InfoHub Logo

3 synyp
Úıirmeniń taqyryby: «Ertegiler elinde» «Baýyrsaq» jáne «Túlki men bódene» ertegileri
Úıirmeniń maqsaty: Jeke tulǵanyń rýhanı mádenıetin qalyptastyrý, shyǵarmashylyq qıalyn, oılaý keńistigin damytý.
Mindetteri: 1. Bilimdilik: «Túlki men bódene» jáne «Baýyrsaq» ertegisiniń mátinin oqytyp mazmunymen oqýshylardy tanystyrý, tilderin jattyqtyrý.
2. Damytýshylyq: oqýshylardyń ertegiler arqyly sózdik qoryn molaıtý, sóıleý mádenıetin damytý, óz pikirlerin aıtýǵa daǵdylandyrý.
3. Tárbıelik: balalardyń rolderdi oınaýǵa, eńbekqorlyqqa, dostyqqa, kishipeıildilikke, meıirimdilikke tárbıeleý.
Kórnekilikteri: Ormannyń sýretteri, ún taspa, slaıd.
Ádis - tásilderi: Kórsetý, rólderde oınaý.
Tárbıeshiniń sózi: Úıirmemizdiń taqyryby «Ertegi áleminde» dep atalady. Demekshi bizdi árqashan alys joldarǵa jeteleıdi. Esimizge túsireıikshi ertegi qalaı bastalady.
Bar eken de, joq eken,
Erte erte ertede
Eshkileri bórte eken
Qyrǵaýyly qyzyl eken
Quıryqtary uzyn eken...
Endi osynyń ishinde haıýanattar týraly ertegige toqtalamyz. «Túlki men bódene» jáne «Baýyrsaq» ertegisin tamashalaımyz.

Sonymen 1 oqýshy shyǵyp «Túlki men bódene» ertegisin bastaıdy
Túlki shyqqan kezde túlki týraly slaıd kórsetiledi. Bódene shyqqan kezde «Bódene týraly» slaı kórsetiledi.
Osydan keıin «Baýyrsaq» ertegisi oınalady Eń sońynda oqýshylar «Ertegiler» ánin aıtady.
Túlki men bódene
Bir kúni túlki kele jatsa, bir bódene jorǵalap kele jatyr eken. Túlki bódeneni shap berip ustaı alady. Bódenege balapandaryńyzdy taýyp berseń ózińdi qoıa berem deıdi. Balapandarym anaý qalyń shóptiń arasynda deıdi. Túlki bódeneni qalyń shóptiń arasyna alyp keledi. Túlki bódenege balapandaryńdy ne dep shaqyraıyn deıdi, mańǵyt dep shaqyr deıdi. Mańǵyt dep túlki aıǵaı salǵanda, bódene aýzyńa sańǵyt dep usha jóneledi. Túlki bódenege óshige túsedi.
- Eı, bódene ne kórip tursyń?
- Tórt aıaqty birdeńe kele jatyr deıdi,
- Oıbaı, ol tazy shyǵar - dep túlki qasha jóneledi
Túlki - Mels Bódene - Erkebulan Avtordyń sózin oqyǵan - Janerke

Túlki - tóńiregindeginiń bárin timiskilep, tekserip shyǵýǵa qumar ań. Túlki qurbaqa, kesirtke, keıbir iri nasekomdardy da jeıdi. Alaıda onyń negizgi qoregi tyshqan. Túlkiniń terisi ádemi ári baǵaly.

Bódene - taýyq tuqymdastarynyń ishindegi eń kishkentaıy. Salmaǵy 70 - 140 gramdaı ǵana. Túsi surǵylt qońyr. Qara jáne aqshyl jolaqtary bar. Sekpili bar jáne túsi qońyrlaý 8 - 24 jumyrtqa týady. Olardyń mekıeni 15 - 17 kún basyp, balapan shyǵarady.

Jarnamalyq úzilis. Baýyrsaq ertegisi
Ertede shal men kempir bolypty. Birde shal...
Shal:- Búgin maǵan dámdi baýyrsaq pisirip bershi.
Tárbıeshi:- Deıdi kempirine.
Kempiri:- Unnyń bitkeni qashan, baýyrsaqty neden jasaımyn?
Shal:- Qaptyń túbin qaǵyp, ornyn sypyrsań, biraz un jınalyp qalar.
Tárbıeshi:- depti sonda shal. Kempir qaptyń túbin qaǵyp, tógilgenin sypyryp, eki ýystaı un jınaıdy. Oǵan qaımaq qosyp qamyr ıleıdi. Sodan soń maıǵa qýyrady. Pisken baýyrsaqty tereze aldyna sýytyp qoıady. Jata - jata jalyqqan baýyrsaq terezeden jerge domalap túsip, kempir shaldan qashyp ketedi.
Domalap kele jatyp ol qoıandy keziktiredi.
Qoıan:- Baýyrsaq, baýyrsaq men seni jeımin.
Tárbıeshi;- Deıdi.
Baýyrsaq:- Meni; jeme qoıan. Men saǵan óleń aıtyp beremin:
Men baýyrsaq, baýyrsaq,
Qaptyń túbin qaǵyp ap,
Apam eki ýys un jınap,
Qaımaq qosyp shylap,
Ystyq maıǵa qýyryp.
Terezege qoıyp sýytqan,
Men atamnan qashtym.
Apamnan da qashtym,
Al senen qashý. Qoıan,
Qıyn emes maǵan.

Qatysýshylar: Baýyrsaq – Birlik
Qoıan – Álıa
Qasqyr - Erkebulan
Aıý – Mels
Túlki – Janerke
Kempir men shal - Mıras pen Damır
Avtordyń sózin oqyǵan - Arýjan.
Eń sońynda «Ertegiler» ánimen aıaqtaıdy.