InfoHub Logo

Sońǵy kezderi óskeleń urpaq arasynda túrli energetıkalyq sýsyndar tanymal bolýda. Aınalańa karasań, serýendep kele jatqan jastardyń, emtıhanǵa daıyndalyp jatqan stýdentterdiń qoldarynda kúsh-qýat beretin sýsyn toly qutyny kórýge bolady.

Al sýsyn óndirýshileri qaltańyz kóterse, shólińdi áp sátte qandyratyn tátti sýdyń túr-túrin usynýǵa daıyn bolsa, dúken sóreleri satýǵa asyq. Syrtqy qaptamaǵa nazar aýdarsaq, sýsynnyń ortasha bir qutysy kúsh-qýat berip, uıqyshyldyqtan aryltady dep kepildik beredi. Biraq energetıkalyq sýsyndardyń qanshalyqty qaýipti ekendigin jáne alkogól sıaqty táýeldilikti týdyratynyn kóbi túsine bermeıdi. Endigi jerde ózińizge bir ǵana suraq qoıyńyz — «eki saǵattyq energıa úshin densaýlyǵyńyzdy qurban etýge daıynsyz ba?»

Aldymen energetıkalyq sýsyn uǵymyn qarastyraıyq. Halyq arasynda «energetık» atalyp ketken ónim — aǵza jumysyn arttyrýǵa baǵyttalǵan alkogólsiz sýsyn. Qatty gazdalǵan sýsynnyń negizgi maqsaty — aǵzańyzǵa ýaqytsha qýat berý, alaıda bul qýatty qaryzǵa alǵanmen birdeı ekendigin umytpaǵan jón. Sýsynnyń kúshi basylǵan soń, aǵzańyz mindetti túrde eki ese jumys istegeni úshin densaýlyǵyńyzǵa keri áserin tıgizedi.

Qýattandyratyn sýsyndy tutynbas buryn, bir nárseni oıyńyzdan shyǵarmańyz!

Energetıkalyq sýsyndar — qosymsha energıa kózi emes. Tátti sý aǵzaǵa túsken kezde boıyńyzdaǵy energıany jınap, sol mezette sizge qýat syılaıdy.

Qaptamaǵa nazar aýdaryńyz!

Birinshiden, bir ýaqytta sýsynnyń bir qutydan artyǵyn tutynbańyz. Ekinshiden, energetıkalyq sýsyndar kámelet jasqa tolmaǵandarǵa tyıym salynǵan.

Qanattandyratyn sýsynnyń quramy qanshalyqty qaýipti?

Gazdalǵan tátti sýsyndar sergektik pen mıdyń belsendiligin arttyrady. Kez kelgen energetıkalyq sýsynnyń quramy ádette taýrın men kofeın negizinde jasalady, biraq onyń kóp bóligi saharoza nemese glúkozadan turady.

Sýsyn quramyndaǵy kofeın mólsheri kúnine 6-7 kese kofege teń, al táýligine eń kóp degende 5 kese kofe tutynýǵa bolady.

Taýrın júrek bulshyqetiniń áreketine áser etse, glúkoza men saharozanyń kóp mólsheri qant dıabetiniń, asqazan-ishek joldar aýrýlarynyń damý qaýpin arttyrady.

Aǵzańyz qanshalyqty qınalatynyn túsinip turmysyz?

Kún saıyn energetıkalyq sýsyndardy ishseńiz ne bolady?

Mamandar densaýlyqqa qaýipsiz energetıkalyq sýsyn joq dep senimdi túrde aıtyp otyr. Árıne, aǵzańyz eki ese kúsh jumsaýǵa májbúr bolsa, densaýlyqqa odan ne paıda? Sýsyndarda qanttyń kóp mólsheri jáne qýattandyratyn zıandy dozalar bar, bul júrek problemalaryna, qan qysymynyń joǵarylaýyna jáne depressıaǵa ákelýi múmkin.

Statısıkaǵa súıensek, Qazaqstanda qýattaǵysh sýsynnyń táýligine 30 myń lıtri tutynylady. Al bul kórsetkishti azaıtý siz ben bizdiń qolymyzda.

Áli de energetıkalyq sýsyn ishkińiz kele me? 

Asemaı Makýova

---