshin kórermenderdiń arasynan táýelsiz sarapshylardy tańdap alaıyq. Sizder saıys barysynda toptardyń jınaǵan upaılaryn ár aınalym sońynda jarıalap otyrasyzdar.
İ. aınalym. «Jekpe - jek»
Bul aınalymda ár top múshelerine jeke - jeke suraqtar qoıylady. Top basshysy jaýap bere almaıdy, biraq top múshelerine kómektese alady.
Suraqtar tarıhta bolǵan oqıǵalar, fılmder, tulǵalarǵa qatysty.
Suraq 1 top qatysýshylaryna arnalady. Beıne - saýal
1 - suraq. Tól valútamyz 1993 jyly 15 qarashada qabyldanǵanyn bárimiz de bilemiz. Suraq mynadaı - tól valútamyzǵa « teńge» dep ataýdy usynǵan kim?
(Jaýap: ınjener - ǵalym, tehnıka ǵylymdarynyń doktory Saýyq Tákejanov)
2 - suraq. Meırambek Besbaev áni ınteraktıvti taqtadan oryndalady.
Suraq - Qazaqstannyń memlekettik qaıratkeri «Mýzart»tobynyń ánshisi M. Besbaevtyń úlken sahnada eń alǵash oryndaǵan áni?
(Jaýap: A. Qorazbaevtyń ánine, J. Sáttibekovtyń sózine jazylǵan «Saǵyndym Kenen atamdy»
3 - suraq. Olımpıada Londondaǵy jeńimpazdaryn ata?

Sizderde qosymsha 2 upaı alýǵa múmkindik bar. Ol úshin jasyrǵan ánin tyńdaıyq. Án: E. Hasanǵalıev «Atameken»

İİ aınalym. Babalarymyz sóz ónerine erekshe mán bergen. Kóne sóz tirkesterine arnalady. Aınalym 3 belesten turady. 1 - shi beleste synaq úshin oıynshylardyń saýattylyǵyn tekserip alamyz.
2 - shi beleste kóne sóz tirkesteriniń maǵynasy men balamasyn tabý kerek.
3 - shi beleste eki top bir - birine kónergen sózderdi jasyrady. Kónergen sózdiń 3 jaýap nusqasy bolýy kerek.
1 - shi beleste oıynshylardyń saýattylyǵy tekseriledi.
1 - shi sóz «Atameken» tobyna arnalady: SHAHAR, QARAQURYM, QULPYTAS
2 - shi sóz «Dostyq»tobyna arnalǵan: ÚSTİRTİN, SHÚRİPPE, KİNÁRATSYZ
2 - shi beles turaqty sóz tirkesterine arnalǵan:
«Atameken» tobynyń suraqtary:
1. Sańylaýy bar - oıy, túısigi bar
2. İshi ıt jyrtqandaı - qyzǵanshaq, ishi ýdaı ashyp tur
3. Jarǵaq qulaǵy jerge tımedi - tynym tappaý, júgirip júrý.
«Dostyq» tobynyń suraqtary:
1. İshine el qondy - tamaqqa toıdy
2. Túkirigi jerge túspegen - bılik basynda júrgen adam
3. Sózdi júndeı sabady - kóp sóıleý, kópirip sóıleý.
3 - shi beleste 2 top bir - birine kóne sóz jasyrady. Onyń 3 jaýap nusqasy bolý kerek.
«Atameken» tobynyń jasyrǵan sózderi: 1. Alqyndy
A) et buzatyn pyshaq
V) boıalǵan jebe
S) sabynnyń qaldyǵy+
2. Kóbegen
A) at ábzeli
V) jaralanǵan jaýynger
S) erte týǵan qozy+
«Dostyq» tobynyń jasyrǵan sózderi: 1. Alǵadaı
A) eń júırik jylqy
V) batyr+
S) báıgeden ozǵan at.
2. Kórpesh
A) túıe júnnen tigilgen kıim
V) kıiz basatyn adam
S) eseıgen qozy+

ÁN. ASTANA týraly.

İİİ aınalym. Tarıhta bolǵan adamdar men ádebıet ókilderine arnalady. Top basshysy jasyrady, top músheleri tabady. Ýaqyt shekteýli 2 mınýt.
1 - shi toptyń jasyratyn tulǵalary:
1. Baýyrjan Momyshuly, Dýlat Babataıuly, Roza Rymbaeva, Áıteke bı, Kenesary Qasymuly, Sábıt Muqanov, Kenen Ázirbaev, Toqtar Serikov, Qaırat Rysqulbekov, Táýke han, Mánshúk Mametova, Serik Sapıev, Qabanbaı batyr, Abaı Qunanbaev, Toqtar Áýbákirov
2 - toptyń jasyratyn tulǵalary:
1. Alpamys batyr, Mahambet Ótemisuly, Kúlásh Baıseıitova, Gúlnaz Álimgereı, Tóle bı, Sáken Seıfýllın, Maqpal Júnisova, Bekzat Sattarhanov, Qasym han, Aqtamberdi jyraý, Maıa Maneza, Rınat Zaıytov, Shámshi Qaldaıaqov, Muhtar Áýezov, Nurtaı Sabılánov

Án «Týǵan el»

İV aınalym
2 shaǵyn belesten turady. 1 - shi beleste kózben kórip, qolmen ustap, dámin de tatýǵa bolady.
1 - shi topqa suraq: 1. Shańyraqtyń kúldireýish degen bóligin tabyńyz?
2. Aldaryńyzdaǵy shańyraqtyń toǵyn degen bóligin tabyńyz?
Toǵyn - sheńberi
2 - shi topqa suraqtar: 1. Aldaryńyzdaǵy qamshynyń tutam degen bóligin taýyp berińder?
Tutam - ólshem birligi, qamshynyń sabyndaǵy ustaıtyn bólshegi. Tutam 14 - 15 sm teń.
2. Aldaryńyzda taıaq, sý, bıdaı. Osy zattardyń qaısysy ýyspen ólshenedi?
Ýys degenimiz ne - ýysty alaqanmen ólsheımiz.
2 - shi beleste tapsyrmalar salt - dástúr, tyıym sózderge qatysty.
1 - shi toptyń suraqtary: 1. Uıqyashar -
2. Aqqa qatysty tyıym sózder:
2 - shi toptyń suraqtary: 1. Súndetke otyrǵyzý - musylman halyqtarynda ul balany súndetke otyrǵyzý.
2. Tyıym sózderdi aıtý

Án. «Kók týdyń jelbiregeni»

V aınalym. Qazaqstannyń san - qıly salasyn qamtıdy. Suraq jeke - jeke top múshelerine arnalady. Top basshysy jaýap bere almaıdy, top múshelerine kómektese alady.

İ beles tarıhtan syr shertedi:
1 - shi toptyń suraqtary: 1. Qazaqta óleń atasy - Abaı, Kúı atasy - Qurmanǵazy dese, án atasy dep kimdi aıtamyz? Ámire Qashaýbaev
2. Álemniń 116 tiline aýdarylǵan qazaq romany? «Abaı» M. Áýezov
3. Qorǵasyn qory boıynsha Qazaqstan TMD elderiniń arasynda neshinshi orynda? 1 orynda.
2 - shi toptyń suraqtary: 1. Qazaqtyń qara dombyrasy men halyq kúılerin álem halyqtaryna tanytý maqsatynda Q. Bolmanovtyń bastamasymen qurylǵan bul top 2001 jyly Gollıvýdta ótken Búkilálemdik mýzyka oryndaýshylarynyń chempıonatynda Bas júldeni jeńip aldy. Suraq: Bul qaı top? «Ulytaý»toby.
2. Qazaqstannyń táýelsizdigin moıyndaǵan birinshi memleket? Túrkıa
3. Mys qory boıynsha Qazaqstan álemde neshinshi orynda? 3 orynda.

İİ beleste sizderdiń ádebıet salasyndaǵy bilimderińiz synalady. Qazaq jaýharlarynyń qanatty sózderinen úzindi beriledi, sizder onyń avtoryn tabýlaryńyz kerek.
1 - toptyń suraqtary:
1. A. Qunanbaev
2. Qyz Jibek jyrynan
3. Kórkem shyǵarmadan úzindi
2 - toptyń suraqtary:
1. Tóle bı
2. Alpamys batyr jyrynan
3. Kórkem shyǵarmadan úzindi

İİİ beles jaǵrafıadan suraqtar:
1. Qazaqstan kartasynda belgilengen qaı oblys - SHQO
2. Qazaqstan kartasynda belgilengen qaı kól - Alakól
1. Qazaqstan kartasynda belgilengen qaı oblys - Mańǵystaý.
2. Qazaqstan kartasynda belgilengen qaı qala - Astana.

Án «Jasa Qazaqstan»
Saıystyń sońynda upaı sandary sanalyp, upaı sandary kóp top jeńimpaz atanyp, «Madaqtama gramotasymen» marapattalady. Jeńimpaz topqa baǵaly syılyqtar tapsyrylady.

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama