InfoHub Logo

Emtıhan bıletteri.

1. Mátin qurastyrý: Abaı Qunanbaıuly
2. Sóılesý: Óner murajaıy
3. Ereje: Fonetıka

1. Abaı Qunanbaıuly
Abaı Qunanbaıuly 1845 j. 23 tamyzda Semeı oblysy Aıagóz aýdany Shyńǵystaýdaǵy Tobyqty rýynda týǵan. Ákesi - Qunanbaı, Qarqaraly aýylynyń aǵa sultany. Anasy - Uljan, ájesi - Zere áńgimeshisi. Abaı qazaq jazba ádebıetiniń negizin salýyshysy, pálsapashy, aqyn, sazger, aýdarmashy bolǵan.

Abaı - pálsapashy, onyń 45 qara sóz (ǵaqlıa) bar;
Abaı - sazger: "Aıtym, sálem, qalamqas", "Jelsiz túnde - jaryq aı", "Kózimniń qarasy" jáne basqa shyǵarmalar;
Abaı - aýdarmashy, ol 50 - den astam Pýshkınniń, Lermontovtyń, Geteniń, Krylovtyń shyǵarmalaryn aýdardy;
Abaı - aqyn. Onyń óleńderi: "Qys", "Jaz", "Kúz", "Jazǵytury", "Ǵylym tappaı maqtanba", "Ásempaz bolma órnege", "Seksen aıaq" jáne basqalar, 2 poema bar: "Masǵut", "Eskendir".

Abaı Qunanbaıuly 1904 j. 23 maýsymda qaıtys bolǵan. Astanada Abaı atyna dańǵyl, kitaphana, eskertkish, qonaq úı, dúkender atalady. Muhtar Áýezov Abaı týraly "Abaı joly" roman - epopeıasy jazdy.

2. Óner murajaıy
- Sálem. Astanada qandaı murajaılar bar?
- Qaıyrly kún. Elordada kóptegen murajaılar bar. Mysaly: Sáken Seıfýllın atyndaǵy murajaı, Qazaqstan Respýblıkasy tuńǵysh elbasynyń murajaıy, Prezıdent ortalyǵynyń murajaıy jáne óner murajaıy bar.
- Óner murajaıy qaıda ornalasqan?
- Ol Respýblıka dańǵylynda ornalasqan.
- Murajaı qashan ashyldy?
- 1980 j. 2 qazanda ashylǵan.
- Kórme degenimiz ne?
- Kórme - óner merekesi.
- Murajaıda jyl saıyn neshe kórme uıymdastyrylady?
- Jyl saıyn 50 - den astam kórme uıymdastyrylady.
- Qandaı sýretshilerdiń kórmeleri jıi ótkiziledi?
- Almaty qalasynan A. Qazǵulov, Tarazdan M. Rahımjanov, Semeıden G. Maqarova, Kókshetaýdan N. Ognerebko sıaqty sýretshilerdiń kórmeleri ótkiziledi.
- Balalardy ónerge qyzyqtyrý maqsatynda qandaı kórmeler ótkiziledi?
- "Men óz qalamdy súıemin", "Meniń januıam", "Jańa elordanyń tústeri", "Árqashan kún sónbesin" jáne taǵy basqalar.
- Saǵan óner murajaıy unaıdy ma?
- Iá. Maǵan unaıdy.

3. Fonetıka
Fonetıka - til dybystaryn zertteıdi. Qazaq tilinde 25 daýyssyz, 15 daýysty dybys jáne aıyrý belgisi, jińishkelik belgisi bar.
Daýysty dybystar 6 topqa bólinedi. Tildiń qatysyna qaraı: jýan, jińishke, erinniń qatysyna qaraı: erindik, ezýlik. Jaqtyń qatysyna qaraı: ashyq, qysań.
Daýyssyz dybystar 3 topqa bólinedi: qatań (12), uıań (7), úndi (7).
Býynnyń 3 túri bar: ashyq býyn - A/VA (ata, qala); biteý býyn - VAV/VAVV (qańt); tuıyq býyn - AV/AVV (as, ańt).
Podrobnee o fonetıke ı fonetıcheskom razbore mojete posmotret zdes.

Emtıhan bıletteri jaýaptarymen. júkteý