InfoHub Logo

Maqsaty:
«Eńbek» adamgershilik qundylyǵy týraly túsinikterin keńeıtý.
Mindetteri:
- Eńbektiń adam ómirindegi máni týraly túsinik berý;
- Oqýshylardyń eńbek etýge degen qyzyǵýshylyqtaryn damytý;
- Eńbeksúıgishtikke tárbıeleý;
Kórnekti quraldar: sújetti sýretter, jemis aǵashtary, dápter oqýlyq.

Shattyq sheberi
Oqýshylar muǵalimmen birge sheńber quryp turady, sálemdesedi, tilek aıtady.
Ózindi - óziń taný bul – (óz oılaryn aıtý)
Ózińdi – óziń taný arqyly boıymyzǵa jaqsy qasıetterdi jınaımyz. Ózińdi – óziń taný ómirge baǵyt beredi.
Rebýsty shesh

Áńgimelesý
- Eńbek degenimiz ne?
- Eńbek etý adamǵa qajet pe?
- Eńbek adamǵa ne úshin qajet dep oılaısyńdar?
Adamǵa ómir súrý úshin eń aldymen ne qajet dep oılaısyńdar?
Adam ómir súrý úshin qajetter: Aýa, sý, taǵam, nan, kıim, jaryq, jylý, bilim, densaýlyq, úı, kólik.
Eńbek degenimiz – adamnyń ómir súrýi úshin qajetti is - áreketi.
Eńbek etpegen iship jemeıdi
(halyq maqaly)

Sahnalaý
Qaıdan keldiń baýyrsaq?
Ó. Turmanjanov

Dastarqanda shashylyp,
Jatty appaq baýyrsaq.
Baýyrsaqqa qyzyǵyp,
Qarap turyp kózin sap:
- Qaıdan keldiń, baýyrsaq?
- Dep surady qýyrshaq.
- Dúkennen keldim Nan satqan,
- Dedi oǵan baýyrsaq.
- Dúkenge keldiń qaı jaqtan?
- Naýbaıdan keldim nan japqan.
- Naýbaıǵa keldiń qaı jaqtan?
- Dırmennen keldim un tartqan.
- Dıirmenge keldiń qaı jaqtan?
- Daladan keldim keń jatqan.
Jer – anam meniń kósilgen,
Dıqandar meni ósirgen.
- Nan dastarqanǵa qandaı eńbekpen keldi eken?

As atasy – nan. – Nandy qurmetteýdegi qandaı tyıym sózderdi bilemiz?
Kóp eńbek etetin adamdy

Qyzyǵa eńbek etetin adamdy
Qandaı adam deımiz?
Eńbekti súıetin jandy
- Eńbekqor
Eńbekqor bolý bul qandaı qasıet?
Eńbektiń adam ómirindegi alatyn orny zor.
Eńbekpen ómiriń jarqyn. Eńbekshil bolý úlken qasıet.

Dáıeksóz
Eńbek – qýanysh, jalqaýlyq – aıyrylmas azap. (Abaı)
- Adam, eń bastysy, eńbektenýge, bir iske kúsh – qýatyn, aqyl – oıyn jumsaýǵa erinbeýi kerek. Óıtkeni jalqaýlyq, erinshektik adamnyń ózin jáne ómirin tozdyrady. Al erinbeı eńbek etseń maqsatyńa, armanyńa jetesiń. Armanyń oryndalsa, ózińdi baqytty sanaısyń.
Mátinmen jumys
Eńbeksiz ómir – súreńsiz
Mysal áńgime
B. Ádilov.
Qara pyshaq dúkennen shyǵyp, as úıge kelgen soń tynym tappady. Nan týrady, pıaz arshydy, áıteýir tamaq daıyndalyp, as qamdalsa, qoldan túspeıtin boldy. Ol jalqaý edi. Bala kezindegi. «shalqaıyp jatsam» degen armany esine túsip, jylap ta alatyn. Bir kúni Qara pyshaq aýyr eńbekten qutylýdyń ońaı jolyn tapty. Iesiniń kózin ala berip, edenniń jyryǵyna qoıdy da ketti. «Boldy,- dedi ol qýanyp. – Endi eńbekti jelkemniń shuqyry kórsin!... Aı ótti, jyl ótti. Qara pyshaq ornynan qozǵalǵan joq. Onyń qaıda jatqanyn eshkim bilmeıtin edi. Bir kúni:
- Áı, týysqan, - degen daýysqa eleń etip qarasa, edenniń jaryǵynanjyltyldaǵan kóz syǵalap qarap tur eken. Birden tanydy, baıaǵy ózimen birge jasalǵan Sary pyshaq. Ózi óte kóńildi, júzi jarq - jurq etedi. Sulýlanyp ketipti.
- Tómen sekir, - dedi Qara pyshaq.- birge jataıyq. Bizdi eshkim bilmeıdi.
- Ol jerde ne bar?
- Jatamyz, uıyqtaımyz, demalamyz. Oı, qandaı rahat!
- Al jumysty kim isteıdi?
- Jumys bizsiz de isteledi.
- Rahmet! – dedi Sary pyshaq.
- Eńbekten qashqansha, ter tógip ólgenim artyq. Eńbeksiz ómir – súreńsiz. Óziń – aq jata ber, rahatyńa bata ber.
Qara pyshaq, ornynan turaıyn dep edi, tura almady. Óne boıy tot basqan. Barlyq jeri synyp bara jatqandaı sezinedi.

*Mysal áńgimedegi Qara pyshaq qandaı adamǵa uqsaıdy?
*Sary pyshaqtyń qandaı isi senderge unady?
* «Eńbeksiz ómir – súreńsiz» degendi ózderiń qalaı túsinesińder?
- Eńbek etken adamnyń ómiri – jaryq. Oı qorytý.

Oıyn: «Maqaldyń jalǵasyn tap»
Jalqaýdyń... tátti, Eńbektiń... tátti.
Eńbek etseń... mereke
Toıady qarnyń.. bereke
Eńbektiń túbi... erinbeı
Kóptiń túbi... tilenbeı
Tapsyrma: (alma aǵashtan alma jınaý, eńbek etý.)
Eńbek túrlerin ata.

Shyǵarmashylyq tapsyrma:
1. Sýretterge qarap, eńbektiń túrlerin anyqtaý.
2. Mamandyq ıelerin ata. (sýretterge qarap tabý)
3. Eńbek quraldarynyń qoldaný aıasyn tap.
4. Sýretti qurap maqaldy taýyp oqy. (pazly)

Dáptermen jumys:
«Men túıgen oı» esse jaz.

Úı tapsyrmasy:
«Eńbek – baqyt bastaýy»
Shaǵyn áńgime jazý
Qorytý: «Adamdy adam etken – eńbek»
Júrekten júrekke
Bolaıyqshy osyndaı
Jaqsy bala eńbekshil ------------- Taza bala muntazdaı,
Er azamat bolady. ------------------ Súısinedi qaraǵan,
Qıyndyqty jeńil kil, ------------- Uqypty dep bul qandaı,
Qushaǵy gúlge tolady. -------------- Jaqsy kórer bar adam.
Qaıyrmasy
Eńbekshil osyndaı,
Bolaıyqshy, dosym – aı.