InfoHub Logo

Táýelsizdiktiń 20 jyldyǵyna arnalǵan is – shara
Eń birinshi baqytym – tilim meniń
(Tanymdyq saǵat)

Júrgizýshi: Qurmetti oqýshylar men ustazdar!
Búgingi «Eń birinshi baqytym – tilim meniń» taqyrybynda ótkiziletin tanymdyq saǵatymyzǵa qosh keldińizder!
Tanymdyq saǵatymyzdyń maqsaty: Oqýshylardy ana tilimizdi qurmetteýge tárbıeleý, til – bizdiń tirshiligimiz, babalarymyzdan qalǵan asyl mura ekenin túsindirý.
Ana tilge degen súıispenshilik bala kezden bastalady. Ana tilimiz arqyly ǵana biz halqymyzdy, Otanymyzdy tanyp bilemiz. El – jurtymyzdyń, týǵan jerimizdiń ereksheligin, qasıetin ana tilimiz arqyly qabyldap, soǵan degen mahabbatymyzdy ana tilimiz arqyly jetkizemiz. Bizdiń ana tilimiz – qazaq tili. Qazaq tili – dúnıe júzindegi eń baı, bedeldi de, beıneli tilderdiń biri.

Ótkirdiń júzi,
Kesteniń bizi
Órnegin sendeı sala almas – dep uly Abaı atamyz tańyrqap, taǵzym etken. Olaı bolsa, senderdiń osy ana tilimizdiń mártebesin bıikke ushyratyn suńqary, báıgeniń aldyn bermes tulpary bolýlaryńa tilektespin!
Kezekti oqýshylarǵa bereıin:
Án «Anamnyń tili – aıaýly úni». Sózi Shona Smahanulyniki, áni Ámirbek Tinálıevtiki.
Oryndaıtyn -----------------------------------------
Rahmet!
Júrgizýshi:
Til tarıhy – el tarıhy, til taǵdyry – el taǵdyry. Sebebi, elimiz ben tilimiz bolashaq úshin birneshe tarıhı buralańdar men shatqaldardan adaspaı, súrinbeı, aqyry maqsatyna jetti. Tarıh pen til tamyrlas. Ana tilimiz búginde barlyq Qazaqstan halyqtarynyń mártebesi, maqtanyshy. Búgingi tanymdyq saǵatymyzdyń birinshi bólimi «Ardaqtap ata tarıhyn, ana tilin» dep atalady.
(oqýshylar tildiń tarıhy jóninde aıtady).
Taqtadan til týraly sýretter kórsetiledi.
Júrgizýshi: Rahmet, balalar!

Júrgizýshi:
Ana tiline, qazaqtyń el bolyp qalyptasýyna úlken úles qosqan han, bılerdiń esimi tarıhtan belgili. Aq pen qaranyń, shyndyq pen jalǵannyń, dostyq pen qastyqtyń ara – jigin ustaǵan zerdeli aqyl ıeleri, asyl sózdiń sheberi: Buqar jyraý, Aıaz bı, Jırenshe sheshenderimiz, Tóle, Qazybek, Áıteke bılerimiz «Týra bıde týma joq» dep ádildigin aıtqan, týǵan tilge degen tilekteri bir emes pe edi?! Osy danalyq sózder, ańyz - áńgimeler, maqal – mátelder, urpaqtan – urpaqqa jetti. Búgingi jas urpaq, senderdiń mindetteriń osy qasıetti sózderdiń mán – maǵynasyn uǵyný, túsiný.

Olaı bolsa, kelesi İİ bólimimizde «Babalardan qalǵan asyl sóz» dep atalady.
Bul bólimimizde oqýshylar til týraly maqal – mátelder aıtady.
Maqal – mátel
Óner aldy – qyzyl til
Til tas jarady, tas jarmasa bas jarady
Eń ashshy da, tátti de – til
Til qarýy – sóz.
Jeti jurttyń tilin bil
Kelesi men senderge jumbaq jasyramyn.
Jaǵalaı – jaǵalaı tas qoıdym,
Jıren atty bos qoıdym. (Til)

Onan ári qaraı til týraly óleńderdiń avtoryn tabý.
Súıemin týǵan tildi – anam tilin,
Besikte jatqanymda – aq bergen bilim.
Shyr etip jerge túsken mınýtymnan,
Qulaǵyma sińirgen tanys únin. (Sultanmahmut Toraıǵyrov)

Ana tiliń – aryń bul,
Uıatyń bop tur bette.
Ózge tildiń bárin bil.
Óz tilińdi qurmette! (Qadyr Myrzaálıev)

Týǵan tilim – tirligimniń aıǵaǵy,
Tilim barda aıtylar syr oıdaǵy.
Ósse tilim, men de birge ósemin,
Óshse tilim, men de birge óshemin. (Ábdilda Tájibaev)

Rahmet, balalar! (maqal aıtyp, óleńniń avtoryn tapqan oqýshylarǵa yntalandyrý syılyǵymen rýchka, dápter beriledi).

Júrgizýshi: Erdiń qunyn eki aýyz sózben bitiretin de, jaýlasqan elderdiń arasyn kelisimge keltiretin de osy tilimiz. Ana tilimizdiń oı tereńdigin, qudirettiligin, onyń qazyna ekenin dáleldeıtin kórinisterdi tamashalaıyq.

İİİ bólimimiz «Til – qymbat qazyna» dep atalady.
Kórinis: «Tóle bıdiń jumbaǵy»
Sahnaǵa úsh bı shyǵady. (taqta arqyly bılerdiń sýreti kórsetiledi).
8 – synyp oqýshylary: Qýanyshbek, Maqsat, Nursultan.
Tóle bı (Qýanyshbek): Ýa, halqym, sóz qadirin biletin, sóz tanyǵan jastarǵa 10 túrli jumbaǵym bar.

Qyzylorda oblysy, Qazaly aýdany
Basyqara aýly, № 182 mektep kitaphanashysy
Qońyrbaeva Zakıra Abenqyzy