InfoHub Logo

Brıtandyq kásipker Rob Mýr ómirdi jumys pen demalys kúnderi, eńbek pen bos ýaqyt, jumys pen zeınetaqy dep bólýdiń endi máni joq ekenin aıtady.

Ýaqytty basqarýǵa, sondaı-aq eńbek aýyrtpalyǵy men laıyqty demalystyń arasyndaǵy tepe-teńdikti izdeýge arnalǵan kitaptar, dárister men maqalalar az emes. Aǵylshyn kásipkeri, mıllıoner Rob Mýr osynyń bári adamdarǵa tolyqqandy ómir súrýge kedergi keltiretin óte zıandy mıfter, ol adamǵa shyn máninde lázzat alatyn nárselerdi keıinge qaldyrýǵa májbúr etedi dep sanaıdy. Alaıda «keıin» eshqashan bolmaýy múmkin. Rob Mýr óziniń «Life Leverage» atty kitabynda bul zańdylyqtardyń teńesken núktesin izdeýdi toqtatý jáne jaı ǵana ómir súrýdi bastaý týraly jazady. Kitaptan úzindi tómende.
   
Adamdardyń kópshiligi aqylǵa qonymdy dep sanaıtyn adasýlarynyń biri — jumys pen jeke ómir arasyndaǵy tepe-teńdik týraly ıdeıa. Ómirińizdiń úshten birin (bireýler jarty ǵasyr ýaqytyn) jumysqa arnap, al baqyt pen bostandyqty eńbek jyldaryńyz sıaqty uzaq bola almaıtyn, tipti bolmaı qalýy da yqtımal «keıinge», ómirdiń sońyna qaraı qaldyryp otyrsańyz, qandaı da bir «tepe-teńdik» týraly aıtý ábestik bolar.  

Sonda siz az uıyqtap, kóp jumys isteısiz!  Iaǵnı, kóńil kóterýden, jańa nárselerdi zerttep, úırenýden, qarym-qatynastan, oqýdan, tipti osylardyń bárin qosa alǵandaǵy ýaqyttan da kóbirek ýaqytty jumysqa bólesiz. Tepe-teńdik qaıda?

Qoǵam: jumys kúnderi — jumys isteý, tek demalys kúnderi — demalý degenge negizdelgen kesteni sanańyzǵa bekitip qoıǵan. Korporasıa eńbek kúnin 8:00-den 9:00-ge deıin belgilegen. Kapıtalızm aqsha tabý úshin jumys isteýdi mindettegen. Memleket aıdyń sońynda barlyq salyqtar men saqtandyrýlardy shegere otyryp tóleıtin jalaqy úshin sizge bir aı boıy jumys isteýdi mindetteıdi. Biraq siz basqa adamdardyń nemese júıelerdiń mindettegen erejeleri boıynsha ómir súrýińiz kerek pe?

Maıatnık bir shetki núkteden shyǵyp, ortasynan ótip, basqa shetki núktege jyljıdy. Ortada ol óte qysqa ýaqyt bolady. Ýaqyttyń kóp bóliginde bir ekstremýmnan ekinshisine qaraı zýlaýmen bolady jáne orta núkteden óte tez ushyp ótedi. Mine, jumys pen jeke ómirdiń arasyndaǵy «tepe-teńdik» te dál osy tárizdi. Nazaryńyz baǵyttalǵan bóliginde nátıjeler paıda bolady, biraq dál osy sátte nazardan tys qalǵan basqa bóligi quldyraýǵa ushyraıdy. Kúnderdiń kúni maıatnık tepe-teń jaǵdaıda toqtaıdy dep oılaý aqymaqtyq bolar. Ol únemi qozǵalysta bolady: jumys jaǵyna qaraı aýǵanda sizde aqsha paıda bolady, mansabyńyz órge jyljıdy, biraq úıdegiler siz týraly umyta bastaıdy; al keıde  kerisinshe, otbasyńyzben jáne jeke bostandyǵyńyzben bári oıdaǵydaı bolyp, alaıda jumys jáne qarjy jaǵynan qıyndyqtar týyndap jatady. Ýaqyt osylaı jumys isteıdi, bul — ómir, tepe-teńdikke jetý múmkin emes. Qashanda bireýin tańdaýyń kerek . «Bir nársege jiti kóńil bólý nemese ony múldem nazarǵa almaý», «damytý nemese tastap ketý», «qolǵa alyp, basqarý — nemese qurban bolý» sıaqty eki shetki núkteniń birin mindetti túrde tańdaýǵa týra keledi.  

Óz ýaqytyn basqaratyn jáne óz ómirin baqylaı alatyn jandar osy erejelerdi buzady da, óz erejelerimen júredi. Olar — áreket etýdiń basqa, jaqsyraq tásilin biletinder. Tabysty adamnyń jumys pen jeke ómiri arasyndaǵy tepe-teńdik týraly oı tolǵaǵanyn kórgen be edińizder? Mundaı adamdar eshqashan jumys isteý qajettigine shaǵymdanbaıdy, óıtkeni olar ne óz jumysyn jaqsy kóredi, nemese múldem unatpaıdy. Alaıda olar bolashaqty baǵdarlaı alady, mine, sondyqtan qıyndyqtardy jeńil ótkerip otyrady. Olar maıatnıktiń qozǵalysyn baqylaýda ustaı alady.

Jumys pen jeke ómir arasyndaǵy «tepe-teńdikti» basqarýǵa kómektesetin birneshe tásil.

Jumys pen jeke ómirdi jeke dara bólip qarastyrmańyz

Jumystyń ózi — ómir, al ómir — jumys, barlyǵy birtutas dúnıe. Siz keńsege kelgende ómir toqtamaıdy nemese «jeke ómirge» ýaqyt bólýdi uıǵarǵanda, jumys aıaqtalyp qalmaıdy. Keıde jumysta ózińizge unaıtyn jáne ózińizdi mańyzdy sezinýge múmkindik beretin qyzyqty zattarmen aınalysýǵa bolady. Al keıde súıikti istermen aınalysqannyń ózinde tym jaǵymsyz, aýyr jáne abyroıyńyzǵa nuqsan keltiretin  nárselerdi oryndaýǵa týra kelip jatatyny bar. Osyndaı kóńil‑kúıge qatysty máselelerdi de elemeı ketýge bolmaıdy, sondyqtan kez-kelgen jumys qıyn, al qıyn bolmaǵany kóńilge jaǵymdy bolady dep esepteý qate. Maıatnıkke erińiz, alǵa qoıylǵan tapsyrmaǵa bar zeıinińizdi aýdaryńyz, múmkindigińizshe jaqsy oryndaýǵa tyrysyńyz.

Ýaqyttyńyzdyń basym bóliginde ózińizdi ómirin baqylaı alatyn baqytty ári erkin adam seziný úshin kóńilińizden shyǵatyn, tabıǵatyńyzǵa laıyqty, qyzyǵýshylyǵyńyzǵa saı mamandyqty tańdaǵanyńyz durys. Bul jaǵdaıda siz jumys pen jeke ómirińizdi bóle-jaryp qarastyrmaıtyn bolasyz. Olardy múmkindiginshe biriktirińiz. Úıde bolǵanda da jumysyńyzdan lázzat alyńyz, al issaparǵa demalysqa bara jatqandaı sezimmen attanyńyz. Ómir sońynda qomaqty zeınetaqyny kútýdiń ornyna jyl boıy ózińizdiń rahatyńyz úshin «shaǵyn zeınetaqy» jasap turyńyz. Jumysta sharshaımyn, al demalys kezinde-bosańsyp, demalamyn dep oılaýdyń ornyna, mobıldi bolyńyz, saıahatty, eńbek pen jeke ómirdi biriktirińiz.

Óz ómirińiz jaıly jáne odan ne qalaıtynyńyz týraly naqty túsinigińiz bolsyn

Janyńyzǵa jaqyn, istemeseńiz tura almaıtyn, ózińizge degen qurmet sezimin oıatatyn jáne basqalar úshin mańyzy zor nárseni tabyńyz. Eger ol is osy talaptarǵa saı kelmegen bolsa, ony tastańyz. Basqalar úshin bárin jasaýǵa tyryspańyz. Artyq nárseden bas tartyńyz. Ózińe shekten shyǵýdy ruqsat etińiz: óz maqsatyńyzdy basty nazarǵa alyp, basqasyna beıjaı qaraıtyn adam bolyńyz. Basqalar úshin mańyzdy jáne aqysy tólenetindikten isteý kerek degen senimmen istegen is «jumys» retinde qabyldanbaıdy. Mamandyǵyńyz ózińiz úshin shynymen qyzyqty bolǵan kezde ony jumys retinde qarastyrýdan qalasyz.

Ózińiz úshin mańyzdy emes dep sanaǵan barlyq zattardan bas tartyńyz

İsti aıaǵyna jetkizbesten, jarty jolda tastaý — bul álsizdik bolyp sanalady. Qol jetkizýge az qalǵan sátte laıyqty maqsattan bas tartsańyz, tek qysqa ýaqytqa jeńildikti sezinesiz, alaıda qabyldanǵan sheshimińiz úshin keıin ókinetin bolasyz. Shynynda da, siz erte kezeńde  (alǵashqy kezikken qıyndyqtan) saǵyńyz synyp isten bas tartqan bolsańyz — bul álsizdigińizdiń aıqyn belgisi bolmaq. Ári kóregendigińiz ben uzaq merzimdi perspektıvalaryńyzdyń jetispeýshiligin ańǵartady. İsti basynan bastaý, qaıta–qaıta qolǵa alý — eshteńege qol jetkize almaýdyń, jáne beker ýaqyt joǵaltýdyń kepili bolmaq.  

Biraq keıde isti toqtaýtýǵa nıet bildirý — onyń siz úshin mańyzdy emes ekenin kórsetedi. Olaı bolsa «bas tartý álsizdik bop kórinedi» nemese «maqsatqa jetýge az qaldy» degen oımen ǵana siz úshin mańyzy joq isti jalǵastyrýdyń ne máni bar?

Men sáýletshi mamandyǵyna oqýǵa sheshim qabyldadym jáne eki aptadan keıin bul men aınalysqym keletin is emes ekenin túsindim. Kelesi 154 apta men sabaqqa barýdy jalǵastyrdym, óıtkeni maǵan beıtanys adamdar meni álsiz dep syrtymnan sóılegenin qalamadym. Olar meni tanymaıdy da, endeshe men úshin olardyń pikiri nelikten mańyzdy boldy? Qyzyq. Men aqymaqtyq jasadym, der kezinde toqtaı almaı. Úsh jylǵa jýyq zaıa ketken ýaqyt alty jylymdy aldy, ol ýaqytty paıdalyraq ótkizýim ábden múmkin edi.

Shetke yǵysyp, «joq» dep aıta bilińiz

Basqa adamdar úmit etkendikten ǵana, solaradyń kóńilin qaldyrmaý úshin ǵana birdeńe jasamańyz. Qoǵamnyń qysymy aýmaly, ári qajytqysh keledi. Sizdiń kózqarasyńyz ben qundylyqtaryńyzǵa baılanysy joq, mańyzdy emes zattardan ózińizdi bosatyńyz. Olardy basqa adamdarǵa qaldyryńyz (bireýge unaýy jáne qolynan jaqsy kelýi múmkin). Shetke yǵysyńyz da olardy jónine jiberińiz, ushsyn. Ári olardyń ne istep jatqanyn baqylaýǵa alýdy tipti oılamańyz. Artyq isterden bas tartqan kezde ózińizdi erkin sezinesiz, bárin bile bermeıtinińizdi moıyndaısyz, ózińiz úshin jáne sizdi jaqsy kóretinder úshin, bosaǵan ýaqytty, energıańyz ben qyzyǵýshlyǵyńyzdy arnańyz. Siz ne aıtsańyz da, ne isteńiz de, adamdar sizdi aıyptaýyn doǵarmaıdy. Sondyqtan durys dep sanaıtyn nárseni aıtyńyz, isteńiz, alaıda, qarapaıymdylyqty, adamgershilikti de esten shyǵarmańyz.

---