InfoHub Logo

Naryq ekonomıka negizderi páni boıynsha ashyq sabaq jospary

Sabaqtyń taqyryby: Eńbekaqynyń ekonomıkalyq máni jáne onyń prınsıpteri
Sabaqtyń tıpi: jańa bilimdi ıgerý
Sabaqtyń maqsattary:
1) jańa taqyrypty ıgerý jáne pysyqtaý, pánge degen qyzyǵýshylyqty arttyra otyryp, ekonomıka áleminde bolyp jatqan ózgerister jáne jańalyqtar men tanystyrý oı - órisin damytý
2) oqýshylardyń patrıottyq sezimin damytý, jaýapkershilikke baýlý, syılastyqqa tárbıeleý
3) óz oıyn jetkize bilýge úıretý, kópshilik aldynda sóıleı bilýdi úıretý, prezentasıalyq ádisterimen, sóıleý mádenıetimen, ózin - ózi ustaı bilý etıketimen tanystyrý
Oqytý ádisteri: sıtýasıalyq jaǵdaılardy usyný, baıandaý, túsindirý, suraý
Sabaqtyń kórnekiligi: leksıalyq materıal, beıne materıaldar, slaıdtar,
ınteraktıvti taqta, kompúter, proektor

Sabaqtyń barysy. 1) uıymdastyrý kezeńi – oqýshylardyń sabaqqa qatysýyn
tekserý, olardyń daıyndyǵyna nazar aýdarý 2 - 3 mın.
2) ótken taqyryptar boıynsha sholý jasaý 10 - 15 mın.
3) sabaqtyń jańa taqyrybyn habarlaý, maqsatyn qoıý,
pánniń basqa pándermen baılanysyn kórset 40 - 50 mın.
4) jańa taqyrypty bekitý 10 - 15 mın.
5) uı tapsyrmasy 2 - 3 mın.

Sabaqty ótkizý barysynda oıyn elementterin paıdalanýǵa bolady.
Topty úsh komandaǵa, ıaǵnı úsh kompanıaǵa bólip, úıge tapsyrma retinde, ótken taqyryptardy paıdalana otyryp, kompanıalary jóninde qysqasha maǵlumat daıyndaý qajet ( kompanıa týraly slaıdtar, beıne materıaldardy daıyndaýǵa bolady), kompanıanyń ataýyn qoıýǵa bolady.
Bul jerde oqýshylardyń qıal oılaryn júzege asyrý múmkindigi týyndaıdy.
Oqytýshy oqýshylaryna óz kompanıalaryndaǵy belgili qyzmet ataýlaryn anyqtaýǵa kómektesýi tıis.
Oqýshylardyń daıyndaǵan materıaldaryn kompúterge engizip, proektor arqyly kórsetýge bolady.
Ár kompanıaǵa ret - retimen ortaǵa shyǵyp ózderin tanystyrýǵa múmkindik beriledi.
Oqýshylar tanystyrý kezeńin aıaqtaǵannan keıin, oqytýshy jańa taqyrypty taqtaǵa shyǵarady (ınteraktıvti taqtada kórsetiledi).
Alystan nashar kóretin oqýshylarǵa taqyryptyń mańyzdy sıpattamalaryn arnaıy kitapsha retinde shyǵaryp taratýǵa bolady.
Oqýshylardyń oı - órisin damytý maqsatynda taqyrypqa qosymsha maǵlumattardy keste, syzba, sózjumbaq túrinde usynýǵa bolady.
Jańa taqyrypty pysyqtaý kezinde de oıyn elementterin paıdalanýǵa bolady.
Mysaly: «kásipkerler samıtiniń sońynda jýrnalıstermen pres - konferensıa ótkizý», nemese «qatysýshylardyń óz - ara ótken samıt boıynsha oı bólisýi», «jýrnalısterge ıntervú berý» t. b. túrde taqyrypty pysyqtaýǵa bolady.
Sońynda, oqytýshy sabaqty qoryta kele, oqýshylaryna jasaǵan jumystary boıynsha artyqshylyq - kemshilikterin aıtyp, belsendi qatysqan oqýshylardy atap, baǵa qoıatyndaryna baǵa qoıyp, qalǵandaryna yntalandyrý maqsatynda maqtaý - madaqtaý jáne alǵys sózderin aıtady.

Aldymen 1 kompanıa, ıaǵnı «Mıras» kompanıasyna sóz beriledi. Bul kompanıa qyzmetkerleri ózi - ózin tanystyrýǵa keminde 5 mınýt alady.
Tanystyrý kezinde kompanıa qyzmetkerleri daıyndaǵan materıaldaryn usynyp kórsetedi
Sodan keıin 2 kompanıa, ıaǵnı «Newtrans» kompanıasy ózderi daıyndaǵan materıaldaryn kórsetedi, ózderin tanystyrady.
Osylaı úshinshi kompanıada ózderin tanystyrady.
Barlyq kompanıalarǵa 5 mınýttan artyq ýaqyt berilmeıdi.
Oqýshylardan quralǵan kompanıalar ózderi týraly maǵlumat bergennen soń oqytýshý sóz alady.
Oqytýshy jańa taqyrypty jarıalaıdy, taqyryp boıynsha qaralatyn suraqtardy atyp ótedi: 1. Eńbekaqy týraly jalpy maǵlumat
2. Eńbekaqy tóleýdi uıymdastyrý prınsıpteri
Taqyryptyń mátini: 1. Eńbekaqy jónindegi saıasat kásiporynda basqarýdyń quramdy bóligi bolyp tabylady jáne onyń qyzmetiniń tıimdiligi oǵan eleýli yqpal etedi. Sebebi, eńbekaqy jumys kúshin tıimdi paıdalanýdaǵy yntalandyrýdyń mańyzdysynyń biri.
Eńbekaqy bul – jumyskerge onyń eńbegi úshin sapasyna, sanyna jáne shyǵarǵan qajetti ónim kólemine sáıkes beriletin tólem.
Qalypty jaǵdaıda eńbekaqy qajetti ónimniń qunyna teń jáne onyń aqshalaı túri bolyp tabylady.
Jumys kúshi, ıaǵnı quny. Bul qyzmetkerdiń ómirine qajet jáne onyń eńbek qabiletin qalpyna keltirýge járdemdesetin zattardyń jınaq quny. Bularǵa jatatyndar:
• jumyskerdiń qajettiligin qanaǵattandyratyn
múlik quny;
• ony mamandyqqa oqytýǵa ketken shyǵyndar;
• onyń otbasynyń ómir súrýine qajetti zattardyń quny.
Naqtyly jumys kúniniń quny qajetti ónim kólemin anyqtaıdy. Onyń ózindik jumys kúshiniń quny ár elde ár túrli jáne ýaqyt ótken saıyn ózgerip te otyrady.
Jumyskerdiń eńbek ónimdiliginiń ósýi. Ol eńbekaqyny ulǵaıtýǵa múmkindik beredi. Biraq, onyń ózinde eńbek ónimdiliginiń ósýi eńbekaqynyń ósýindeı shapshań bolady.
Jumys kúshin biliktileý jáne eńbektiń túri. Mysaly, kúrdeli, qıyn jumystardyń aqysy neǵurlym joǵary bolady. Al sırek jáne qaýipti mamandyq nemese erekshe talanty adamdardyń shyǵarmashylyq eńbekteri joǵary baǵalanady.
Qajetti ónimniń áleýmettik dárejesi. Qazirgi qoǵamda qajetti ónimniń barlyǵy jumyskerge jeke eńbekaqy túrinde berilmeıdi. Qajetti ónimniń bir bóligi áleýmettenedi (qoǵamdanady) jáne ár túrli
salyq eseptep berý arqyly memleketke qoǵamdyq tutyný qoryna ketedi (densaýlyq saqtaý, bilim berý, zeınetaqy qorlaryn qamtamasyz etý jáne t. b.).
Jalaqy – ataýly jáne naqty jalaqy bolyp bólinedi.
Ataýly tabys jalaqy – bul qyzmetkerdiń belgili kezeńdegi istegen eńbegi úshin eseptelgen jáne berilgen jalaqysy.
Naqty jalaqy – bul taýarlar men qyzmet kórsetýge ıe bolýǵa ketetin ataýly tabys jalaqysy; naqty jalaqy – bul ataýly tabys jalaqynyń «satyp alýǵa jaramdylyǵy».