Etister. Ybyraı Altynsarın
Leksıkalyq taqyryp: Etisterdi qaıtalaý
Gramatıkalyq taqyryp: Y. Altynsarın.
Sabaqtyń taqyryby:
1. Bilimdilik: oqýshylarǵa aǵartýshy ómiriniń negizgi kezeńderin meńgerte otyryp, Ybyraı Altynsarınniń azamattyq tulǵasyn tanytý, etisterdi qaıtalaý.
2. Damytýshylyq: oqýshylardyń ózindik oı - pikirin, kózqarasyn, tanym - talǵamyn qalyptastyrý, sóz qorlaryn molaıtý, belsendiligin arttyrý.
3. Tárbıelik: oqýshylardy bıik adamgershilikke, eljandylyqqa baýlý. Tarıhymyzdy jasaǵan adamdardy bilip, bolashaqqa úlgi bolarlyq eńbek etýlerine shaqyrý.
Sabaqtyń túri: jańa sabaq.
Sabaqtyń ádisi: áńgime, toptyq jumys, baıandaý, oı shaqyrý.
Pánaralyq baılanys: tarıh, ádebıet.
Sabaqtyń kórnekiligi: ınteraktıvti taqtadaǵy sýretter men syzbalar.
Sabaqtyń barysy:
I. Uıymdastyrý kezeńi.
a/ oqýshylarmen sálemdesý, túgendeý.
á/ aýa raıy, jańalyqtar.
II. Ótken sabaqtardy pysyqtaý.
Etis degenimiz ne?
Etistiń túrleri?
Abaı Qunanbaev kim?
Maqal mátelderdiń taqyryptary? Sheshendik sózder degenimiz ne?
Aıtys degenimiz ne?
III. Modýldiń quramymen tanystyrý.
Ádebıet. Etis. Etis túrleri.
A. Qunanbaev.
Myń bir maqal.
Sheshendik sózder.
Aıtys.
Y. Altynsarın.
Nátıje sabaq.
IV. Jańa sabaq.
Sabaqtyń maqsatyn aıtý.
Muǵalim sózi: Ár zaman, tarıhı ár kezeń óziniń daryndy ókilderin jaryqqa shyǵaryp otyratyny málim. Olar eldiń muń - muqtajyn kóre bilip, halqynyń sol muqtajyna perzenttik mahabbatyn arnaǵan, týǵan halqynyń ıgiligi úshin bar kúsh - jigerin jumsaǵan ardaqty azamat retinde halyq tarıhynan oryn alyp otyrǵan. Qazaq halqynyń tarıhynda asa kórnekti oryn alǵan sondaı tulǵalardyń biri – Ybyraı Altynsarın. Ol jańashyl, daryndy aǵartýshy ǵana emes, halqymyzdyń teńizdeı tolqyǵan injý - marjan jyrlaryn jaqsy bilip, eńbegine arqaý etken. Jalpy aǵartýshy degende bizdiń oıymyzǵa tuńǵysh aǵartýshylar Ahmet Baıtursynov, Shoqan Ýálıhanov jáne Ybyraı Altynsarın keledi. A. Baıtursynov alǵashqy oqý quraldaryn, qazaq halqynyń tarıhyn zerttegen ǵalymdar ekenin biz bilemiz.
Túńǵysh ǵalymdar
Sh. Ýálıhanov /1835 - 1865/
Y. Altynsarın/1841 - 1889/
A. Baıtursynov/ 1873 - 1937/
Y. Altynsarın
Aǵartýshy pedagog, aqyn, jazýshy, kórnekti qoǵam qaıratkeri etnograf ǵalym.
Atasy Balǵoja bıdiń hatshysy boldy. Orynbor oblystyq basqarmasynda tilmashtyq qyzmeti. Torǵaıda muǵalim. Tórt ret ýezik sýdıa, Torǵaı ýezik bastyǵynyń aǵa járdemshisi.
Eńbekteri:«Qazaq hrestomatıasy»,
«Orys tilin úıretýdiń bastaýysh quraly».
«Kel; balalar, oqylyq», «Óner - bilim bar jurttar», «Ananyń súıýi», «Áı, jigitter», «Jaz», «Ózen».
«Baı balasy men jarly balasy», «Qypshaq Seıitqul», «Nadandyq.
1841 j Qostanaı oblysy, Zootobol aýdanynda Arqaraǵaı óńirinde týǵan. Ákesi Altynsary erte qaıtys bolyp, atasy Balǵoja bıdiń tárbıesinde ósken.
1889j Qostanaı qalasynan úsh shaqyrym jerdegi «Inspektor» kóliniń jaǵasynda salynǵan óziniń úıinde 48 jasynda dúnıeden ótti.
Qorytyndy:
1. Qazaq balalar ádebıetiniń negizin salýshy.
2. Qazaqstanda pedagogıkalyq bilim berýdiń negizin salýshy.
3. Qazaq ádebıetinde kórkem áńgimeniń negizin salýshy, atasy boldy.
Al, endi oqýshylar sender 5 - 6 synyptarda Ybyraıdyń qandaı óleńderin, áńgimelerin oqydyńdar eske túsirip otyraıyq. Jalpy Uly aqyn Abaı men Ybyraıdyń uqsas jaqtary óte kóp. Ekeýiniń alǵashqy attary Ibragım bolǵan. Ekeýi de halqyn óner - bilimge, eńbek etýge shaqyrǵan, tabıǵat lırıkasyna arnalǵan óleńderi de uqsas.
Úsh top Ybyraı Altynsarınniń óleńderin oqyp, áńgimesin kórsetedi.
Kitappen jumys. 2 - tapsyrma 120 - bet
Áńgimeni oqyp, suraqtarǵa jaýap beremiz.
1. Bir - eki oqýshy túsingenin aıtady.
2. Oqymysty kimmen sóılesip turdy?
3. Jarly kisi onymen qalaı sóılesti?
4. Oqymysty jarly kisimen qalaı sálemdesti?
5. Ǵalym qalaı jaýap berdi?
3 - tapsyrma
Taqtada oryndaý
Mektep aýlasyna aǵash otyrǵyzyldy /yryqsyz/
Mádenıet saraıynda aqyndar aıtysy bastaldy /yryqsyz/
Qonaqtar saǵat ekige shaqyryldy /yryqsyz/.
Ybyraı Altynsarın Torǵaıda týdy.
Almas búgin erte turyp jýyndy /ózdik/.
Prezıdentter mańyzdy – mańyzdy ister týraly áńgimelesti /ortaq/
/Prezıdentter bolashaq Astana maketimen tanysty /ortaq/
Olar mamandarmen sóılesti /ortaq/
Prezıdentter qujattarǵa qol qoıǵyzdy /ózgelik/
Ǵalym Derbisalın – Y. Altynsarınniń ádebı muralary.
Qajym Jumalıev «Ybyraı Altynsarın qazaq ádebıetinde kórkem áńgimeniń negizin salýshy boldy. Kórkem áńgimelerdiń kompozısıalyq qurylysyn sheber etip qurýda da onyń ózinshe eńbegi bar.,»
«XIX ǵasyrda qazaq dalasynan shyǵyp, orys, Evropa mádenıetine qoly jetken oqymysty, halyq aǵartýshylar dárejesine kóterilgen ári pedagog, ári aqyn - jazýshy Ybyraı Altynsarınniń óz halqynyń keleshegi úshin istegen eńbegi zor».
M. Áýezov «...Qazaqtyń eń alǵashqy mádenıetti mektebin jasaýmen qatar, jazýshylyq pen oqytýshylyqty ol asa sheber ónerli túrde qabystyrýshy»
Gramatıkalyq taqyryp: Y. Altynsarın.
Sabaqtyń taqyryby:
1. Bilimdilik: oqýshylarǵa aǵartýshy ómiriniń negizgi kezeńderin meńgerte otyryp, Ybyraı Altynsarınniń azamattyq tulǵasyn tanytý, etisterdi qaıtalaý.
2. Damytýshylyq: oqýshylardyń ózindik oı - pikirin, kózqarasyn, tanym - talǵamyn qalyptastyrý, sóz qorlaryn molaıtý, belsendiligin arttyrý.
3. Tárbıelik: oqýshylardy bıik adamgershilikke, eljandylyqqa baýlý. Tarıhymyzdy jasaǵan adamdardy bilip, bolashaqqa úlgi bolarlyq eńbek etýlerine shaqyrý.
Sabaqtyń túri: jańa sabaq.
Sabaqtyń ádisi: áńgime, toptyq jumys, baıandaý, oı shaqyrý.
Pánaralyq baılanys: tarıh, ádebıet.
Sabaqtyń kórnekiligi: ınteraktıvti taqtadaǵy sýretter men syzbalar.
Sabaqtyń barysy:
I. Uıymdastyrý kezeńi.
a/ oqýshylarmen sálemdesý, túgendeý.
á/ aýa raıy, jańalyqtar.
II. Ótken sabaqtardy pysyqtaý.
Etis degenimiz ne?
Etistiń túrleri?
Abaı Qunanbaev kim?
Maqal mátelderdiń taqyryptary? Sheshendik sózder degenimiz ne?
Aıtys degenimiz ne?
III. Modýldiń quramymen tanystyrý.
Ádebıet. Etis. Etis túrleri.
A. Qunanbaev.
Myń bir maqal.
Sheshendik sózder.
Aıtys.
Y. Altynsarın.
Nátıje sabaq.
IV. Jańa sabaq.
Sabaqtyń maqsatyn aıtý.
Muǵalim sózi: Ár zaman, tarıhı ár kezeń óziniń daryndy ókilderin jaryqqa shyǵaryp otyratyny málim. Olar eldiń muń - muqtajyn kóre bilip, halqynyń sol muqtajyna perzenttik mahabbatyn arnaǵan, týǵan halqynyń ıgiligi úshin bar kúsh - jigerin jumsaǵan ardaqty azamat retinde halyq tarıhynan oryn alyp otyrǵan. Qazaq halqynyń tarıhynda asa kórnekti oryn alǵan sondaı tulǵalardyń biri – Ybyraı Altynsarın. Ol jańashyl, daryndy aǵartýshy ǵana emes, halqymyzdyń teńizdeı tolqyǵan injý - marjan jyrlaryn jaqsy bilip, eńbegine arqaý etken. Jalpy aǵartýshy degende bizdiń oıymyzǵa tuńǵysh aǵartýshylar Ahmet Baıtursynov, Shoqan Ýálıhanov jáne Ybyraı Altynsarın keledi. A. Baıtursynov alǵashqy oqý quraldaryn, qazaq halqynyń tarıhyn zerttegen ǵalymdar ekenin biz bilemiz.
Túńǵysh ǵalymdar
Sh. Ýálıhanov /1835 - 1865/
Y. Altynsarın/1841 - 1889/
A. Baıtursynov/ 1873 - 1937/
Y. Altynsarın
Aǵartýshy pedagog, aqyn, jazýshy, kórnekti qoǵam qaıratkeri etnograf ǵalym.
Atasy Balǵoja bıdiń hatshysy boldy. Orynbor oblystyq basqarmasynda tilmashtyq qyzmeti. Torǵaıda muǵalim. Tórt ret ýezik sýdıa, Torǵaı ýezik bastyǵynyń aǵa járdemshisi.
Eńbekteri:«Qazaq hrestomatıasy»,
«Orys tilin úıretýdiń bastaýysh quraly».
«Kel; balalar, oqylyq», «Óner - bilim bar jurttar», «Ananyń súıýi», «Áı, jigitter», «Jaz», «Ózen».
«Baı balasy men jarly balasy», «Qypshaq Seıitqul», «Nadandyq.
1841 j Qostanaı oblysy, Zootobol aýdanynda Arqaraǵaı óńirinde týǵan. Ákesi Altynsary erte qaıtys bolyp, atasy Balǵoja bıdiń tárbıesinde ósken.
1889j Qostanaı qalasynan úsh shaqyrym jerdegi «Inspektor» kóliniń jaǵasynda salynǵan óziniń úıinde 48 jasynda dúnıeden ótti.
Qorytyndy:
1. Qazaq balalar ádebıetiniń negizin salýshy.
2. Qazaqstanda pedagogıkalyq bilim berýdiń negizin salýshy.
3. Qazaq ádebıetinde kórkem áńgimeniń negizin salýshy, atasy boldy.
Al, endi oqýshylar sender 5 - 6 synyptarda Ybyraıdyń qandaı óleńderin, áńgimelerin oqydyńdar eske túsirip otyraıyq. Jalpy Uly aqyn Abaı men Ybyraıdyń uqsas jaqtary óte kóp. Ekeýiniń alǵashqy attary Ibragım bolǵan. Ekeýi de halqyn óner - bilimge, eńbek etýge shaqyrǵan, tabıǵat lırıkasyna arnalǵan óleńderi de uqsas.
Úsh top Ybyraı Altynsarınniń óleńderin oqyp, áńgimesin kórsetedi.
Kitappen jumys. 2 - tapsyrma 120 - bet
Áńgimeni oqyp, suraqtarǵa jaýap beremiz.
1. Bir - eki oqýshy túsingenin aıtady.
2. Oqymysty kimmen sóılesip turdy?
3. Jarly kisi onymen qalaı sóılesti?
4. Oqymysty jarly kisimen qalaı sálemdesti?
5. Ǵalym qalaı jaýap berdi?
3 - tapsyrma
Taqtada oryndaý
Mektep aýlasyna aǵash otyrǵyzyldy /yryqsyz/
Mádenıet saraıynda aqyndar aıtysy bastaldy /yryqsyz/
Qonaqtar saǵat ekige shaqyryldy /yryqsyz/.
Ybyraı Altynsarın Torǵaıda týdy.
Almas búgin erte turyp jýyndy /ózdik/.
Prezıdentter mańyzdy – mańyzdy ister týraly áńgimelesti /ortaq/
/Prezıdentter bolashaq Astana maketimen tanysty /ortaq/
Olar mamandarmen sóılesti /ortaq/
Prezıdentter qujattarǵa qol qoıǵyzdy /ózgelik/
Ǵalym Derbisalın – Y. Altynsarınniń ádebı muralary.
Qajym Jumalıev «Ybyraı Altynsarın qazaq ádebıetinde kórkem áńgimeniń negizin salýshy boldy. Kórkem áńgimelerdiń kompozısıalyq qurylysyn sheber etip qurýda da onyń ózinshe eńbegi bar.,»
«XIX ǵasyrda qazaq dalasynan shyǵyp, orys, Evropa mádenıetine qoly jetken oqymysty, halyq aǵartýshylar dárejesine kóterilgen ári pedagog, ári aqyn - jazýshy Ybyraı Altynsarınniń óz halqynyń keleshegi úshin istegen eńbegi zor».
M. Áýezov «...Qazaqtyń eń alǵashqy mádenıetti mektebin jasaýmen qatar, jazýshylyq pen oqytýshylyqty ol asa sheber ónerli túrde qabystyrýshy»
You Might Also Like
