InfoHub Logo

Uzaqmerzimdi jospar bólimi. Zattar tasymaly

Mektep:

Kúni:

Muǵalimniń esimi:

Synyp: 9

Qatysqandar sany:

Qatyspaǵandar sany:

Sabaqtyń taqyryby:

§15. Floema boıynsha zat tasymalyna syrtqy faktorlardyń

áseri

Sabaqqa negizdelgen oqý maqsaty

(maqsattary)

9.1.3.4 syrtqy faktorlardyń floema arqyly zattardyń tasymaldanýyna áserin zertteý

Barlyq oqýshylar:

• Mátindi oqyp, mazmunyn túsinedi, mátindegi negizgi oıdy bólip alady.
• Floema, ksılema ulpasynyń qurylysyn, qyzmetin eske túsiredi.

Oqýshylardyń basym bóligi:

• Floema boıynsha zat tasymaldaýdy taldaıdy.
• Floema boıynsha zattar tasymaldaýǵa áser etetin syrtqy faktorlardy jikteıdi.
• Floema boıynsha zattar tasymaldaýǵa syrtqy faktorlardyń áserin zerdeleıdi.
• Floema boıynsha zattar tasymaly qarqyndylyǵyn arttyrý sebebin anyqtaıdy.

Keıbir oqýshylar:

     Ósimdik úshin zattar tasymalynyń mańyzyna baǵa beredi.

Sabaqtyń

qundylyǵy

«Máńgilik El» – zaıyrly qoǵam jáne joǵary rýhanıat

Baǵalaý krıterııleri

Mátindegi termınderdiń mánin ashady.

Floema, ksılemanyń qurylysy men qyzmetin eske túsiredi. Floemamen zattardyń tasymalyn taldaıdy.

Floema boıynsha zattar tasymaldanýyna tıgizetin syrtqy ortanyń faktorlary temperatýra, jaryq, ylǵaldylyqty sıpattaıdy, tıgizetin áserlerdi túsindiredi.

Tasymaldyń qarqyndylyǵyn arttyratyn faktorlardy anyqtaıdy.

AKT daǵdylary

Sandyq bilim resýrstaryn izdeý, qoldaný

https://bilimland.kz/ru

Tildik maqsat

   tapsyrmany oryndaý barysynda oqýshylardyń nazaryn ǵylymılyqqa aýdarý (mysaly, pán boıynsha oqý maqsattaryna jetý úshin qajetti termınologıa men tirkesteri bar leksıka)

Negizgi sózder men tirkester:

Floema, týrgor, elektárizdi tútik

Synyptaǵy dıalog/jazylym úshin paıdaly tildik birlikter:

Talqylaýǵa arnalǵan tarmaqtar:

Floema jáne ksılema boıynsha zattar tasymaly úderisin

taldańdar. Olardyń qandaı uqsastyqtary men aıyrmashylyqtary bar? Qandaı sebepter olardy kúsheıtedi jáne baıaýlatady?

Siz nelikten ... ekenin aıta alasyz ba?

Nelikten temperatýra faktor retinde kez kelgen tiri jasýshadaǵy

zat almasý qarqyndylyǵyna áser etedi?

Jazylym boıynsha usynystar:

Termınderdiń aýdarmasyn dápterge túsirý

Týrgor – turgor Ksılema – xylem

Floema – phloem

Aldyńǵy oqý

«Sýretpen jumys». Ótken sabaqty eske túsirý. Sýretti túsindirip berińder.

Jospar

Josparlanǵan

ýaqyt

Josparlanǵan jattyǵýlar (tómende josparlanǵan

jattyǵýlarmen qatar, eskertpelerdi jazyńyz)

Resýrstar

Bastalýy

Uıymdastyrý. Psıhologıalyq ahýal.

Yntymaqtastyq atmosferasyn týdyrý:

«Men kimmin» trenıńi.

Kerekti resýrstar: qaǵaz, qalamsap.

Oqýshylarǵa 1 mınýttyń ishinde «Men kimmin» degen suraqqa jaýap jazý tapsyrylady. Jaýaptar oqylyp, shapalaqpen qoldap otyrylady. Bul trenıń oqýshyny basqa qyrynan kórýge múmkindik beredi.

Toptarǵa bólý. «Túrli qalamsaptar»

Oqýshylarǵa qalamsaptar taratý arqyly «Ǵalymdar»,

«Zertteýshiler» toptaryna bólinedi. Top erejesi eske túsiriledi.

Ortasy

İ. Oqýlyqpen jumys. «Derbes pikir jazý» strategıasy. Juptyq jumys. Mátindi oqyp bolǵan soń oqýshylarǵa tómendegideı qurylym boıynsha jazba jumysyn jazý tapsyrylady.

1. Mátin boıynsha ózindik pikir.
2. Dálel.
3. Óz pikirin aıǵaqtaıtyn mysal.
4. Óz pikirine qarsy dálel.
5. Qarsy dáleldi joqqa shyǵaratyn mysal.

Usynys:

1. Mátin boıynsha ózindik pikir – bir sóılem.
2. Dálel – eki sóılem.
3. Óz pikirin aıǵaqtaıtyn mysal – eki sóılem.
4. Óz pikirine qarsy dálel – bir sóılem.
5. Qarsy dáleldi joqqa shyǵaratyn mysal – eki sóılem.
6. Qorytyndy – eki sóılem.

Deskrıptorlar:

  Mátindi tolyq meńgerip, juptyq jumys tapsyrmasyn tolyq oryndaıdy.

 Floemadaǵy tasymalǵa áser etetin faktorlardy taldaıdy.

 Floemanyń tasymaldaýdaǵy qyzmetine baǵa beredi.

İİ. Toptyq jumys. «Salystyrý»

1. Floema men ksılemany salystyr, qurylysyn ajyrat, erekshelikterin ata.

.

1. Sý men organıkalyq zattardyń tasymalyn salystyr, sýretti

túsindirip ber.

1. Ksılema men floemany tap, nege súıenip taptyń, oıyńdy jetkiz.

Oqýlyq

Deskrıptorlar:

     Floema men ksılemany salystyrady, erekshelikterin taldaıdy.

     Floema men ksılema boıynsha zattardyń tasymalyn sıpattaıdy.

Sergitý sáti. «Eki qoldy jumysqa jumyldyrý»

Oqýshylar eki qolyna da qalamsap alyp, bir mezgilde eki qolymen tómendegi áreketterdi atqarady:

    oń qolymen bes besburysh, sol qolymen tórt tórtburysh salady;

– oń qolymen sheńber, sol qolymen romb salady.

Aıaqtalýy

«Keste toltyrý»

Floemaǵa áser etetin syrtqy faktorlar

Deskrıptorlar:

    Mátindegi negizgi oıdy túıindeıdi.

    Keste toltyrý arqyly syrtqy faktorlardy jan-jaqty zerdeleıdi.

Qosymsha aqparat

Ótkizgish ulpalar – ksılema jáne floema ótkizgish shoqtardy túzedi. Ótkizgish shoqtar quramynda bul ekeýinen basqa ulpalar da (tiri parenhımalar, sút joldary, arqaýly ulpa, sklerenhıma) bolady. Al eger de ótkizgish shoqtarǵa jabysa ornalasqan arqaýlyq ulpanyń elementteri ilesip otyrsa, mundaı shoqtardy talshyqty – tútikti shoǵy dep ataıdy. Ótkizgish shoqtar prokambıı elementteriniń bólinýi men olardyń qalyptasýynan túziledi. Eger de barlyq túzýshi ulpa (prokambıı) túgelimen turaqty ulpalardyń túzilýine jaratylsa, onda ótkizgish shoq jabyq dep atalady. Eger de prokambıı tolyq jaratylmaı onyń elementteriniń orta bóliginde merıstema qasıeti saqtalsa, onda ótkizgish shoqty (kambıı qabatymen qamtamasyz etilgen) ashyq dep atalady. Tolyq emes shoqtar floema nemese tek ksılemadan turady.

Saralaý – Siz qosymsha kómek kórsetýdi qalaı josparlaısyz? Siz qabileti joǵary oqýshylarǵa tapsyrmany kúrdelendirýdi qalaı

josparlaısyz?

Qosymsha kómek kerek oqýshylar úshin: Qorshaǵan orta jaǵdaıy men floema boıynsha zattar tasymaly ózara qalaı baılanysty? Mysaldar keltir.

Qabileti joǵary oqýshy:

Ósimdik úshin zattar tasymalynyń mańyzyna baǵa ber.

Pánaralyq baılanys Qaýipsizdik jáne eńbekti qorǵaý erejeleri

AKT-men baılanys Qundylyqtardaǵy baılanys

Refleksıa

Sabaq / oqý maqsattary shynaıy ma?

Búgin oqýshylar ne bildi? Synyptaǵy ahýal qandaı boldy?

Men josparlaǵan saralaý sharalary tıimdi boldy ma? Men berilgen ýaqyt ishinde úlgerdim be? Men óz josparyma qandaı túzetýler engizdim jáne nelikten?

Kempirqosaq

Taqtadaǵy kempirqosaq sýretine óz esimderi jazylǵan stıkerlerdi jelimdeıdi. Olar eń tómengi qyzyl tústen eń joǵary ornalasqan kúlgin túske stıkerlerdi jelimdeý arqyly ózderiniń sabaqtaǵy túsinik deńgeıin bildiredi

Qorytyndy baǵamdaý

Qandaı eki nárse tabysty boldy (oqytýdy da, oqýdy da eskerińiz)?

1. Sabaqta ártúrli oqytý strategıalary, túrli ádisterdi aralastyryp qoldaný
2. Jeke, juptyq, toptyq jumystar

Qandaı eki nárse sabaqty jaqsarta aldy (oqytýdy da, oqýdy da eskerińiz)?

1. Oqýshylardyń sabaq barysyndaǵy jumystaryna taldaý jasaý, tapsyrmalardyń oryndalýyn jaqsartý úshin ne isteý kerektigine mán berý
2. Oqýshylar oryndaı almaǵan tapsyrmalardy qaıta qarap, ózgeris engizý

Sabaq barysynda synyp nemese jekelegen oqýshylar týraly meniń kelesi sabaǵymdy jetildirýge kómektesetin ne bildim?

Jekelegen oqýshylardyń sabaqty qabyldaý erekshelikterin, árqaısysynyń beıimdiligine qaraı tapsyrma daıyndaý qajettigin jáne tapsyrmalardy jas erekshelikterine qaraı jasaqtaý