Etistiktiń shaqtary týraly túsinik
«M. Lomonosov atyndaǵy orta mektep» KMM
Qazaq tili pániniń muǵalimi: Amankeldı A.
Qazaq tili 7 synyp
Taqyryp: Etistiktiń shaqtary týraly túsinik
MAQSATY: Etistik týraly zertteı otyryp, etistiktiń shaqtaryn biledi, mańyzyn túsinedi.
OQYTÝ NÁTIJESİ: bir - biriniń oıyna pikirlerin erkin qosa aldy;
bir - birimen qarym - qatynasy qalyptasty;
bir - birin tyńdaı bilýge úırendi, baǵalaı aldy;
toptasýdy úırendi, maǵynany ashýda birlese jumys atqarýǵa daǵdylandy, bilimin keńeıtti.
TÚIİNDİ IDEIASY: Dıalog arqyly synı turǵysynan oılaý daǵdylaryn qalyptastyrý.
ÁDİS - TÁSİLDER: JIGSO, taldaý, toptyq jumys, dıalogtik áńgime, AKT paıdalaný, oıyn, jeke jumys, juptyq jumys ıntervú.
KEZEŃDERİ
Uıymdastyrý kezeńi (2 mınýt)
Úı tapsyrmasy (5 mınýt)
Maǵynany taný (10 mınýt) (3 mınýt )
Sergitý sáti (2 mınýt)
Refleksıa (7 mınýt)
Baǵalaý ( 3 mınýt)
Sabaqty qorytyndylaý, úı jumysy 3 mınýt
Etistiktiń shaqtary týraly túsinik
Sóılep turǵan sátke baılanysty qımyldyń ótý kezeńin bildirý etistiktiń shaǵy dep atalady.
Sóılep turǵan sátpen baılanysty qımyldyń bolý mezgili úsh túrli bolady. Soǵan sáıkes etistiktiń shaqtary da úsh túrge bólinedi.
Etistiktiń shaqtary esimshe, kósemshe tulǵaly etistik túbirine – dy, - di, ty, - ti jáne - maq, - mek, - baq, - bek, - paq, - pek jurnaqtarynyń jalǵanýy arqyly jasalady. Dara etistikte ( kel - ip - ti, kel - er ) Kúrdeli etistikte
( kelip otyr, kelip ketken, kelip ketpek )
Shaqtyq maǵynany bildiretin etistik kóbinese jiktelip keledi de, sol arqyly jaqtyq maǵyna beredi. Jiktik jalǵaý shaq kórsetkishterinen ( esimshe, kósemshe jáne arnaıy shaq jurnaqtarynan keıin jalǵanady:
Oqy – ǵan - myn, oqy - r - syń, bar - yp - ty, bar - dy - m, bar - maq - yń, t. b.
Jiktik jalǵaý kúrdeli etistiktiń quramyndaǵy kómekshi etistikke jalǵanady: sóılep otyr - ǵan - syń, sóılep otyr - ar - myn.
Osy shaq
Sóılep turǵan ýaqytta bolyp jatqan is – qımyldy bildiredi. Onyń 2 túri bar: aýyspaly osy shaq jáne naq osy shaq.
Naq osy shaq qımyldyń, is – árekettiń sóılep turǵan sátte bolyp jatqanyn bildiredi. Mysaly: Men otyrmyn.
Naq osy shaq etistiktiń quramyna qaraı jalań jáne kúrdeli bolyp ekige bólinedi.
Naq osy shaqtyń jalań túri otyr, tur, jatyr, júr degen etistikterdiń jiktelýi arqyly jasalady. Bul tórt etistik qalyp etistikter dep atalady. Qalyp etistikter İİİ jaqta jiktik jalǵaýynsyz jumsalady. İİ jaqta jikteý esimdigimen tirkesip buıryq maǵynasyn bildiredi.
Jasalý joldary:
Jalań naq osy shaq qalyp etistigine jiktik jalǵaýy jalǵaný arqyly jasalady. Mysaly: Men júrmin. Men otyrmyn. Men turmyn. Men jatyrmyn.
Kúrdeli naq osy shaq kósemshe / qalyp etistigine jiktik jalǵaýy jalǵaný arqyly jasalady. Mysaly: Men kelip júrmin. Men kelip otyrmyn.
Men kelip turmyn. Men kele jatyrmyn.
Naq osy shaqtyń kúrdeli túri negizgi etistiktiń – yp,, - ip, - p jáne
– a, - e, - ı tulǵaly kósemshe túri men qalyp etistikteriniń kómekshi etistik mánindegi tirkesinen jasalady.
Kúrdeli etistiktiń quramyndaǵy kómekshi etistikter ( otyr, tur, júr, jatyr ) jiktelip jumsalady. Mysaly: Men oqyp otyrmyn. Sen oınap júrsiń. Oqýshy kitap oqyp otyr.
Tolyq nusqasyn júkteý
Slaıdyn júkteý
Qazaq tili pániniń muǵalimi: Amankeldı A.
Qazaq tili 7 synyp
Taqyryp: Etistiktiń shaqtary týraly túsinik
MAQSATY: Etistik týraly zertteı otyryp, etistiktiń shaqtaryn biledi, mańyzyn túsinedi.
OQYTÝ NÁTIJESİ: bir - biriniń oıyna pikirlerin erkin qosa aldy;
bir - birimen qarym - qatynasy qalyptasty;
bir - birin tyńdaı bilýge úırendi, baǵalaı aldy;
toptasýdy úırendi, maǵynany ashýda birlese jumys atqarýǵa daǵdylandy, bilimin keńeıtti.
TÚIİNDİ IDEIASY: Dıalog arqyly synı turǵysynan oılaý daǵdylaryn qalyptastyrý.
ÁDİS - TÁSİLDER: JIGSO, taldaý, toptyq jumys, dıalogtik áńgime, AKT paıdalaný, oıyn, jeke jumys, juptyq jumys ıntervú.
KEZEŃDERİ
Uıymdastyrý kezeńi (2 mınýt)
Úı tapsyrmasy (5 mınýt)
Maǵynany taný (10 mınýt) (3 mınýt )
Sergitý sáti (2 mınýt)
Refleksıa (7 mınýt)
Baǵalaý ( 3 mınýt)
Sabaqty qorytyndylaý, úı jumysy 3 mınýt
Etistiktiń shaqtary týraly túsinik
Sóılep turǵan sátke baılanysty qımyldyń ótý kezeńin bildirý etistiktiń shaǵy dep atalady.
Sóılep turǵan sátpen baılanysty qımyldyń bolý mezgili úsh túrli bolady. Soǵan sáıkes etistiktiń shaqtary da úsh túrge bólinedi.
Etistiktiń shaqtary esimshe, kósemshe tulǵaly etistik túbirine – dy, - di, ty, - ti jáne - maq, - mek, - baq, - bek, - paq, - pek jurnaqtarynyń jalǵanýy arqyly jasalady. Dara etistikte ( kel - ip - ti, kel - er ) Kúrdeli etistikte
( kelip otyr, kelip ketken, kelip ketpek )
Shaqtyq maǵynany bildiretin etistik kóbinese jiktelip keledi de, sol arqyly jaqtyq maǵyna beredi. Jiktik jalǵaý shaq kórsetkishterinen ( esimshe, kósemshe jáne arnaıy shaq jurnaqtarynan keıin jalǵanady:
Oqy – ǵan - myn, oqy - r - syń, bar - yp - ty, bar - dy - m, bar - maq - yń, t. b.
Jiktik jalǵaý kúrdeli etistiktiń quramyndaǵy kómekshi etistikke jalǵanady: sóılep otyr - ǵan - syń, sóılep otyr - ar - myn.
Osy shaq
Sóılep turǵan ýaqytta bolyp jatqan is – qımyldy bildiredi. Onyń 2 túri bar: aýyspaly osy shaq jáne naq osy shaq.
Naq osy shaq qımyldyń, is – árekettiń sóılep turǵan sátte bolyp jatqanyn bildiredi. Mysaly: Men otyrmyn.
Naq osy shaq etistiktiń quramyna qaraı jalań jáne kúrdeli bolyp ekige bólinedi.
Naq osy shaqtyń jalań túri otyr, tur, jatyr, júr degen etistikterdiń jiktelýi arqyly jasalady. Bul tórt etistik qalyp etistikter dep atalady. Qalyp etistikter İİİ jaqta jiktik jalǵaýynsyz jumsalady. İİ jaqta jikteý esimdigimen tirkesip buıryq maǵynasyn bildiredi.
Jasalý joldary:
Jalań naq osy shaq qalyp etistigine jiktik jalǵaýy jalǵaný arqyly jasalady. Mysaly: Men júrmin. Men otyrmyn. Men turmyn. Men jatyrmyn.
Kúrdeli naq osy shaq kósemshe / qalyp etistigine jiktik jalǵaýy jalǵaný arqyly jasalady. Mysaly: Men kelip júrmin. Men kelip otyrmyn.
Men kelip turmyn. Men kele jatyrmyn.
Naq osy shaqtyń kúrdeli túri negizgi etistiktiń – yp,, - ip, - p jáne
– a, - e, - ı tulǵaly kósemshe túri men qalyp etistikteriniń kómekshi etistik mánindegi tirkesinen jasalady.
Kúrdeli etistiktiń quramyndaǵy kómekshi etistikter ( otyr, tur, júr, jatyr ) jiktelip jumsalady. Mysaly: Men oqyp otyrmyn. Sen oınap júrsiń. Oqýshy kitap oqyp otyr.
Tolyq nusqasyn júkteý
Slaıdyn júkteý
You Might Also Like
