Eýrazıa. Geografıalyq orny. Qonystaný jáne zerttelý tarıhy.
7 synyp
Páni: Materıkter men muhıttar geografıasy
Taqyryby: Eýrazıa. Geografıalyq orny. Qonystaný jáne zerttelý tarıhy.
Sabaqtyń maqsattary:
1. Bilimdilik: Oqýshylardy Eýrazıa memleketterimen tanystyrý, olardyń erekshelikterine, ekologıalyq mańyzdylyǵyn túsindirý.
2. Damytýshylyq: Pánge degen qyzyǵýshylyqtaryn oıatý, kartamen jumysty damyta otyryp, oqýshýlardy shyǵarmashylyq jumys isteýge daǵdylandyrý.
3. Tárbıelik: Oqýshylarǵa basqa memleketterdiń tarıhymen tanystyryp qana qoımaı óz eline, jerine degen súıispenshilikterin oıatý, birin - biri syılaýǵa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: Jańa sabaq
Oqytý ádisi: Suraq - jaýap
Sabaqtyń ádistemelik jabdyqtalynýy: Eýrazıanyń fızıkalyq kartasy, oqýlyq, sýretter, karta.
Sabaqtyń jospary:
Sabaqtyń barysy: Uıymdastyrý kezeńi. Oqýshylarmen amandasyp, oqýshylardy túgendep, zeıinderin turaqtandyryp jańa sabaq túsindire bastaımyn.
Jańa sabaq:
Eýrazıa – dúnıe júzindegi eń iri materık. Onyń aýdany araldarymen qosyp eseptegende 54 mln km² astam, qurlyqtyń 1/3 bóligine sáıkes keledi. Eýrazıany eki dúnıe bóligi – Eýropa men Azıa quraıdy.
Materıktiń tabıǵat jaǵdaılarynyń alýan túrliligi ony aýdanynyń úlken bolýymen túsindiriledi. Bul mynadaı tabıǵat erekshelikterinen kórinedi:
Dúnıe júzindegi eń bıik taý shyńy – Gımalaı taýyndaǵy Djomolýngma shyńy, onyń bıiktigi 8848 m;
Jer sharyndaǵy teńiz deńgeıinen eń tómen ornalasqan jer Arabıa túbeginiń soltústik - batysyndaǵy Óli teńiz ornalasqan Ghor oıysy. Onyń deńgeıi 403m;
Jer sharyndaǵy eń úlken túbek – Arabıa, onyń aýdany 3mln km² artyq; Soltústik - Shyǵys Sibirindegi - 71ºS temperatýrasynda tirkelgen Oımákon eldi mekeni soltústik jarty sharyndaǵy sýyqtyq polúsi bolyp tabylady;
Ystyq ári aptapty Úndistandaǵy Tar shólinde +53ºS temperatýra baıqalǵan;
Jer sharyndaǵy jyldyq jaýyn-shashynnyń eń kóp túsetin aýdany – Gımalaıdyń ońtústik - shyǵys betkeıindegi Cherapýndjı eldi mekeni, munda jylyna 12 myń mm - den artyq jaýyn - shashyn túsedi;
Asa qurǵaq aptapty Arabıa túbeginiń ońtústiginde jyldyq jaýyn - shashyn mólsheri 15 mm - den de az;
Jer sharyndaǵy eń úlken kól – Kaspıı teńizi Eýropa men Azıa aralyǵynda ornalasqan, onyń aýdany 390 myń km²;
Jer sharyndaǵy eń tereń kól – Baıkal kóli Azıalyq bóliginde ornalasqan, onyń tereńdigi 1620m;
Eýrazıada soltústik jarty sharǵa tán barlyq klımattyq beldeýler men tabıǵat zonalary kezdesedi;
Eýrazıa materıginiń jaǵalaýlaryn barlyq muhıt sýlary shaıyp jatyr.
Materık batystan shyǵysqa qaraı orasan zor aýmaqqa sozylyp jatyr.
Eýrazıany quraıtyn eki dúnıe bóligi – Eýropa men Azıa arasyndaǵy shartty túrdegi shekara Oral taýlarynyń shyǵys etegi, Jaıyq ózeni arqyly Kaspıı teńiziniń soltústik jaǵalaýy, Kaýma - Manych oıysy men Azov, Qara teńizderi jáne Qara teńizdi Jerorta teńizimen baılanystyratyn buǵazdar arqyly ótedi.
Eýrazıanyń soltústiktegi shetki núktesi – Chelúskın múıisi (77º43´s. e. 104º 18´ sh. b.) men ońtútiktegi shetki núktesi – Pıaı múıúisi (1º16´s. e. 103º30´sh. b.) aralyǵyndaǵy qashyqtyq 8000 km. keıbir araldar soltústik polúske taıaý ornalassa, Malaııa arhıpelagynyń araldary ekvatordan ońtústikke qaraı 11º o. e. deıin sozylyp jatyr.
Eýrazıa. Geografıalyq orny. Qonystaný jáne zerttelý tarıhy. júkteý
Páni: Materıkter men muhıttar geografıasy
Taqyryby: Eýrazıa. Geografıalyq orny. Qonystaný jáne zerttelý tarıhy.
Sabaqtyń maqsattary:
1. Bilimdilik: Oqýshylardy Eýrazıa memleketterimen tanystyrý, olardyń erekshelikterine, ekologıalyq mańyzdylyǵyn túsindirý.
2. Damytýshylyq: Pánge degen qyzyǵýshylyqtaryn oıatý, kartamen jumysty damyta otyryp, oqýshýlardy shyǵarmashylyq jumys isteýge daǵdylandyrý.
3. Tárbıelik: Oqýshylarǵa basqa memleketterdiń tarıhymen tanystyryp qana qoımaı óz eline, jerine degen súıispenshilikterin oıatý, birin - biri syılaýǵa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: Jańa sabaq
Oqytý ádisi: Suraq - jaýap
Sabaqtyń ádistemelik jabdyqtalynýy: Eýrazıanyń fızıkalyq kartasy, oqýlyq, sýretter, karta.
Sabaqtyń jospary:
Sabaqtyń barysy: Uıymdastyrý kezeńi. Oqýshylarmen amandasyp, oqýshylardy túgendep, zeıinderin turaqtandyryp jańa sabaq túsindire bastaımyn.
Jańa sabaq:
Eýrazıa – dúnıe júzindegi eń iri materık. Onyń aýdany araldarymen qosyp eseptegende 54 mln km² astam, qurlyqtyń 1/3 bóligine sáıkes keledi. Eýrazıany eki dúnıe bóligi – Eýropa men Azıa quraıdy.
Materıktiń tabıǵat jaǵdaılarynyń alýan túrliligi ony aýdanynyń úlken bolýymen túsindiriledi. Bul mynadaı tabıǵat erekshelikterinen kórinedi:
Dúnıe júzindegi eń bıik taý shyńy – Gımalaı taýyndaǵy Djomolýngma shyńy, onyń bıiktigi 8848 m;
Jer sharyndaǵy teńiz deńgeıinen eń tómen ornalasqan jer Arabıa túbeginiń soltústik - batysyndaǵy Óli teńiz ornalasqan Ghor oıysy. Onyń deńgeıi 403m;
Jer sharyndaǵy eń úlken túbek – Arabıa, onyń aýdany 3mln km² artyq; Soltústik - Shyǵys Sibirindegi - 71ºS temperatýrasynda tirkelgen Oımákon eldi mekeni soltústik jarty sharyndaǵy sýyqtyq polúsi bolyp tabylady;
Ystyq ári aptapty Úndistandaǵy Tar shólinde +53ºS temperatýra baıqalǵan;
Jer sharyndaǵy jyldyq jaýyn-shashynnyń eń kóp túsetin aýdany – Gımalaıdyń ońtústik - shyǵys betkeıindegi Cherapýndjı eldi mekeni, munda jylyna 12 myń mm - den artyq jaýyn - shashyn túsedi;
Asa qurǵaq aptapty Arabıa túbeginiń ońtústiginde jyldyq jaýyn - shashyn mólsheri 15 mm - den de az;
Jer sharyndaǵy eń úlken kól – Kaspıı teńizi Eýropa men Azıa aralyǵynda ornalasqan, onyń aýdany 390 myń km²;
Jer sharyndaǵy eń tereń kól – Baıkal kóli Azıalyq bóliginde ornalasqan, onyń tereńdigi 1620m;
Eýrazıada soltústik jarty sharǵa tán barlyq klımattyq beldeýler men tabıǵat zonalary kezdesedi;
Eýrazıa materıginiń jaǵalaýlaryn barlyq muhıt sýlary shaıyp jatyr.
Materık batystan shyǵysqa qaraı orasan zor aýmaqqa sozylyp jatyr.
Eýrazıany quraıtyn eki dúnıe bóligi – Eýropa men Azıa arasyndaǵy shartty túrdegi shekara Oral taýlarynyń shyǵys etegi, Jaıyq ózeni arqyly Kaspıı teńiziniń soltústik jaǵalaýy, Kaýma - Manych oıysy men Azov, Qara teńizderi jáne Qara teńizdi Jerorta teńizimen baılanystyratyn buǵazdar arqyly ótedi.
Eýrazıanyń soltústiktegi shetki núktesi – Chelúskın múıisi (77º43´s. e. 104º 18´ sh. b.) men ońtútiktegi shetki núktesi – Pıaı múıúisi (1º16´s. e. 103º30´sh. b.) aralyǵyndaǵy qashyqtyq 8000 km. keıbir araldar soltústik polúske taıaý ornalassa, Malaııa arhıpelagynyń araldary ekvatordan ońtústikke qaraı 11º o. e. deıin sozylyp jatyr.
Eýrazıa. Geografıalyq orny. Qonystaný jáne zerttelý tarıhy. júkteý
You Might Also Like
