Grafıkanyń áserleýshi quraldary
Taqyryby: Grafıkanyń áserleýshi quraldary
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: oqýshylardy beıneleý óneriniń túri grafıkamen tanystyrý, grafıkanyń áserleýshi quraldaryn meńgerý arqyly sýret ónerine qyzyǵýshylyqtaryn qalyptastyrý.
Damytýshylyq: kózben kórip este saqtaý, beıneli oılaý, baıqaǵyshtyq qabiletterin damyta otyryp grafıkalyq daǵdylaryn qalyptastyrý.
Tárbıelik: tabıǵat pen ónerdegi sulýlyqty túsine bilýge baýlý arqyly estetıkalyq talǵamdaryn qalyptastyrý.
Kórnekiligi: ılústrasıa, slaıd, oqýshylar shyǵarmashylyǵy.
Jabdyǵy: aq qaǵaz, jaı qaryndash, óshirgish, tústi qaryndash, flomaster.
Túri: zertteýshilik, saramandyq jumys.
Ádisi: salystyrý, taldaý, túsindirý, baǵalaý.
Sabaqtyń barysy
1. Uıymdastyrý kezeńi. Oqýshylarmen amandasý, oqý - quraldaryn tekserý.
2. Úı jumysy. Kórme uıymdastyrý, oqýshylar sýretterin qorǵaıdy.
3. Ótkenge sholý. «Sáıkestendirý»
Avtoportret-----------------Kórkem shyǵarmalyq kórmeniń saltanatty ashylýy
Aplıkasıa-----------------Jabystyrý nemese qıystyrý arqyly oryndalǵan kórkem shyǵarma
Bataldy janr------------Keýdelik músin
Búst---------------------------Soǵys taqyryby beınelengen kórkem shyǵarma
Vernısaj--------------------Adamnyń óz kelbetin ózi beıneleýi
Marınıst-------------------Keptirilgen ósimdikterdi paıdalaný arqyly jasalǵan kórkem shyǵarma
Ikebana---------------------Teńiz kórinisin beıneleıtin sýretshi
4. Jańa taqyryp. Oı qozǵaý: Beıneleý óneriniń adam ómirindegi mańyzy qandaı?
Grafıka - beıneleý óneriniń túri. Shyǵarmalar tek boıaýlarmen ǵana oryndalmaıdy. Olar qaryndash, týsh, qalamush jáne basqa da grafıka quraldarymen beınelenýi múmkin. Eger shyǵarmadaǵy basty áserlegish qural syzyq, shtrıh, daq bolyp kelse, onda bul - grafıka. Grafıka týyndylary tek aq - qara tústi bolyp qana qoımaı, túrli tústi de bolady. Biraq tús grafıka shyǵarmalarynda mańyzdy emes. Mundaǵy basty áserlegishter – syzyq, jáne shtrıh. Shtrıh – kóp, birtektes syzyqtardyń jıyntyǵy. Shtrıh túzý, doǵal, kólbeý, t. s. s. bolý múmkin. Tipti «tústi grafıka» degen túsinik te bar. Tústi grafıkany sen árdaıym ózińniń súıikti kitaptaryńdy ashyp, ondaǵy sýretterdi tamashalaǵan kezde kóresiń. Al olardyń durys ataýy – ılústrasıa. Slaıd arqyly oqýshylar grafıka týyndylaryn tamashalaıdy, taldaý jasaıdy. (Leonardo da Vınchı «Avtoportret», I. Repın «Sankt-Peterbýrg: Nevskıı prospekt», Á. Qasteev «Arasan Qapal», «Pıonerler lageri», «Jasóspirim»).
5. Saramandyq jumys. Jumys barysyn muǵalim tolyǵymen ózi kórsetip túsindiredi. Ár túrli syzyqtardy paıdalana otyryp túrli qyzyqty beıneler jasaýǵa bolady. Muǵalim syzyqtardyń túrlerin (túzý, qısyq, ırek, synyq syzyqtar) taqtaǵa syzyp kórsetedi. Ár syzyqty belgili bir beıneni salǵanda qoldanýǵa bolady. Mysaly, túzý syzyqtardy úıdi, fıgýralardy, t. b. beınelegende qoldanýǵa bolady. Irek syzyqtardy tolqyn, t. b. beınelegende qoldanamyz. Slaıd arqyly jaı jáne tústi qaryndashpen oryndalǵan sýretterdi kórsetedi. Oqýshylar grafıkanyń áserleýshi quraldaryn qoldana otyryp kompozısıalyq sýret oryndaıdy. Muǵalim ár oqýshyǵa jekeleı kómek kórsetip baǵyt baǵdar beredi.
6. Sergitý sáti. Oqýshylar jyldam áýen yrǵaǵymen bir - birine ázil sýret oryndaıdy.
7. Qorytyndy. Keri refleksıa. Oqýshylar alǵan bilimderin túıindep stıkerlerge jazady, úsh baǵanaly tablısaǵa japsyrady:
Bilemin Bildim Bilgim keledi
Oqýshylar jumystardy ózara baǵalaıdy. Baǵalaý parametrleri: kompozısıalyq sheshim, uqyptylyq, sýrettiń aıaqtalýy. «Galereıa aralaý».
Úıge tapsyrma. Grafıkalyq sýret.
Oqýshylar sabaqtan alǵan áserlerin jáne kóńil - kúılerin túrli - tústi japyraqtardy tańdaý arqyly jetkizip posterge japsyrady, nátıjesinde ádemi gúl shyǵady (qyzyl tús - jaqsy kóńil kúı, sary tús - ortasha, qara tús - jabyrqaý).
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: oqýshylardy beıneleý óneriniń túri grafıkamen tanystyrý, grafıkanyń áserleýshi quraldaryn meńgerý arqyly sýret ónerine qyzyǵýshylyqtaryn qalyptastyrý.
Damytýshylyq: kózben kórip este saqtaý, beıneli oılaý, baıqaǵyshtyq qabiletterin damyta otyryp grafıkalyq daǵdylaryn qalyptastyrý.
Tárbıelik: tabıǵat pen ónerdegi sulýlyqty túsine bilýge baýlý arqyly estetıkalyq talǵamdaryn qalyptastyrý.
Kórnekiligi: ılústrasıa, slaıd, oqýshylar shyǵarmashylyǵy.
Jabdyǵy: aq qaǵaz, jaı qaryndash, óshirgish, tústi qaryndash, flomaster.
Túri: zertteýshilik, saramandyq jumys.
Ádisi: salystyrý, taldaý, túsindirý, baǵalaý.
Sabaqtyń barysy
1. Uıymdastyrý kezeńi. Oqýshylarmen amandasý, oqý - quraldaryn tekserý.
2. Úı jumysy. Kórme uıymdastyrý, oqýshylar sýretterin qorǵaıdy.
3. Ótkenge sholý. «Sáıkestendirý»
Avtoportret-----------------Kórkem shyǵarmalyq kórmeniń saltanatty ashylýy
Aplıkasıa-----------------Jabystyrý nemese qıystyrý arqyly oryndalǵan kórkem shyǵarma
Bataldy janr------------Keýdelik músin
Búst---------------------------Soǵys taqyryby beınelengen kórkem shyǵarma
Vernısaj--------------------Adamnyń óz kelbetin ózi beıneleýi
Marınıst-------------------Keptirilgen ósimdikterdi paıdalaný arqyly jasalǵan kórkem shyǵarma
Ikebana---------------------Teńiz kórinisin beıneleıtin sýretshi
4. Jańa taqyryp. Oı qozǵaý: Beıneleý óneriniń adam ómirindegi mańyzy qandaı?
Grafıka - beıneleý óneriniń túri. Shyǵarmalar tek boıaýlarmen ǵana oryndalmaıdy. Olar qaryndash, týsh, qalamush jáne basqa da grafıka quraldarymen beınelenýi múmkin. Eger shyǵarmadaǵy basty áserlegish qural syzyq, shtrıh, daq bolyp kelse, onda bul - grafıka. Grafıka týyndylary tek aq - qara tústi bolyp qana qoımaı, túrli tústi de bolady. Biraq tús grafıka shyǵarmalarynda mańyzdy emes. Mundaǵy basty áserlegishter – syzyq, jáne shtrıh. Shtrıh – kóp, birtektes syzyqtardyń jıyntyǵy. Shtrıh túzý, doǵal, kólbeý, t. s. s. bolý múmkin. Tipti «tústi grafıka» degen túsinik te bar. Tústi grafıkany sen árdaıym ózińniń súıikti kitaptaryńdy ashyp, ondaǵy sýretterdi tamashalaǵan kezde kóresiń. Al olardyń durys ataýy – ılústrasıa. Slaıd arqyly oqýshylar grafıka týyndylaryn tamashalaıdy, taldaý jasaıdy. (Leonardo da Vınchı «Avtoportret», I. Repın «Sankt-Peterbýrg: Nevskıı prospekt», Á. Qasteev «Arasan Qapal», «Pıonerler lageri», «Jasóspirim»).
5. Saramandyq jumys. Jumys barysyn muǵalim tolyǵymen ózi kórsetip túsindiredi. Ár túrli syzyqtardy paıdalana otyryp túrli qyzyqty beıneler jasaýǵa bolady. Muǵalim syzyqtardyń túrlerin (túzý, qısyq, ırek, synyq syzyqtar) taqtaǵa syzyp kórsetedi. Ár syzyqty belgili bir beıneni salǵanda qoldanýǵa bolady. Mysaly, túzý syzyqtardy úıdi, fıgýralardy, t. b. beınelegende qoldanýǵa bolady. Irek syzyqtardy tolqyn, t. b. beınelegende qoldanamyz. Slaıd arqyly jaı jáne tústi qaryndashpen oryndalǵan sýretterdi kórsetedi. Oqýshylar grafıkanyń áserleýshi quraldaryn qoldana otyryp kompozısıalyq sýret oryndaıdy. Muǵalim ár oqýshyǵa jekeleı kómek kórsetip baǵyt baǵdar beredi.
6. Sergitý sáti. Oqýshylar jyldam áýen yrǵaǵymen bir - birine ázil sýret oryndaıdy.
7. Qorytyndy. Keri refleksıa. Oqýshylar alǵan bilimderin túıindep stıkerlerge jazady, úsh baǵanaly tablısaǵa japsyrady:
Bilemin Bildim Bilgim keledi
Oqýshylar jumystardy ózara baǵalaıdy. Baǵalaý parametrleri: kompozısıalyq sheshim, uqyptylyq, sýrettiń aıaqtalýy. «Galereıa aralaý».
Úıge tapsyrma. Grafıkalyq sýret.
Oqýshylar sabaqtan alǵan áserlerin jáne kóńil - kúılerin túrli - tústi japyraqtardy tańdaý arqyly jetkizip posterge japsyrady, nátıjesinde ádemi gúl shyǵady (qyzyl tús - jaqsy kóńil kúı, sary tús - ortasha, qara tús - jabyrqaý).
You Might Also Like
