Er Tóstik - halyq armany
Qazaq ádebıeti (ashyq sabaq)
5 cynyp
Sabaqtyń taqyryby: Er Tóstik - halyq armany
Oqytý men tárbıeleýdiń mindetteri:
1. Bilimdilik: Erteginiń mazmunyn meńgerip, ádebı taldaý arqyly erteginiń kóńil tolqytar tustaryn mánerlep, kórinister qoıyp, tyńdaýshynyń janyn qozǵap áńgimeleýge daǵdylandylandyrý, ózindik pikir, synı kózqaras qalyptastyrý.
2. Damytýshylyq: Oqýshy qabyldaýy men oılaý aralyǵyn zertteı otyryp, oı qorytý, oqýshynyń oı - órisi men dúnıetanymyn keńeıtý.
3. Tárbıelik: Adal dostyqqa, qaıyrymdylyqqa, adamgershilikke, batyldyqqa, otansúıgishtikke tárbıeleý.
Qural - jabdyqtar, kórnekti quraldar: sýretti qaǵazdar
Sabaq túri: Jalpylaý jáne qorytyndylaý sabaǵy.
Ádis - tásilder: ınteraktıvti ádis, suraq - jaýap, baıandaý
Kútetin nátıjem: Shyǵarma keıipkerlerine minezdeme bere alý, óz oıyn erkin aıtý, shyǵarmashylyqpen jumys isteı alý.
Sabaq barysy:
1. Oqytý úrdisiniń mańyzdylyǵy:
Sabaqtyń kezeńderi:
1. Uıymdastyrý kezeńi.
2. Maqsat qoıý kezeńi.
3. Bilimdi tekserý kezeńi.
4. Jańa sabaqtan túsinigin tekserý.
5. Úıge tapsyrma.
Jalpylaý jáne qorytyndylaý sabaǵynyń dıdaktıkalyq maqsaty – bilimdi jalpylaý jáne qorytyndylaý. Bul sabaqta eń mańyzdy máseleler – sebep - saldar baılanystary anyqtalady. Eń mańyzdy prosester men qubylystardyń arasyndaǵy qatynastar aıqyndalady.
2. Jańa tapsyrmalardy qalyptastyrý:
I. Uıymdastyrý kezeńi
Sálemetsińder me, balalar!
Maqsat qoıý kezeńi.
Qyzyǵýshylyqty oıatý.
1. «Er Tóstik» ertegilerdiń qaı túrine jatady?
«Er Tóstik» ertegisi qıal - ǵajaıyp jáne ǵylymı zertteýlerge súıensek, shynshyl ertegilerge de jatady.
Tarıhı oqıǵa men onyń jyrlaný keziniń arasy neǵurlym jaqyn bolǵan saıyn, shyǵarmada naqtylyq kóbeıedi degen tujyrym, al «Er Tóstik» ertegisi bolsa, osy naqty ómirlik sýretter men detaldarǵa baı. Er Tóstiktiń áke - sheshesi ashtyqqa ushyraǵanda kúldireýishten semiz bıeniń tóstiginiń tabylýy... Tóstiktiń qaınaǵan qurtqa sheshesiniń qolyn kúıdirip, jut jyly adasyp ketken aǵalary týraly shyndyqty aıtqyzýy... Aǵalaryn izdep baryp, taýyp ákelýi... Ernazardyń joǵalǵan ingendi izdeýi... Sorqudyqtyń basyna balasy sadaǵyn ushtaıtyn egeýdiń tastap ketýi – bári - bári tunyp turǵan naqty sýretter, ásirese Syr boıynyń kórinisterin kóz aldyńa ákeledi. Al bul bolsa, erteginiń oqıǵanyń izin ala shyǵarylǵanynyń belgisi. (Jazýshy Ánes Saraevtyń «Jylan Bapy patshalyǵy» tarıhı zertteý maqalasynan) «Qazaq ádebıeti» gazeti 1991 j. 12 sáýir
Qandaı keremet ǵajaıyptaryn ańǵardyń?
I. Kirispe - Oqýshylar ár bólimniń qysqasha mazmunyn aıtady. Tóstiktiń
ómirge kelýi.
II. Baılanystar - Tóstiktiń aǵalaryn izdep shyǵýy.
III. Shıelenis - 9 uldy úılendirý. (Kenjekeı jasaýǵa ne aldy? Enshi kimge beriledi?)
IV. Sharyqtaý shegi - Ernazardyń Sorqudyqtyń basyna qonýy. Quba ingen qandaı shópke buıdasynan oralyp qaldy?
V. Sheshýi - Tóstiktiń jer astyna túsýi jáne eline oralýy
«Er Tóstik» - eń eski dáýirde shyqqan baqtashylyq, tarıhı dáýirden qalǵan áńgime, erlik jyry. Onda kezdesetin jer attary da sondaı eski, alǵashqy qoǵam dáýirin kóz aldymyzǵa keltiredi. Ertegini taldap, qaǵazǵa túsirgen – qytaı tarıhshysy Syma Sán. (Á. Marǵulan «Ejelgi jyr - ańyzdar» atty eńbeginen)
«Er Tóstik» ertegisinen skıf álemine oryn bergen. Bir ǵajaby – olardyń jylandy kıe tutatyndaryn da, alǵashqy pir tutatyndaryn da, alǵashqy pir tutqan táńirleriniń esimi Bapy (Bapaı) ekenin de umytpaı, jadtarynda berik saqtaǵan. (S. P. Tolstov. Saq álemin zertteýshi - ǵalym)
Júırikter jarysy.
Til júırigin sheshen deımiz.
Mal júırikterin ata.
Jylqy júırigi – tulpar.
Túıe júırigi – jelmaıa.
1. Qazirgi jelaıaqtar kimder? Olga Shıshıgına
2. Taýsoǵarlar bar ma? Qajymuqan Muńaıtpasov
XXX jazǵy olımpıada chempıondary zil temir kóterýshiler: Ilá Ilın, Zýlfıa Chınshanlo. Maııa Maneza, t. b. oqýshylar atap ótti.
Toptastyrý strategıasy
-------------------- aqyldy
qamqorshy ←Er Tóstik→ kópshil
---------------------- adal
Jaǵymdy keıipkerler ------------Jaǵymsyz keıipkerler
1. Er Tóstik -------------------------1. Periniń qyzy Bektory
2. Kenjekeı -------------------------2. Mystan
3. Er Tóstiktiń dostary ----------3. Temir han
4. Bapy han --------------------------4. Keshshe han
5. Kúńke ------------------------------5. Shoıynqulaq
Sózjumbaq sheshý
1. Tóstiktiń ákesi (ERNAZAR)
2. Ertegidegi jaǵymsyz keıipker (BEKTORY)
3. Tóstikke kómekke kelgen jaǵymdy keıipker (TAÝSOǴAR)
4. Balasyn Tóstik abaısyzda óltirgen kempirdiń kásibi? (ÓRMEK TOQÝ)
5. Yrymy jaman jer (SORQUDYQ)
6. Bapy han Tóstikti qaı elge jumsady? (TEMİRHAN)
7. Shoıynqulaqtyń syryn bilý úshin Er Tóstiktiń jasyrynǵan jeri? (BESİK)
8. Tóstikke Shoıynqulaqty jeńýi úshin kómekke kelgen jan? (KÚŃKE)
Ómirmen baılanys.
Saqqulaq kim? – radıo, telefon.
Kóregen qazirgi ómirdegi ne? – ǵalamtor, teledıdar.
Tyńshy – sózdi tyńdaýǵa arnalǵan arnaıy qurylǵylar (dıktafon)
Kóltaýysar – órt sóndiretin tehnıka
Taýsoǵar – búldozer, kran.
Sózdikpen jumys, dápterge oryndaıdy.
Qorytyndy. «Er Tóstiktegi» Jylan Bapy patshalyǵy týraly hıkaıa áridegi oqıǵa ekeni mıftik naqyshtar etek ala bastaǵanynan - aq aıqyn tanylyp tur. «Er Tóstik» ertegisi qalyptasqan kezde onyń bir taraýyna aınalǵan. Sonymen, bul ertegi batyrlyq epostarymyzdyń qarlyǵashy, jańa dáýirdiń basynda dúnıege kelgen eń ejelgi úlgileriniń biri dep aıtýymyzǵa ábden negiz bar.
Sabaqty bekitý:
1. Er Tóstik jáne onyń adal dostary. (Temirhan qaıda kóship ketti? Adambaspas)
2. Shoıynqulaq pen Er Tóstik. Shoıynqulaq janyn qaıda saqtaıdy?
3. Elikter qaı jerde júredi? (Boryqbulaq)
4. Er Tóstikke kim kómektesti? (Kúńke)
5. Er Tóstiktiń elge aman - esen jetýine kómektesken kimder?
6. Dostyq, erlik, batyldyq týraly qandaı maqal - mátel bilesińder?
7. Eger sen sol kezdegi bı bolsań, Shoıynqulaqqa qandaı jaza qoldanar ediń?
8. Kúńkege qandaı jaqsylyq jasaýshy edińder?
9. Ertegi senderge unady ma?
Ertegilerde ata - babalarymyz ómirin jeńildetý maqsatynda nebir qıal, armandaryna qol jetkizip keledi.
Oqýshylar óz oılaryn ortaǵa saldy.
Al Kóltaýysar ertegilerde sýdy lezde toltyryp, lezde joq qylady. Árıne, sý – tirshilik kózi. Teńizder, kólder, muhıttar tartylmasyn.
Sender áli erjetesińder. Mundaı qıyndyqtar bolmas úshin sender qandaı amal oılap tabar edińder?
Baǵalaý: sabaqqa jaýap bergen oqýshylarǵa fıshka úlestirý arqyly baǵalaımyn.
Úıge tapsyrma. Ertegiden ózderine unaǵan bólimine sýret salý, ertegi qurastyryp jazý.
5 cynyp
Sabaqtyń taqyryby: Er Tóstik - halyq armany
Oqytý men tárbıeleýdiń mindetteri:
1. Bilimdilik: Erteginiń mazmunyn meńgerip, ádebı taldaý arqyly erteginiń kóńil tolqytar tustaryn mánerlep, kórinister qoıyp, tyńdaýshynyń janyn qozǵap áńgimeleýge daǵdylandylandyrý, ózindik pikir, synı kózqaras qalyptastyrý.
2. Damytýshylyq: Oqýshy qabyldaýy men oılaý aralyǵyn zertteı otyryp, oı qorytý, oqýshynyń oı - órisi men dúnıetanymyn keńeıtý.
3. Tárbıelik: Adal dostyqqa, qaıyrymdylyqqa, adamgershilikke, batyldyqqa, otansúıgishtikke tárbıeleý.
Qural - jabdyqtar, kórnekti quraldar: sýretti qaǵazdar
Sabaq túri: Jalpylaý jáne qorytyndylaý sabaǵy.
Ádis - tásilder: ınteraktıvti ádis, suraq - jaýap, baıandaý
Kútetin nátıjem: Shyǵarma keıipkerlerine minezdeme bere alý, óz oıyn erkin aıtý, shyǵarmashylyqpen jumys isteı alý.
Sabaq barysy:
1. Oqytý úrdisiniń mańyzdylyǵy:
Sabaqtyń kezeńderi:
1. Uıymdastyrý kezeńi.
2. Maqsat qoıý kezeńi.
3. Bilimdi tekserý kezeńi.
4. Jańa sabaqtan túsinigin tekserý.
5. Úıge tapsyrma.
Jalpylaý jáne qorytyndylaý sabaǵynyń dıdaktıkalyq maqsaty – bilimdi jalpylaý jáne qorytyndylaý. Bul sabaqta eń mańyzdy máseleler – sebep - saldar baılanystary anyqtalady. Eń mańyzdy prosester men qubylystardyń arasyndaǵy qatynastar aıqyndalady.
2. Jańa tapsyrmalardy qalyptastyrý:
I. Uıymdastyrý kezeńi
Sálemetsińder me, balalar!
Maqsat qoıý kezeńi.
Qyzyǵýshylyqty oıatý.
1. «Er Tóstik» ertegilerdiń qaı túrine jatady?
«Er Tóstik» ertegisi qıal - ǵajaıyp jáne ǵylymı zertteýlerge súıensek, shynshyl ertegilerge de jatady.
Tarıhı oqıǵa men onyń jyrlaný keziniń arasy neǵurlym jaqyn bolǵan saıyn, shyǵarmada naqtylyq kóbeıedi degen tujyrym, al «Er Tóstik» ertegisi bolsa, osy naqty ómirlik sýretter men detaldarǵa baı. Er Tóstiktiń áke - sheshesi ashtyqqa ushyraǵanda kúldireýishten semiz bıeniń tóstiginiń tabylýy... Tóstiktiń qaınaǵan qurtqa sheshesiniń qolyn kúıdirip, jut jyly adasyp ketken aǵalary týraly shyndyqty aıtqyzýy... Aǵalaryn izdep baryp, taýyp ákelýi... Ernazardyń joǵalǵan ingendi izdeýi... Sorqudyqtyń basyna balasy sadaǵyn ushtaıtyn egeýdiń tastap ketýi – bári - bári tunyp turǵan naqty sýretter, ásirese Syr boıynyń kórinisterin kóz aldyńa ákeledi. Al bul bolsa, erteginiń oqıǵanyń izin ala shyǵarylǵanynyń belgisi. (Jazýshy Ánes Saraevtyń «Jylan Bapy patshalyǵy» tarıhı zertteý maqalasynan) «Qazaq ádebıeti» gazeti 1991 j. 12 sáýir
Qandaı keremet ǵajaıyptaryn ańǵardyń?
I. Kirispe - Oqýshylar ár bólimniń qysqasha mazmunyn aıtady. Tóstiktiń
ómirge kelýi.
II. Baılanystar - Tóstiktiń aǵalaryn izdep shyǵýy.
III. Shıelenis - 9 uldy úılendirý. (Kenjekeı jasaýǵa ne aldy? Enshi kimge beriledi?)
IV. Sharyqtaý shegi - Ernazardyń Sorqudyqtyń basyna qonýy. Quba ingen qandaı shópke buıdasynan oralyp qaldy?
V. Sheshýi - Tóstiktiń jer astyna túsýi jáne eline oralýy
«Er Tóstik» - eń eski dáýirde shyqqan baqtashylyq, tarıhı dáýirden qalǵan áńgime, erlik jyry. Onda kezdesetin jer attary da sondaı eski, alǵashqy qoǵam dáýirin kóz aldymyzǵa keltiredi. Ertegini taldap, qaǵazǵa túsirgen – qytaı tarıhshysy Syma Sán. (Á. Marǵulan «Ejelgi jyr - ańyzdar» atty eńbeginen)
«Er Tóstik» ertegisinen skıf álemine oryn bergen. Bir ǵajaby – olardyń jylandy kıe tutatyndaryn da, alǵashqy pir tutatyndaryn da, alǵashqy pir tutqan táńirleriniń esimi Bapy (Bapaı) ekenin de umytpaı, jadtarynda berik saqtaǵan. (S. P. Tolstov. Saq álemin zertteýshi - ǵalym)
Júırikter jarysy.
Til júırigin sheshen deımiz.
Mal júırikterin ata.
Jylqy júırigi – tulpar.
Túıe júırigi – jelmaıa.
1. Qazirgi jelaıaqtar kimder? Olga Shıshıgına
2. Taýsoǵarlar bar ma? Qajymuqan Muńaıtpasov
XXX jazǵy olımpıada chempıondary zil temir kóterýshiler: Ilá Ilın, Zýlfıa Chınshanlo. Maııa Maneza, t. b. oqýshylar atap ótti.
Toptastyrý strategıasy
-------------------- aqyldy
qamqorshy ←Er Tóstik→ kópshil
---------------------- adal
Jaǵymdy keıipkerler ------------Jaǵymsyz keıipkerler
1. Er Tóstik -------------------------1. Periniń qyzy Bektory
2. Kenjekeı -------------------------2. Mystan
3. Er Tóstiktiń dostary ----------3. Temir han
4. Bapy han --------------------------4. Keshshe han
5. Kúńke ------------------------------5. Shoıynqulaq
Sózjumbaq sheshý
1. Tóstiktiń ákesi (ERNAZAR)
2. Ertegidegi jaǵymsyz keıipker (BEKTORY)
3. Tóstikke kómekke kelgen jaǵymdy keıipker (TAÝSOǴAR)
4. Balasyn Tóstik abaısyzda óltirgen kempirdiń kásibi? (ÓRMEK TOQÝ)
5. Yrymy jaman jer (SORQUDYQ)
6. Bapy han Tóstikti qaı elge jumsady? (TEMİRHAN)
7. Shoıynqulaqtyń syryn bilý úshin Er Tóstiktiń jasyrynǵan jeri? (BESİK)
8. Tóstikke Shoıynqulaqty jeńýi úshin kómekke kelgen jan? (KÚŃKE)
Ómirmen baılanys.
Saqqulaq kim? – radıo, telefon.
Kóregen qazirgi ómirdegi ne? – ǵalamtor, teledıdar.
Tyńshy – sózdi tyńdaýǵa arnalǵan arnaıy qurylǵylar (dıktafon)
Kóltaýysar – órt sóndiretin tehnıka
Taýsoǵar – búldozer, kran.
Sózdikpen jumys, dápterge oryndaıdy.
Qorytyndy. «Er Tóstiktegi» Jylan Bapy patshalyǵy týraly hıkaıa áridegi oqıǵa ekeni mıftik naqyshtar etek ala bastaǵanynan - aq aıqyn tanylyp tur. «Er Tóstik» ertegisi qalyptasqan kezde onyń bir taraýyna aınalǵan. Sonymen, bul ertegi batyrlyq epostarymyzdyń qarlyǵashy, jańa dáýirdiń basynda dúnıege kelgen eń ejelgi úlgileriniń biri dep aıtýymyzǵa ábden negiz bar.
Sabaqty bekitý:
1. Er Tóstik jáne onyń adal dostary. (Temirhan qaıda kóship ketti? Adambaspas)
2. Shoıynqulaq pen Er Tóstik. Shoıynqulaq janyn qaıda saqtaıdy?
3. Elikter qaı jerde júredi? (Boryqbulaq)
4. Er Tóstikke kim kómektesti? (Kúńke)
5. Er Tóstiktiń elge aman - esen jetýine kómektesken kimder?
6. Dostyq, erlik, batyldyq týraly qandaı maqal - mátel bilesińder?
7. Eger sen sol kezdegi bı bolsań, Shoıynqulaqqa qandaı jaza qoldanar ediń?
8. Kúńkege qandaı jaqsylyq jasaýshy edińder?
9. Ertegi senderge unady ma?
Ertegilerde ata - babalarymyz ómirin jeńildetý maqsatynda nebir qıal, armandaryna qol jetkizip keledi.
Oqýshylar óz oılaryn ortaǵa saldy.
Al Kóltaýysar ertegilerde sýdy lezde toltyryp, lezde joq qylady. Árıne, sý – tirshilik kózi. Teńizder, kólder, muhıttar tartylmasyn.
Sender áli erjetesińder. Mundaı qıyndyqtar bolmas úshin sender qandaı amal oılap tabar edińder?
Baǵalaý: sabaqqa jaýap bergen oqýshylarǵa fıshka úlestirý arqyly baǵalaımyn.
Úıge tapsyrma. Ertegiden ózderine unaǵan bólimine sýret salý, ertegi qurastyryp jazý.
You Might Also Like
